شاهرود

شاهرود، یکی از شهرهای استان سمنان در ایران است. این شهر مرکز شهرستان شاهرود است. شاهرود، در حد فاصل دو نوع آب و هوای خشک و کویری، در جنوب و مرطوب و پرباران در شمال جای گرفته که آب و هوایی مطبوع برای این شهر فراهم کرده و آن را در ردیف خوش‌آب و هواترین شهرهای ایران قرار داده‌است. بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت شهر شاهرود ۱۳۲٬۳۷۹ نفر بوده است[۲]، که پرجمعیت‌ترین شهر استان محسوب می‌شود.همچنین شاهرود هشتمين كلان‌شهرستان كشور از نظر وسعت است .
 این شهر در حاشیهٔ شمالی دشت کویر و در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه البرز با موقعیت جغرافیایی ۲۵ دقیقهٔ و ۳۶ درجهٔ عرضی و ۵۸ دقیقهٔ و ۵۴ درجهٔ طولی با ارتفاعی معادل ۱۳۸۰ متر از سطح دریا در شمال خاوری استان سمنان واقع شده‌ است.
 
اطلاعات کلی
 نام رسمی:شاهرود
 کشور:ایران
استان:سمنان
 شهرستان:شاهرود
 بخش:مرکزی

 مردم
 جمعیت۱۳۲٬۳۷۹
 زبان‌های گفتاری:فارسی
 مذهب:اسلام، تشیع


 پیشینهٔ تاریخی
 مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد شاهرود یکی از شهرهای مهم چهاردهمین ایالت تاریخی، «چخره» (از تقسیمات شانزده‌گانهٔ اوستایی در دوران باستان) بوده[۳] که در دامنهٔ جنوبی رشته‌کوه البرز، توسط آریایی‌ها بنا نهاده شده‌است. برخی پژوهندگان واژهٔ چخره را شکل ابتدایی شاهرود و در همان معنی دانسته‌اند.[۴]
 هستهٔ اولیهٔ این شهر به دلیل دفاع از مهاجمان، بر فراز تپه‌های کم‌ارتفاع دامنهٔ کوه شمالی و غربی رود بزرگ این منطقه بنا شد که به جهت بزرگی این رود، تدریجاً نام شاهرود را به خود گرفت و به تدریج همراه با برقراری امنیت در محل، رشد و توسعه یافته به طوری که این شهر در کنار صددروازه، پایتخت اشکانیان که به باور بسیاری از پژوهشگران محل کنونی شهر دامغان است، در شمار شهرهای معتبر پارتی درآمد. به نوشتهٔ برخی پژوهشگران از جمله «اگورود نیکوف»، سومین آتش مقدس اهورامزدا که در اوستا آمده، آذرفرنبغ است که آتشکدهٔ بزرگ شاهرود بوده‌است.[۵]
 در دوران بعدتر، این شهر همراه با سمنان و دامغان در ردیف مهم‌ترین شهرهای ایالت تاریخی کومِش قرار گرفت و به استناد برخی اشاره‌های تاریخی مندرج در متون و بعضی شواهد باستان شناسی و معماری موجود در داخل و خارج شهر کنونی شاهرود، را عبور کاروان‌ها که بزرگراه غربی_شرقی جادهٔ ابریشم را طی می‌کردند، از آبادی‌ها و روستاهای بزرگ این شهر می‌گذشت. به عبارت بهتر، شاهرود به دلیل واقع شدن در موقعیت خاص جغرافیایی و قرار گرفتن میان رشته کوه البرز و نواحی کویر مرکزی ایران، به نوعی جادهٔ ابریشم مناطق عمدهٔ آن روزگار همچون خراسان، تهران، مازندران و نیز شهرهای داخلی ایران بوده‌است.


 دانشگاه‌ها


 در این شهر پنج دانشگاه و مرکز آموزش عالی به نام‌های زیر فعالیت دارند:
  • دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود
  • دانشگاه صنعتی شاهرود
  • دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
  • موسسه آموزش عالی غیر انتفاعی و غیر دولتی شاهرود
  •  
  • دانشگاه علوم حدیث شاهرود

صنایع
  • کارخانه سیمان شاهرود
  •  
  • شرکت البرز شرقی
معادن
  • معادن ذغالسنگ البرز شرقی
  • سنگ گچ
  •  
  • سنگ آهك

 
 
بسطام

 بسطام یکی از شهرهای شهرستان شاهرود در استان سمنان ایران است. این شهر در نام شهری که در هفت کیلومتری شمال شرقی شاهرود جای دارد. جمعیت بسطام بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۷٫۷۲۴ نفر بوده است

 اطلاعات کلی

 نام رسمی:بسطام
 کشور:ایران
استان:سمنان
 شهرستان:شاهرود






 پیشینه
 تاریخ این شهر قبل از ورود اسلام به ایران مشخص نیست. بنابر یک روایت حاکم خراسان در زمان خسروپرویز که نام وی «بسطام نام» بود، این شهر را بنا گذاشته است. با توجه به این روایت این شهر را باید شهرهای تأسیس‌شده در دوران شاپور دوم ساسانی دانست. در دورهٔ عباسیان، این شهر دومین شهر ایالت قومس و تالی دامغان بود و پس از حملهٔ مغول رو به انحطاط رفت.


 شرایط طبیعی
 این شهر آب و هوایی مطبوع در تابستان و سرد در زمستان دارد. باغات زردآلو سراسر شهر را احاطه کرده اند . عمده در آمد مردم از همین طریق است.
 

بناهای تاریخی
 زیارتگاه امامزاده محمد بن جعغر صادق، برج کاشانه بسطام، گنبد غازان خان، مقبرهٔ بایزید بسطامی، و مسجد جمعهٔ بسطام
 در جلسهٔ هیئت وزیران در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۸۶ که در سمنان برگزار شد، این شهر به استناد مادهٔ ۸ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، به‌عنوان شهر نمونهٔ گردشگری تعیین شد