معضلات کودکان خیابانی و نبود قانونی صریح

بچه های خیابان تعبیری ملموس و عینی برای همه شهروندانی است که هر روز در خیابان های شلوغ پررفت و آمد کلان شهرهایی نظیر مشهد تردد می کنند و اکنون در ترددهای روزمره چشم شهروندان به دیدن بچه های کار و خیابان با صورت های آفتاب سوخته که بالاجبار دست کمک و نیاز به سوی آنها دراز می کنند عادت کرده است و از سوی دیگر زبان دست اندرکاران به بیان وعده هایی برای سامان دهی این کودکان...!!

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد؛ حضور کودکان خیابانی در چهارراهها و معابر مشهد اکنون به امری عادی مبدل شده و باعث شده است که با شروع فصل تابستان شاهد موج جدیدی از حضور کودکان خیابانی در معابر شهر و اشتغال به کارهای کاذبی همچون فروش کبریت، آدامس، فال و دستمال کاغذی در خیابان های مختلف و پرترافیک شهرمان باشیم. این در حالی است که هر چند وقت یکبار انجام طرح هایی در قالب فروش روزنامه، جمع آوری کالاهای بازیافت در دکه ها و.... برای حل مشکل کودکان خیابانی در دستور کار قرار می گیرد اما به دلیل مشکلات قانونی و عدم اجرای صحیح این طرح ها و نیز تفاسیر گوناگون متولیان سامان دهی کودکان از قانون جمع آوری و سامان‌دهی کودکان ؛باز شاهد گسترش این پدیده در معابر شهری هستیم .در این میان آنچه که مسلم است راهکارهای ارائه شده در مدت محدود از سوی مسئولان تنها به صورت مقطعی، گذرا و یا بهتر بگوئیم مسکنی زمان دار در مقابله با این پدیده اجتماعی بوده است.
همان قدر که سوز سرمای زمستان حضور بچه های خیابانی را سخت و دشوار می کند گرمای تابستان بر رنجش کار کودکان خیابانی می افزاید به طوری که بیشترین حضور بچه های خیابانی در شهرهای بزرگی نظیر مشهد، تهران و ... مربوط به ایام تابستان است.
براساس مصوبه هیئت دولت؛ نیروی انتظامی، قوه قضائیه، شهرداری، وزارت کار، وزارت بهداشت، سازمان بیمه خدمات درمانی، سازمان تأمین اجتماعی، صدا و سیما، جمعیت هلال احمر، وزارت آموزش و پرورش و کمیته امداد امام خمینی از جمله سازمان ها و نهادهای همکار در سازمان دهی کودکان خیابانی هستند که موظف به اجرای طرح‌هایی در زمینه سامان دهی کودکان کار شدند با این همه هر ساله با آمدن فصل گرما مسئولان مصوبه دولت را درباره سامان دهی کودکان فراموش می کنند تا جایی که هر دستگاه به تنهایی طرح هایی را شناسایی و حمایت خود را مطرح می کنند و امید می دهند که امسال به طور جدی معضل کودکان خیابانی را حل می کنند اما با پایان فصل همه موضوعات درباره بچه های کار از یاد می رود و پرونده سامان دهی کودکان خیابانی برای سپری شدن زمان تا رسیدن دوباره فصل گرما بایگانی می شود ...!
نبود وظیفه قانونی صریح و شفاف زمینه ساز برداشت های گوناگون ارگانها از قانون
معاون دادستان عمومی و انقلاب مشهد نبود وظیفه قانونی صریح و شفاف و نیز تداخل وظایف ارگانها در راستای اجرای سامان دهی کودکان خیابانی را از چالش های موجود به منظور اجرای این طرح عنوان کرد.
سید امیر مرتضوی با اشاره به طرح مشارکتی حمایت از کودکان خیابانی اظهار داشت: متأسفانه ارگان های مسئول و ذی ربط در رابطه با اجرای قانون با توجه به صریح و شفاف نبودن وظایف قانونی خود برداشت متفاوتی دارند که این امر در برخی از موارد منجربه عدم اجرای مؤثر طرح سامان دهی کودکان خیابانی و در نهایت تداخل در اجرای طرح می شود.
وی با اشاره به حضور کودکان در خیابان های سطح شهر گفت: با توجه به اینکه مشهد یک شهر زیارتی است و همه ساله زائران برای زیارت به این شهر سفر می کنند حضور کودکان خیابانی در این ایام از سال پررنگ می شود و همچنین در برخی از مو ارد شاهد حضور کودکان اتباع خارجی و یا کودکان شهرستانی در معابر خیابان های اصلی مشهد هستیم که این موضوع نیز زمینه ساز، نازیبایی سیمای شهر می شود.
مرتضوی در ادامه تکدی گری، اشتغال به شغل های کاذب نظیر دستمال فروشی، آدامس فروشی را از جمله مشکلات کودکان خیابانی عنوان کرد و افزود: متأسفانه برخی از افراد سودجو و فرصت طلب با شناسایی این کودکان از آنان برای انجام برخی از اعمال خلاف نظیر پخش مواد مخدر با دادن جای خواب و تأمین خوراک استفاده می کنند.
وی در رابطه با اقدامات دستگاه قضایی به منظور جلوگیری از سوء استفاده از کودکان خیابانی اظهار داشت: با توجه به اهمیت جلوگیری از سوء استفاده کودکان خیابانی در چند سال اخیر دستگاه قضایی اقداماتی را در راستای حذف این باندها انجام داده است و در حال حاضر در شهر مشهد هیچ باندی در رابطه با سوء استفاده از کودکان خیابانی برای اعمال مجرمانه خود وجود ندارد.
معاون دادستان عمومی و انقلاب مشهد ادامه داد: با توجه به حضور زائران در شهر مشهد و به ویژه در هسته مرکزی و اطراف حرم کمیتۀ آسیب شناسی در اطراف حرم تشکیل و مستقر خواهدشد که معضلات کودکان خیابانی و نیز موضوعاتی نظیر زوارکشها، کیف قاب ها و سایر مواردی که ممکن است در حمل تراکم زائران بوجود آید را بررسی می کند.
مرتضوی همچنین پیش گیری اساسی و ریشه ای را راهکاری به منظور سامان دهی کودکان خیابانی دانست و اظهار داشت: در حال حاضر برخورد با این کودکان جوابگوی رفع مشکل کودکان خیابانی نیست و در این رابطه شناسایی کودکان خیابانی و مشکلات آنان می تواند نقش بسزایی به منظور اجرای مؤثر طرح سامان دهی کودکان خیابانی در کلان شهرهایی نظیر مشهد باشد.
وی با اشاره به نقش سازمان های حمایتی و مؤسسات خیریه در حمایت از کودکان خیابانی افزود: بسیاری از کودکان خیابانی از خانواده های اقشار آسیب پذیر جامعه هستند که در صورت حمایت از سوی ارگان و نهادهای خیریه می توان با برگشت دادن آنها به خانواده دیگر شاهد حضور این کودکان در معابر و خیابان اصلی شهر نباشیم.
وجود دو هزار کودک خیابانی در استان خراسان رضوی
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی خراسان رضوی تعداد کودکان خیابانی استان خراسان رضوی را دو هزار کودک عنوان کرد و گفت: براساس برآوردهای صورت گرفته پیش بینی می شود دو هزار کودک خیابانی در استان خراسان رضوی وجود دارند که از این تعداد 650 نفر توسط مراکز بهزیستی استان شناسایی شده اند.
بختیاری با گلایه از عدم تعهد دستگاه های ذی ریط نسبت به اجرای آئین نامه سامان دهی کودکان خیابانی اظهار داشت: متأسفانه به دلیل عدم تعهد دستگاه ها نسبت به اجرای وظایف مطرح شده در آئین نامه سامان دهی کودکان خیابانی تاکنون شاهد اقدام قابل ارزشی از سوی ارگان ذی ربط به منظور سامان دهی این کودکان به صورت مؤثر و پایدار صورت نگرفته است.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی خراسان رضوی عدم هماهنگی دستگاه های ذی ربط در اجرای آئین نامه سامان‌دهی کودکان خیابانی را از دیگر موانع و مشکلات در راستای اجرای طرح های سامان دهی کودکان عنوان کرد.
وی به مصوبه هیئت وزیران در رابطه با سامان دهی کودکان اشاره کرد و گفت: سازمان بهزیستی در سطح استان اقدام به اجرای طرح سامان دهی کودکان خیابانی طبق آئین نامه مصوبه هیئت وزیران نموده است که در این راستا و در سطح استان به اجرای طرح اشتغال کودکان (طرح مطبوعات) و نیز اجرای طرح کسبه به منظور شناسایی و حمایت از کودکان خیابانی نموده است.
بختیاری در رابطه با میزان اعتبارات سازمان بهزیستی استان در اجرای آئین نامه سامان دهی کودکان خیابانی اظهار داشت: نقش مشارکتی سایر دستگاهها و ارائه خدمات حمایتی به این کودکان و خانواده های آنها به صورت رایگان در آئین نامه مصوبه وزیران لحاظ گردیده است که بر این اساس اعتبار سازمان بهزیستی نیز با توجه به نقش حمایتی سایر دستگاه ها در اجرای این طرح حذف و به اعتبارات استانی و حمایت سایر دستگاه ها بسنده کرده است و این در حالی است که سایر ارگانها نیز در این راستا تاکنون وظایف خود را به شکل مؤثر و پایدار انجام نداده اند.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی خراسان رضوی حضور کودکان در خیابان ها را عاملی برای مخدوش کردن چهره و سیمای شهری دانست و تصریح کرد: به دلیل سوء استفاده گروهها و باندهای خلاف از این کودکان و نیز استفاده ابزاری از این کودکان امنیت زائران و شهروندان به مخاطره خواهد افتاد.
وی تاکید کرد:سوء استفاده از کودکان توسط برخی از افراد سود جو زمینه را برای ایجاد آسیب های اجتماعی ،روحی و اخلاقی در این کودکان فراهم می آورد.
هزینه های جمع آوری و سامان دهی کودکان مشکل اصلی نهادهای ذی ربط
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد به مشکلات موجود در رابطه با سامان دهی کودکان خیابانی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر حرف و حدیث های بسیاری در رابطه با هزینه های جمع آوری و سامان د هی کودکان خیابانی در بین نهادهای مسئول وجود دارد که این مشکل زمینه ساز عدم اجرای مؤثر طرح شده است.
عباس شیرمحمدی خانه سبز شهرداری مشهد را یکی از مکان های سامان دهی کودکان خیابانی و متکدیان برشمرد و اظهار داشت: با توجه به زیارتی بودن شهر مشهد و حضور سالانه 20 میلیون زائر در شهرمقدس مشهد، جمع آوری و سامان دهی کودکان خیابانی و متکدیان نیازمند یک عزم جدی و همکاری کامل میان دستگاه ها و ارگان های ذیربط است و در این رابطه یک ارگان و یا نهاد به تنهایی نمی تواند به جمع آوری و سامان دهی کودکان خیابانی و متکدیان به شکل مؤثر و پایدار بپردازد.
وی در ادامه حضور کودکان در خیابان های اصلی شهر و اطراف حرم رضوی را عاملی در نازیبایی سیمای شهری در دید زائران و شهروندان عنوان کرد و خاطر نشان کرد: با توجه به زیارتی بودن شهر مشهد سامان دهی کودکان خیابانی امری ضروری و انکارناپذیر است.
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد خواستار ورود بخش خصوصی در رابطه با جمع آوری و سامان دهی کودکان خیابانی شد و افزود: حضور بخش خصوصی و احساس مسئولیت نهادهای ذیربط زمینه را برای اجرای طرح سامان دهی کودکان خیابانی فراهم می کند.