پس از فتح خرمشهر و عقب نشيني سراسري ارتش عراق، دشمن براي دست يابي به پدآفند مطمئن تدابيري به کار بست؛ به گونه اي که در مناطق کوهستاني، ارتفاعات مرزي را همچنان در اشغال خود نگه داشت؛ و در مناطق پست، با به کارگيري موانع مصنوعي موقعيت خود را تحکيم بخشيد. در عين حال، دشمن از موانع طبيعي نيز به منظور ايجاد اطمينان بيشتر بهره مي گرفت. در اين ميان، رودخانه عريض اروند و منطقه وسيع هورالعظيم از نگراني دشمن نسبت به تهاجم قواي ايران کاسته بود. اين موضوع در منطقه هورالعظيم بيشتر مشهود بود، به طوري که دشمن هيچ گونه مانعي را براي ايجاد پدآفند در غرب اين منطقه در نظر نگرفته بود. عراق هرگز نمي پنداشت آب گرفتگي وسيع هورالعظيم براي نيروهاي پياده ايران قابل عبور باشد؛ و نيز گمان نمي کرد قواي مسلح ايران تلاش اصلي خود را در اين منطقه قرار دهند.

هدف از عمليات خيبر عبارت بود از انهدام نيروهاي سپاه سوم عراق، تامين جزاير مجنون شمالي و جنوبي، ادامه تک از جزاير و محور طلائيه به سمت نشوه و الحاق به نيروهايي که از محور زيد به دشمن حمله مي کردند. در نظر بود که خشکي شرق دجله از طريق هور تصرف شود تا دشمن نتواند از سمت شمال سپاه سوم را تقويت کند. 

منطقه عملياتي که در شرق رودخانه دجله و داخل هورالهويزه واقع شده است، از شمال به العزير و از جنوب به القرنه – طلائيه محدود مي گردد. 

اين منطقه داراي دو نوع طبيعت متفاوت است: هور و خشکي. قسمت خشکي، که حداقل عرض آن 8 کيلومتر و حداکثر 10 کيلومتر است، توسط دو هور بزرگ – هورالهويزه در شرق و هورالحمار در غرب آن – احاطه شده است. 

هم چنين، منطقه مذکور توسط رودخانه دجله به دو قسمت شرقي – غربي تقسيم مي شود که 3/4 آن در شرق رودخانه قرار دارد. جاده مواصلاتي عماره – بصره نيز در غرب رودخانه واقع است. 

در داخل منطقه مزبور جزاير شمالي و جنوبي مجنون واقع است. هم چنين تاسيسات ديگري وجود دارد که عبارتند از: دکل هاي برق، دکل هاي تقويتي راديو و تلويزيون، تاسيسات و کارخانجات کاغذ سازي، چاه هاي نفت و ...

عمليات خيبر که به آزاد سازي منطقه اي به وسعت 1000 کيلومتر مربع در هور، 140 کيلومتر مربع در جزاير مجنون و 40 کيلومتر مربع در طلاييه انجاميد، موجب افزايش عزم بين المللي در جهت کنترل ايران و جلوگيري از شکست عراق گرديد؛ به گونه اي که از تاريخ 3/12/1362 (زمان آغاز عمليات خيبر) تا تاريخ 30/7/1363 تعداد 474 طرح صلح از سوي 54 کشور مختلف جهان ارايه شد. شوراي امنيت سازمان ملل نيز در تاريخ 11/3/1363 قطعنامه552 خود را در خصوص پايان دادن به جنگ ايران و عراق تصويب نمود. اين در حالي بود که هيچ يک از قطعنامه و طرح هاي مذکور نظر ايران را تامين نمي کرد.

هم چنين، در اين عمليات فرماندهان جنگ به اهميت تاثير تجهيزات دريايي و آبي – خاکي براي کسب نتايج مهم و حياتي پي بردند و نيز سپاه پاسداران به يکي از ضرورت هاي حساس و حياتي در تکميل و توسعه سازمان خود آگاه گرديد و آن لزوم ايجاد تقويت و توسعه يگان هاي دريايي براي انجام عمليات هاي آبي – خاکي بود. اين رهيافت، قابليت سپاه در انجام عمليات عبور از هور و رودخانه هاي بزرگ را توسعه داد و هسته اصلي عمليات هاي بدر، والفجر8، کربلا3، 4 و 5 و نيز زمينه اي براي تشکيل نيروي دريايي سپاه پاسداران گرديد.

تلفات و ضايعات عراق در اين عمليات به شرح ذيل مي باشد:

- کشته و زخمي شدن حدود 15000 نفر. 

- به اسارت درآمدن 1140 نفر .

- انهدام 150 تانک و نفربر و 200 خودرو.

- به غنيمت در آمدن 10 تانک و 60 کاميون.

- انهدام 21 تيپ به ميزان 20 تا 100 درصد.

در اين عمليات تيپ 10 سيدالشهداء (ع) به فرماندهي شهيد بزرگوار کاظم رستگار طي دو مرحله وارد عمل شد و شهيداني مانند احمد ساربان نژاد فرمانده قهرمان گردان حضرت قمر بني هاشم (ع)، مرتضي حمزه دولابي، مرتضي سلمان طرقي، حميد گلکار و.... ر ا تقديم اسلام نمود. در اين عمليات گردان حضرت علي اکبر (ع) نيز طي دو مرحله به فرماندهي برادر مهدي قاسمي وارد عمل گرديد.

 

منبع: وبسایت گردان حضرت علی اکبر(ع)