از نشانه های نفخ برآمدگی و گرد شدن شکم می باشد که بعد از غذا خوردن در بعضی افراد ایجاد می شود. به دلیل پر شدن نیمی از معده از گاز، نفخ کردن امری طبیعی می باشد که به طور معمول در بین افراد صورت می گیرد. برای جلوگیری از نفخ شکم راه های متداولی وجود دارد که در این مطلب به آن پرداخته ایم.
واژه نفخ را در زمان احساس سفت شدن و پری بیش از حد شکم به کار می برند. در هنگام نفخ گاز هایی در معده شروع به حرکت می کنند که عامل آن رژیم غذایی مصرف شده مربوط به طول روز می باشد. در این بخش از مجله آرگا به راه کارهای خانگی و درمان های ساده برای جلوگیری از نفخ شکم پرداخته ایم، پس با ما همراه باشید.
نفخ شکم
سردی مزاج و سرد شدن معده از علت های ایجاد نفخ در شکم می باشد. افراد دارای مزاج سرد دارای یک یا چند نشانه که در ادامه ذکر شده است، می باشند.
- سوءهاضمه
- هضم راحت غذا های سبک و عدم هضم غذاهای سنگین
- ترش کردن های مکرر
- میل به مصرف غذاها و خوراکی های سرد
مصرف وعده غذایی های سنگین، سریع غذا خوردن و جویدن و مصرف غذای حاوی چربی فراوان از دیگر علت های نفخ شکم می باشد که بروز بیش از اندازه آن برای آدمی نا خوشایند و آزار دهنده می باشد. اگر تکرار این دفعات در شما بسیار است، حتما با پزشک مربوطه مشورت کنید.
علت ایجاد نفخ شکمی
علت ایجاد نفخ در شکم، جمع شدن میزان بسیاری از گاز در معده و دستگاه گوارش می باشد. غذا خوردن عامل اصلی در ایجاد نفخ می باشد، معده آدمی با ورود غذا به بدن و عمل گوارش گاز هایی محرک تولید می کند. همچنین بسیاری از افراد در حین غذا خوردن همراه با بلع به طور ناخواسته هوای موجود بسیاری در فضا را وارد معده های خود می کنند. بعد از این عمل گاز ها وارد گوارش می شوند که سرانجام آن تولید آروغ و باد شکم می باشد تا مقدار این گاز ها را در بدن کاهش دهد. در بعضی موارد نفخ نشان دهنده برخی بیماری ها همچون؛ سندروم روده تحریک پذیر و عدم تحمل غذای سنگین باشد.
علت های ایجاد نفخ در شکم
فیبر نوعی دیگر از کربوهیدرات ها می باشد که در بسیاری از سبزیجات و صیفی جات دیده می شود، مصرف بیش از اندازه فیبر عملکرد های معده را دچار اختلال و سرانجام عامل بروز نفخ در بدن می شود. با توجه به این که فیبر از عوامل تنظیم و کنترل کننده قند خون می باشد باید در مصرف آن نهایت اعتدال را به وجود آورید تا دچار مشکل نشوید و بیماری های دیگری مانند دیابت به سراغتان نیاید. در برخی بررسی های انجام گرفته، رژیم غذایی دارای مقادیر پایین فیبر برای افراد دارای یبوست ایدیوپاتیک بسیار خوب می باشد و به التیام این بیماری در بدن این افراد کمک می کند.
غذاهایی که در ادامه ذکر شده، مواد خوراکی دارای فیبر فراوان هستند که باید در مصرف آن ها نهایت اعتدال را به وجود آورید:
- مصرف حبوباتی چون؛ لوبیا، عدس و لپه
- سیب
- پرتقال
- جو دوسر
- کلم بروکلی
- کلم بروکسل
-
عدم تحمل هضم غذا و وجود آلرژی
بروز نفخ از نشانه های عدم تحمل هضم غذا و یا آلرژی می باشد. این عمل باعث ایجاد گاز های بسیاری در معده می شود و عملکرد دستگاه گوارش را دچار اختلال می کنند. غذاهای حاوی گندم و گلوتن می توانند هضم غذا را دشوار و آلرژی های در بدن به وجود آورند که برای جلوگیری از نفخ شکم می توانید غذاهای دارای گندم را کمتر مصرف کنید.
چربی ها از دسته موادی هستند که همه ما روزانه از آن مصرف می کنیم و می توان گفت که نیمی از انرژی بدن را تامین می کند. بدن چربی را به آرامی و آهسته هضم می کند، به همین علت برای هضم کامل به زمان زیادی برای عبور از سیستم دستگاه گوارش نیاز دارد. این شرایط در بعضی افراد می تواند علت ایجاد نفخ در بدن آنان شود.
افزایش سرعت غذا خوردن باعث بلع میزان زیادی از هوا، و انتقال آن به معده و دستگاه گوارش می باشد. تجمع بیش از حد این گاز ها در معده باعث بروز نفخ و باد های شکمی می باشد. بنا بر علت های گفته شده باید سرعت غذا خوردن را کاهش دهید و به آرامی این عمل را انجام دهید.
نوشیدنی های دارای گاز دی اکسید کربن از دیگر عوامل بروز نفخ در شکم می باشد که برای درمان آن در ادامه این مطلب راه کار هایی جهت جلوگیری نفخ شکم و از بین بردن آن ذکر کرده ایم.
جویدن آدامس از دیگر عوامل بلع هوا و وارد شدن بیش از اندازه آن به داخل بدن می باشد. جویدن بیش از حد آدامس در بعضی افراد از دیگر عوامل بروز نفخ در شکم می باشد.
انجام ورزش سبک و پیاده روی بعد از غذا به هضم آن کمک بسیاری می کند. پس اگر جز دسته افرادی هستید که به نفخ بسیار دچار می شوید؛ ورزش و تحرک سبک را در برنامه فعالیت هایتان در بعد از سرو غذا قرار دهید و بعد از آن به دقایقی پیاده روی بپردازید.
-
صحبت کردن در حین غذا خوردن
همان طور که گفته شده در حین غذا خوردن و بلع، مقداری هوا وارد معده می شود. صحبت کردن در حین غذا خوردن نیز میزان هوای وارده به بدن را افزایش می دهد و از دیگر عوامل بروز نفخ در شکم به شمار می رود.
سوزش معده زمانی رخ می دهد که اسید معده از معده به سمت گلو بازگشته می شود و باعث ایجاد سوزش در معده می شود. سوزش معده از دیگر عوامل بروز نفخ می باشد که از بین بردن و درمان آن می تواند نفخ شکم شما را بهبود ببخشد. مصرف قرص های ضد اسید معده در کاهش آن نقش بسیاری را ایفا می کنند.
در غذاهای خود به جای مصرف ادویه های تندی چون فلفل سیاه، فلفل قرمز، سس تند، سرکه می توانید از گیاهان معطری چون؛ ریحان، نعناع، مریم گلی، ترخون، رزماری استفاده کنید که علاوه بر معطر کردن غذای شما از ضرری چندانی برای بدن به شمار نمی آید. مصرف غذاهای تند اسید معده را آزاد می کند و در نتیجه باعث نفخ و سوزش معده می شود.
خوراکی های از بین برنده نفخ
برای جلوگیری از نفخ شکم مواد غذایی و خوراکی بسیاری وجود دارد که به شما در این زمینه کمک می کند.
زنجبیل از روش های درمانی شناخته شده و موثر برای التیام ناراحتی های معده می باشد. زنجبیل در درمان نفخ معده و پف کردگی ها بسیار موثر است و آن را به خوبی از بین می برد. زنجبیل در هضم غذا به شما کمک بسیار می کند که ناراحتی های معده همچون؛ حالت تهوع و نفخ را در بدن شما به سرعت از بین می برد. برای بهره گیری بهتر از زنجبیل می توانید از کلوچه و شیرینی های زنجبیلی، اضافه کردن آن به غذا و ماست و یا چایی زنجبیل استفاده کنید.
مارچوبه علاوه بر دفع ادرار در از بین بردن و جلوگیری از نفخ شکم بسیار موثر است. مارچوبه دارای پرویوتیک است که از باکتری های سیستم گوارش به خوبی حمایت و می کند. ترکیب مارچوبه با آب به دفع مایعات در بدن و از بین بردن نفخ کمک بسیاری می کند.
در هنگام نفخ می توانید آزادانه از آب استفاده کنید اما از مصرف نوشیدنی های گازدار اجتناب کنید. نوشیدنی های گازدار باعث افزایش نفخ در شکم و مشکلات معده ای می شوند که احساس درد شما را دو چندان می کند. آب آشامیدنی در خارج سازی گازها از بدن بسیار موثر عمل می کند. در آب خود می توانید از تکه های پرتغال، لیمو، خیار استفاده کنید و بعد از طعم دار شدن از مصرف آن لذت ببرید.
جویدن کرفس برای فک همانند ورزش عمل می کند که علاوه بر آن در جلوگیری از نفخ شکم نیز بسیار موثر است. کرفس را می توان به عنوان نیروی کمکی برای معده مصرف کرد و گاز های آن را به راحتی خارج کرد. کرفس با کنترل هضم غذا گاز های روده را کنترل می کند. کرفس با دارا بودن مواد شیمیایی خاص احتباس مایع در بدن را کاهش می دهد.
برخی از افراد در هضم لبنیات بسیار ضعیف هستند که علت آن وجود لاکتوز موجود در این لبنیات می باشد. استفاده از نوعی گیاه می تواند جایگزین خوبی برای جلوگیری از نفخ به شمار رود و از ایجاد درد و اذیت بعد از مصرف قند و لاکتوز لبنیات نیز جلو گیری کند. برخی لبنیات با دارا بودن پروتئین عامل ایجاد التهاب و جمع شدن مخاط و مایعات در بدن می شوند.
سبزیجات برگ داری همچون بوک چوی در کاهش التهابات مربوط به روده به دلیل داشتن نیترات خوراکی نقش موثری را ایفا می کنند. این سبزی با باز کردن رگ های خونی و راه اندازی جریان خون در برخی نقاط بدن که مایعات از آن ها حذف شده است ورم و نفخ شکم را کاهش می دهند.
کفیر نوعی تخمیر به دست آمده از شیر و ماست است که اگر با مصرف لبنیات مشکلی ندارید، استفاده از آن را به شما توصیه می کنیم. کفیر و ماست هر دو دارای پروبیوتیک هستند که برای جلوگیری از نفخ شکم بسیار موثر است. کفیر و ماست با افزایش باکتری های مفید سیستم گوارش و عملکرد آن را بهبود می بخشد.
اگر چه خیار به ظاهر طرد است اما درون آن را حدود ۹۶ درصد آب فرا گرفته است. مصرف خیار در از بین بردن نفخ بسیار موثر است و با دارا بودن فیبر مسیر گوارش را نرم می کند. از خیار علاوه بر مصرف در سالاد ها می توانید به عنوان میان وعده در بین میوه هایتان استفاده کنید.
این سبزی متعلق به دریای مدیترانه می باشد که به علت طعم مشابه با شیرین بیان برای از بین بردن نفخ و دردهای شکم بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. برای از بین بردن این عمل می توانید دانه های آن را به تنهایی و یا دم کرده آن را میل کنید. با توجه به بررسی های صورت گرفته مصرف رازیانه به کاهش درد و خروج گاز ها از معده بسیار کمک می کند.
مصرف گوجه فرنگی در از بین بردن نفخ شکم بسیار موثر است. گوجه فرنگی دارای پتاسیم بسیار است که سطح سدیم در بدن را کنترل می کند و در نتیجه وزن آب بدن را کاهش می دهد.
مصرف دمنوش نعناع در از بین بردن نفخ بسیار کاربردی عمل می کند و عملکرد های گوارش را بهبود می بخشد. نعناع از دسته مواد گیاهی – دارویی است که مشکلات گوارشی را درمان و نفخ روده و شکم را از بین می برد.
نکاتی در پیشگیری از ایجاد نفخ در شکم
با رعایت نکات زیر می توانید از ایجاد نفخ در شکم جلوگیری کنید و سبک زندگی سالم و به دور از درد و اذیت را پیش بگیرید.
- نوشیدن روزانه یک لیوان آب گرم با لیموی تازه
- عدم مصرف شیر و قهوه در صبح
- آب نخوردن بعد از غذا
- نوشیدن چایی زنجبیل
- پرهیز از مصرف غذاهای چرب
- بلع کمتر هوا همراه با غذا
- کاهش مصرف غذاهای فیبر دار
- خواب و استراحت کافی
- انجام حرکات یوگا و مدیتیشن
انجام چند راهکار ساده در دچار نشدن به نفخ
- بالا بردن سطح فعالیت های جسمانی
- مصرف کمتر غذاهای فرآوری شده و فست فود
- افزایش مصرف مایعات که چایی نعناع بهترین آن می باشد
- کاهش میزان غذا در هر وعده غذایی
