خانواده کفال ماهیان، عضو راسته کفال ماهی شکلان (Mugiliformes) می باشند. در بعضی منابع جزو راسته سوف ماهی شکلان طبقه بندی گردیده است.
مشخصات کلی خانواده کفال ماهیان:
- دارای دو باله پشتی مجزا از یکدیگر. باله پشتی اول دارای 4 خار است، ولی باله پشتی دوم دارای شعاعهای نرم منشعب است.
- باله شکمی در موقعیت زیرشکمی(Subadominal)، که دارای یک خار و 5 شعاع نرم منشعب است.
- باله مخرجی دارای 2 یا 3 خار و باله سینه ای نوکدار است.
- خط جانبی بسیار نامشخص است یا وجود ندارد.
- حفره دهانی عریض(عرضی) است. دهان کوچک است.
- بدن و سر پوشیده از فلسهای دایره ای شکل (Cycloid) می باشند.
- دندانها کوچک یا فاقد دندان است.
- معده ماهیچه ای و روده بسیار طولانی است.
- دارای 24 تا 26 عدد مهره میباشد.
- خارهای آبششی بلند هستند.
- حداکثر طول در گونه های کفال ماهیان 90 سانتیمتر است.
- بسیاری گونه ها، زندگی گله ای دارند.
- این خانواده بومی دریای خزر نیستند و در سالهای ابتدائی دهه سی میلادی، بچه ماهیان یکی دو ساله آنها از دریای سیاه به دریای خزر پیوند زده شده است.
- اغلب از جلبگها، دیاتومه ها و مواد آواری کف به عنوان غذا استفاده می کنند.
- در مناطق ساحلی دریا زیست کرده و وارد مصبها و آب شیرین نیز می شوند.
- بیشتر گونه ها تغییرات شوری را تحمل می کنند.بطوریکه از آبهای شیرین تا آبهای با شوری 75 جزء در هزار نیز برای آنها قابل تحمل است.
- اغلب گونه ها در دریا تخمریزی میکنند.
- به علت رشد سریع و مقاوم بودن، ماهی پرورشی با ارزشی به حساب می آیند.
- جزو ماهیان بسار مناسب جهت مصرف خوراکی انسان بوده و بصورت تازه، منجمد، شور و خشک مصرف می گردد.
- صید آنها با تور گردان ساحلی، تور ثابت، ماشک و تور بالارونده انجام می گیرد.
در آبهای داخلی ایران یک جنس و سه گونه از این خانواده دیده شده است:
- 1. Liza abu >> بیاه
- 2. Liza aurata یا Mugil auratus >> کفال طلایی یا کفال پوزه پهن
- 3. Liza saliens یا Mugil Saliens >> کفال پوزه باریک
پراکنش:
پراکنش در آبهای شیرین ایران، مختص حوزه آبریز خزر(به دریای خزر معرفی شده و بومی نیست. وارد آبهای شیرین میشود) و نیز حوزه آبریز هرمز و کارون است.
