🔷 پناهیان، زلف مهدویّت و انتخابات
✅ تجربهی ادیان نشان میدهد که بعد از مسئلهی توحید و صفات خدا، هیچ چیز به اندازهی موعودیّت سبب ایجاد فرقههای مذهبی تازه نشده است. ادونتیستها، مورمونها، شاهدان یهوه، شیخیه، بهائیه، مهدی سودانی، و احمدالحسنِ یمانی و دهها فرقه و گروه دینی مسیحی و اسلامی دیگر از دلِ همین باورداشت پدید آمدهاند.
✅ در دهههای آغازین قرن نوزدهم میلادی، وقتی کلیسا خود را با پیدایش فرقههای موعودباور در چالش دید، آنان را به شنهای روانی تشبیه کرد که باید محصور شوند و کوشید که با مدیریّت الاهیاتِ آخرتشناسانه، زمینههای رشد این جریانها را محدود کند؛ اتفاقی که به نسبت موفقیّتآمیز بود. با این حال، در جهانِ مسلمانان و بویژه شیعیان تلاشی در این زمینه نشده است. هنوز هم کمتر کسی با زبان علم کلام و عقل از آموزه سخن میگوید به همین دلیل هر از چندی شاهد ظهور مدّعیانی در این زمینه هستیم. کافیست سری به زندانها بزنید تا ببینید چند مدّعی(در پیوند با) امام زمان زندانی هستند. (ماجرای کشته شدن امام جمعهی کازرون که یادتان هست؟)
✅ شاید مشکلِ اصلی در این زمینه بازیهای برخی سیاسیّون، منبریها، و مدّاحان باشد. واقعیّت آن است که این آموزه از مجامع علمی و حتّی کلامی و حوزوی خارج شده و دستمایهی اهدافی غیر دینی شده است. همین چند روز پیش شیخ علیرضا پناهیان، منبری رسمی برخی هیئتها و صدا و سیما، زلف مهدویّت را با انتخابات ریاست جمهوری آینده گره زد و چنین القاء کرد که قبولی مردم در این انتخابات ظهور را پیش میاندازد! چندان معلوم نیست که منظوری او از قبولی چیست، از "کَذَبَ الْوَقَّاتُونَ إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ لَا نُوَقِّت" هم میگذریم، از نتیجههای یأسآور اینگونه وعدهها هم حرفی نمیزنیم، ولی شیخ داستان ما باید از بیاعتمادیای که این سخنان پدید میآورند بیمناک باشد. او و همفکرانش در این دههها آنقدر در مفهومِ ظهور دمیدهاند که وعدههایی از این دست امیدی به وجود جامعه نمیدهد؛ ولی همان کمشمار آدمهایی که هنوز حوصلهی شنیدن حرفهای پناهیان را دارند، بعد انتخابات از او پاسخ خواهند خواست که الوعده وفا!
مهراب صادقنیا
۱۴۰۰/۱/۱۱