مقالات بررسي كد اخلاق جهانگردي

كدهاي اخلاقي يكي از مقولات بسيار مهم در گردشگري است كه بايد به صورتي روشن مورد توجه و تمركز زيادي قرار گيرد. متاسفانه در منابع موجود در جهان تحقيقات متمركزي در اين زمينه انجام نپذيرفته است. طبيعتا اين مهم ما را محتاج به تلاش و كند و كاو در رابطه با كدهاي اخلاقي- كه خود در رابطه با مفاهيم متعدد ديگري نيز مي باشد- مي نمايد، به نظر مي رسد در گام نخست، بايد به بررسي ريشه كدهاي اخلاقي پرداخته و سپس به طور تشريحي كدهاي جهاني اخلاق گردشگري كه از طريق سازمان جهاني گردشگري (WTO) در ده ماده تدوين شده بپردازيم و اميد است در نهايت قادر به ارايه ديدگاهي مناسب در اين دوره آموزشي باشيم.

در اين مقاله، پيرامون مفهوم کدهاي اخلاق گردشگري بحث مي شود و ضمن اشاره به تعريف، ابعاد و قلمرو موضوعي آن به زمينه يابي توسعه اين مفهوم در گردشگري کشورهاي اسلامي پرداخته مي شود. براي اين منظور، پس از تبيين جايگاه، اهميت و خاستگاه اخلاق در علوم اسلامي و انساني، ضرورت و اهميت تعريف و کاربست کدهاي اخلاق در گردشگري بيان مي شود و با اشاره اي به کدهاي جهاني اخلاق گردشگري که پذيرفته شده ترين نقشه راه در زمينه تدوين و تبيين کدهاي اخلاق در سطح ملي و منطقه اي است، ضرورت ها و الزامات تعريف کدهاي اخلاق گردشگري در کشورهاي اسلامي مورد بررسي قرار خواهد گرفت. تاکيد بر جنبه هاي عملي و کاربردي کدهاي اخلاقي/ رفتاري و الزامات و پيش زمينه هاي توسعه آن در بخش هاي ديگر گردشگري از ديگر مطالبي است که به آن پرداخته مي شود. در اين مقاله اکتشافي، کوشيده شده با رويکردي برخاسته از روش اسنادي و کتابخانه اي، توصيف و شناختي علمي از کدهاي اخلاقي گردشگري و ضرورت ها و چگونگي تبيين و عملياتي کردن اين کدهاي رفتاري در کشورهاي اسلامي ارايه گردد و با تکيه بر نتايج تحقيق، پيشنهاداتي در اين خصوص مطرح شود.

اخلاق علمى است كه به ما نشان مى‏دهد روابط گوناگون خود را چگونه تنظيم كنيم تا به هدف غايى از خلقت خويش دست يابيم. هدف غايي چيست؟ اين هدف چه ارتباطي با گردشگري و مباني توسعه اي آن دارد؟ چگونه کد اخلاق جهاني جهانگردي مي تواند بر اساس اصول کد اخلاق علاوه بر حفظ منابع فرهنگي و طبيعي منجر به تعالي و تعامل انسان ها در جوامع گوناگون شود؟
قطعا آنچه که ما از علم اخلاق، ابعاد و دامنه شمول آن مي توانيم دريابيم اين است که انسان يک موجود اخلاقي است و بخش عمده اي از اعمال و رفتار او در نتيجه آگاهي ها و آموزش هايي است که در فرايند زندگي او شکل مي گيرد.
در حوزه گردشگري توسعه بهينه و پايدار زماني حاصل مي شود که جامعه ميهمان و ميزبان اولا آگاهي و اطلاعات لازم را از اصول اخلاقي حاکم بر جوامع انساني مرتبط با آن را داشته باشند، ثانيا خود را موظف به رعايت آن اصول نمايند. اين امر ميسر نخواهد شد مگر فلسفه علم اخلاق و غايت زندگي را به واقع درک کنيم. سوابق و پيشينه تاريخي و درخشان مردم ايران نشان مي دهد که ايرانيان چه در قبل از اسلام و چه در دوره اسلامي همواره انسانيت خود را در راستاي ارزش ها و رعايت اصول اخلاقي و توجه و احترام ويژه به ميهمانان و آداب و رسوم حاکم بر آن جوامع جستجو کرده اند.
به نظر مي رسد اگر بناست سرزمين ايران به عنوان يکي از مقاصد مهم گردشگري در جهان معرفي شود بايستي مسوولان و متوليان برنامه ريزي در کشور با اجراي اصول ده گانه کد جهاني اخلاق گردشگري، زمينه و بستر لازم را از طريق اطلاع رساني و آموزش هاي مورد نياز بر طبق استانداردهاي مصوب بين المللي فراهم کنند. مقاله حاضر تلاش دارد تا با بررسي ابعاد مختلف گردشگري، ضمن توجه به اهميت موضوع اطلاع رساني و آگاه سازي در کد جهاني اخلاق گردشگري، زمينه اجرا و تحقق اصول ده گانه آن را در کشور فراهم کند.

اسلام حقوق تمامي کساني را که در کشور اسلامي حضور دارند، اعم از هموطنان و کساني که با مجوز دولت اسلامي به کشور وارد شده اند، را به رسميت شناخته و رعايت آن حقوق را بر همگان لازم دانسته است.
جهانگردان نيز از جمله افرادي هستند که با اجازه دولت به کشور مي آيند و بنا بر اصول بنيادين اسلام که از جمله آنها کرامت انساني، وفاي به عقود، دعوت و ... است، دولت و تمامي مسلمانان موظف اند حقوق چنين افرادي را به رسميت بشناسند. مهم ترين اين حقوق را مي توان حق امنيت، ورود و عبور و مرور در کشور، برخورداري از عدالت اجتماعي، احترام و رعايت منزلت اجتماعي فرد، تامين حداقل حقوق انساني و حق خروج دانست.