زمینه سازی درست انجام دادن کارهای خوب در کودک
کودک باید به گونه ای تربیت شود که کار خوب، به آسانی از او سر بزند و نه اینکه با اکراه به آن تن در دهد.
تأثیر جدی بودن شما، در تربیت کودک
هنگام برخورد با کودکان و بازگویی حقیقت ها به آنها به گونه ای رفتار کنید که گویا انتظار دارید به سخنان شما عمل شود؛ زیرا کودکان از اطمینانی که در سخن، لحن صدا و کارهای شما وجود دارد، اثر می پذیرند.
رفتار قاطعانه و در عین حال صمیمی با فرزند
هنگامی که فرمان ها قاطعانه و در عین حال صمیمی و بی تکلف باشند، اثرگذار و پایدارند. آن گاه اطاعت بجا و پسندیده جای گزین اطاعت پست و بی ارزش می شود.
فرمان بردن کودک نباید هدف باشد، بلکه هدف تربیت، یاری رساندن به کودک است تا خود را در خود بیابد و استقلال و تمایز یافتگی شخصیت خویش را در مقایسه با دیگران احساس کند.
شایسته بودن مربی در امر تربیت
رمز تربیت کودک در درست دیدن و درست شنیدن اوست. این مهارت ها را باید مربی بینا و شنوا آموزش دهد.
پرورش غیر مستقیم
عمیق ترین و پایدارترین آثار تربیتی، در غیرمستقیم ترین و نامرئی ترین روش های تربیتی است.
ایجاد شوق به پذیرش تربیت در فرزند
گفته اند:
| تا که از جانب معشوقه نباشد کششی |
کوشش عاشق بیچاره به جایی نرسد |
پس اول، رغبت و بعد تربیت. یا اول ترغیب و بعد تبلیغ.
تربیت با عمل، نه با زبان
در تربیت اصیل، الگوهای عملی، مؤثرتر از آموزش های نظری است و زبان کردار، گویاتر از زبان گفتار است.
طبیعی بودن تربیت و پرهیز از تربیت ساختگی
جذاب ترین روش های تربیتی، طبیعی ترین، ساده ترین و صمیمی ترین آنهاست.
اگر مفاهیم تربیتی را با زندگی واقعی کودک، تجربه های روزمره و نیازها و خواسته های او همراه سازید، به طور قطع اثرگذاری آنها پایدارتر و سودمندتر از زمانی خواهد بود که بخواهیم این مفاهیم را در قالب آموزش های رسمی و مدرسه ای به آنها ارائه دهیم.
توجه به تفاوت های فردی
هر کس اصالت خود را بر اساس فطرت خود حفظ می کند یا به بیان دیگر، به سبک خودش شکل می گیرد. پس روش تربیتی، نباید در پی آن باشد که افراد را به یکدیگر شبیه سازد، بلکه هدف آن است که با فراهم کردن شرایط برای هر یک از افراد، بر تفاوت هایشان بیفزایند.
تربیت همه جانبه
تربیت هرگز در یک بعد متمرکز نمی شود، بلکه همواره جنبه های عقلانی، عاطفی، اخلاقی، اجتماعی، جسمی و علمی، در جامعیت بخشیدن به آن دخالت دارند.
تربیت، متناسب با توانایی کودک
اگر انتظارهای تربیتی، بیش از حد توان و استعداد کودک باشد، اثر معکوس دارد. از این رو، محرک ها و خواسته های تربیتی را بجا، متناسب و در حد پذیرش مطرح کنید.
توجه به پذیرا بودن اندرز و موعظه از سوی فرزند
در اندرزهای تربیتی، سخن دل پذیر را با دل سخن پذیر همراه سازید. مطمئن باشید که بر دل می نشیند و در عمل ظاهر می شود.
توجه به کیفیت پیام های تربیتی
چگونگی و راه ارائه مفاهیم تربیتی، مهم تر از میزان آن است. پیام های تربیتی هر چند اندک و کم، ولی مؤثر و راه گشا، بهتر از پیام های طولانی و پی در پی با کیفیت پایین است.
آموزش مسائل دینی، به دور از تنگ نظری
هنگام طرح مسائل دینی با نوجوانان، تعصب های شخصی خود را کنترل و در بحث های دو طرفه، وقار و آرامش خود را حفظ کنید. به طور قطع، در یک فضای آرام و متعادل و به دور از مقاومت و تعصب، پیام ها نافذتر و دل نشین تر است.
ایجاد موقعیت برای پرورش خلاقیت
برای پرورش نیروی خلاقیت کودک، او را در موقعیت های مبهم قرار دهید تا با توان عقل و اندیشه ورزی خویش آن را کشف کند؛ زیرا هیچ تجربه ای پیدا نمی شود که بیش از لذت کشف، به پرورش آدمی کمک کند.
آموزش و پرورش و تربیت افراد نوآور
هدف آموزش و پرورش، باید به تولید افراد خلاق ـ حتی اگر تعداد آنها زیاد نباشد ـ متمرکز شود. باید مبتکر و نوآور پرورش داد، نه دنباله رو و تبعیت جو.
پرورش حس کنجکاوی
یکی از هدف های تربیت، پرورش و تقویت حس کنجکاوی کودک است. این حس، در فطرت کودک به ودیعه نهاده شده است. تنها، حرکت بخشی و انگیزه آفرینی آن به همت مربی، زمینه ساز شکوفایی آن است.
سنجیده بودن تنبیه
تنبیه، باید به قصد بیداری دل باشد و نه تهدید جسم. پس تا از نتیجه بیدارسازی تنبیه مطمئن نیستید، اقدام به تنبیه نکنید.
