مقدمه مؤلف کتاب (زن، آنگونه که باید باشد) استاد طاهر زاده

بداند دست به پشت و پهلوی شیر می کشد، به تصور این که گاو خود را نوازش می کند. دست می مالید بر اعضای شیر پشت و پهلو، گاه بالا، گاه زیر گفت شیراَر روشنی افزون شدی زهره اش بِدریدی و دل خون شدی

ما نیز پدیده ها را در شرایط جدید نمی بینیم و برنامه های خود را برای پدیده هائی پیشنهاد می کنیم که به آن شکل وجود خارجی ندارد.

فکر می کنیم ماشین سواری همان اسب است که کمی تندتر می رود و یا بیل مکانیکی همان بیل است که با حجم بیشتری خاک ها را جابجا می کند؛ غافل از این که این ها تمام زمین را در اختیار خود قرار می دهند و چهرۀ زندگی را به کلی نسبت به گذشته تغییر داده اند.

در مباحث کتاب روشن خواهد شد در دنیای جدید انسان، تعریف دیگری از خود دارد و به تبع آن زن نیز معنی دیگری به خود گرفته که اگر بستر مناسبی برای ارتباط با او فراهم نشود؛ با نگاه های گذشته و در بسترهای گذشته نمی ماند و موجب بحران خانواده و جامعه می شود، و این در حالی است که بهشت زیر پای مادران است. و اگر مادرانِ جامعه درست عمل نکنند؛ جامعه به جهنمی تبدیل می شود که نه مرد می تواند ادامۀ حیات دهد و نه زن.

2- همان طور که زنان با مبانی دینی در شرایط گذشته توانستند تعریف صحیحی برای خود تدوین کنند و زندگی انسان را رونق بخشند، در شرایط جدید نیز باید تلاش کنند بر مبنای نگاه الهی به زن، تعریف مناسبی از خود داشته باشند، تا بتوانند نقش هایی که همیشه در تاریخ اسلامیِ ما آفریده اند، ادامه دهند. چاره ی کار نه ماندن در زندگی گذشته است در حالی که شرایط، شرایط گذشته نیست؛ و نه تسلیم شدن به آن نوع زندگی که فرهنگ مدرنیته به زنان پیشنهاد می کند؛ که بیشتر زنان عضوی مزاحمند و باید کاری کرد که از شرّ آن ها آزاد شد؛ و یا اسباب دست کمپانی های بزرگ خواهند شد و عامل هرچه بیشترِ سقوط جامعه.

با حساسیت به موضوع فوق است که در مباحث کتاب سعی شده موضوع زن و خانواده طرح شود و در حدّی که بضاعت بنده اجازه می داده، افق حرکت روشن گردد. آنچه بر آن تأکید دارم این است که اگر خانواده کنونی دچار پریشانی است، این پریشانی امری عارضی نیست که بر اثر عوامل خارجی به وجود آمده باشد تا عواملی از همان نوع بتواند آن را مرتفع کند، این پریشانی به تعریفی بر می گردد که در شرایط جدید برای عالم و آدم می شود. باید علت گسستگی از زندگی دینیِ گذشته پیدا شود تا درمان ها مؤثر افتد و این بدون شناخت تمدن جدید که علت این گسست است امکان ندارد.

3- همه ی ما معتقدیم وقتی ارزش خانواده را شناختیم، می فهمیم باید در مراقبت از آن سخت کوشا بود. ولی حرف ما این است که:

آه زندانی این دام بسی بشنیدم/حال مرغی که رهیده است از این دام بگو

راه حلی نیاز است که در شرایط جدید حیات توحیدی خانواده حفظ شود و آزاد از روحیه ی غربزدگی بتوان از طریق خانواده به سکنی گزیدن روحی رسید. لازم است همه تلاش کنیم تا بیش از آن که هنوز پدیده ی زن و خانواده را در گذشته بنگریم و افسوس رفتن آن شرایط را بخوریم -

در حالی که به گذشته برگشتن محال است - واقعیت را درست بنگریم و امکان تحقق آرمان ها در شرایط جدید را برنامه ریزی کنیم، کاری که از طریق انقلاب اسلامی انجام دادیم، درست در شرایطی که نظام های سیاسی کشورها تماماً سکولار بود و همه می گفتند دوره دین گذشته - چون برگشت به گذشته را محال می دانستند- انقلاب اسلامی نشان داد در شرایط جدید نیز می توان نظامی سیاسی بر مبنای تفکر دینی پدید آورد، که در عین مترقی بودن و قدم به جلو برداشتن، تعریفی از انسان دارد که بندگی انسان و معبودیت خدا در آن محفوظ خواهد ماند.

4- شاید اگر کسی بخواهد یکی از خطرات بزرگی که آینده ی کشورِ ما را تهدید می کند بشناسد و پیشاپیش از آن خطر عبور کند و خدمت بزرگی به جامعه بنماید، باید در رابطه با خطر فروپاشی خانواده فکر کند و راه حلّی مطابق روح زمانه ارائه نماید. و متوجه باشد هر چند کار، کار مشکلی است ولی اولاً: مبانی فطری و تکوینی خانواده توحیدی در جان انسان ها نهفته است. ثانیاً: سرمایه بزرگی چون قرآن و سنت و عترت در دست ما است. ثالثاً: بحران غرب که به اذعان همه ی کارشناسان مربوطه با بحران خانواده شروع شد، پدیده عبرت آموزی است که زمینه را برای به خودآمدن نسل موجود آماده می کند.

5- ریشه ی فروریختن خانواده در دوره مدرنیته را باید در امانیسم یا خودبنیادی بشر -که اصالت نفسانیات است- جستجو نمود. آیا جمع اصالت نفسانیات با هر عنوان، با حفظ خانواده ممکن است؟ خانواده ای که شرط بنایش عدم حاکمیت نفسانیات است. زیرا در حاکمیت نفسانیات هیچ جمعی به عنوان جمعِ همدل موجود نمی شود، یا همه پراکنده اند و یا همه مقهور قدرت یک فرد، که هیچ کدام از این دو حالت، خانواده نیست.

6- خانواده مرکب از اجزای پراکنده ای نیست که در کنار هم آمده اند، بلکه جمع یگانه ای است که همه سعی دارند برای هدف توحیدی آن جمع، منیت و انانیت خود را نفی کنند، و لذا هرگز با پذیرش تمدن غربی خانواده باقی نمی ماند. و نیز متوجه باشیم جمعی که طبق عادتِ خشک و خالی کنار هم آمده اند خانواده نیست و اصرار برای حفظ این نوع خانواده دور شدن از مطلب و باقی ماندن در سرگردانی است.

7- پند و اندرز در یک جمعْ متذکر هدف پذیرفته ای است که مورد غفلت قرار می گیرد و لذا مؤثر هم خواهد بود، ولی در شرایط حاضر با پند و اندرز نمی توان خانواده ای را که به جهت اومانیسم فرو ریخته است برپا نگهداشت.

تا حدّی که برای بنده ممکن بوده سعی شده است بر اساس نکته ی فوق روشن شود عامل برپاداشتن خانواده، برگشت به روح بندگی است و موضوع از این زاویه پیگیری می شود.

8- اومانیسم به معنی تصرف نفس امّاره انسان در همه چیز، حتی در انسان است و این با استیلا همراه است، بشر در این فرهنگ معنی اش عوض می شود و انانیت محور می گردد، در چنین فرهنگی نمی توان به خانواده ای نظر کرد که نمایش وحدتِ در عین کثرت و کثرت در عین وحدت است، و همه در عین این که هرکدام خودشان هستند، مستغرق در آرمان توحیدی حاکم بر خانواده اند.

ص: 19

9- با فروپاشیدن خانواده در غرب، مأواهای دروغینی جایگزین شد که هرگز روح انسان را ارضاء نمی کند، کاباره های نیمه شب و عشرتکده های زنانِ هر جایی چگونه می تواند جایگزین خانواده باشد و روح بشر را به آرامشی برساند که از این همه خشونت رهائی یابد.

انقلاب دینی تنها راه امید برای احیاء خانواده است تا بشر از خشونت پیش آمده دست بردارد و به بقای خود در آینده امیدوار گردد. زیرا شهر خدا در زمین با خانواده توحیدی شروع می شود وگرنه شیاطین زمین را اشغال می کنند.

10- سال های سال در هسته توحیدی خانواده زندگی کردیم و بالیدیم و آن طور که باید و شاید متوجه نقش اساسی آن نبودیم، اما با حضور فرهنگ مدرنیته و تضعیف نقش خانواده، تازه بشر فهمید در چه شرایط مبارکی زندگی می کرده، باید بیماری هایی که خانواده را گرفتار کرده شناخت و استبدادهای جزئی بعضی پدران در گذشته را بهانه نکرد و به راحتی دست از خانواده ی دینی برداشت، مگر با استبداد حاکمان در جامعه از جامعه باید صرف نظر کرد؟ خانواده ای که به جای مسئولیت الهی پدر، گرفتار پدر سالاری شود، محکوم است ولی راه حل آن انصراف از خانواده ی دینی نیست، زیرا در آن صورت به سرنوشتی دچار می شویم که امروز غرب دچار آن شده است.

طاهرزاده