مجله افق‌کوروش: رشته پلو از آن دسته پلو‌های قدیمی و سنتی است که کمتر کسی دست رد به سینه آن می‌زند. در بسیاری از شهر‌های ایران رشته پلو را به عنوان شام شب عید نوروز یا شب چهارشنبه سوری درست می‌کنند تا طبق یک روایت قدیمی رشته کار و زندگی دست‌شان بیایید. طرز پخت رشته پلو بسته به سلیقه افراد بستگی دارد و با مواد مختلف پخته و سرو میشود.
رشته پلو با مرغ زعفرانی، رشته پلو با گوشت قلقلی، گوشت بوقلمون یا ماهی دودی و در کنار این‌ها سرو رشته پلو با عدس، کشمش، زرشک و خرما یا بدون آن‌ها در نقاط مختلف ایران پخته میشود. یکی از محبوب‌ترین انواع رشته پلو، رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش یا زرشک است. ۳ طرز تهیه رشته پلو ساده و خوشمزه و مجلسی زعفرانی با مرغ زعفرانی یا گوشت و کشمش یا زرشک، بدون گوشت و یا به صورت ته‌انداز مرغ را در این مطلب بخوانید.
مواد لازم برای ۶ نفر
- برنج ایرانی: ۵۰۰ گرم
- رشته پلویی: ۲۰۰ گرم
- سینه مرغ: ۴۰۰ گرم
- زعفران دم شده: به مقدار دلخواه
- کره: ۱۰۰ گرم
- پیازداغ: ۳ قاشق غذاخوری
- آب: به مقدار لازم
- روغن مایع: به مقدار لازم
- نمک، فلفل و زردچوبه: به مقدار دلخواه
- دارچین: ½ قاشق چایخوری
- کشمش پلویی: ۱ پیمانه یا در صورت دلخواه کمی بیشتر
- زرشک (در صورت دلخواه) برای تزیین: ½ پیمانه
طرز تهیه
برای درست کردن رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش ابتدا باید مرغ را بپزید. برای این کار ابتدا پیاز داغ درست کنید. یک عدد پیاز را خلالی و نازک خرد کنید و با کمی روغن و کره تفت دهید. روغن را به کره اضافه می‌کنیم تا کره نسوزد و سیاه نشود. دو قاشق غذاخوری از پیاز‌های کاراملی و سرخ شده را برای پختن مرغ کنار بگذارید. مرغ را با دو قاشق غذاخوری پیاز داغ، یک قاشق غذاخوری روغن مایع، کمی زردچوبه و فلفل سیاه و نمک کمی تفت دهید. وقتی که رنگ صورتی مرغ به سفید و کمی طلایی تبدیل شد یک لیوان آب به مرغ‌های تفت خورده اضافه کنید و اجازه بدهید بپزد.
وقتی که مرغ خوب پخته شد و تقریبا تمام آب آن کشیده شد (مقدار کمی آب مرغ، حدود نیم سانت، کف قابلمه باقی بماند) آن را از قابلمه بیرون بیاورید و اجازه دهید کمی خنک شود. حالا تکه‌های سینه مرغ را ریش ریش کنید. مرغ‌های ریش شده را با نصف کره و زعفران دم کرده (به مقدار دلخواه) در همان قابلمه‌ای که مرغ را پخته بودید بریزید و کمی تفت دهید. ½ قاشق چایخوری یا کمتر دارچین به مرغ‌های در حال تفت اضافه کنید. اجازه دهید مرغ و مخلفاتش تمام آب مرغ موجود در قابلمه را جذب کند و سپس شعله گاز را خاموش کنید. مرغ نباید خشک شود و بهتر است که آب‌دار باشد.
بعد از درست کردن مرغ زعفرانی برای رشته پلو ساده و خوشمزه، باید مراحل پخت و آبکش کردن پلو را انجام دهید. بهتر است برنج و رشته‌ها را به صورت جداگانه در آب بپزید و آبکش کنید تا رشته پلو شفته یا خشک نشود. رشته پلویی را مثل ماکارونی در آب جوش بپزید و آبکش کنید. در یک قابلمه آب را جوش بیاورید و سپس مقداری نمک و روغن اضافه کنید. روغن باعث میشود رشته‌ها به هم نچسبند. رشته‌های پلویی را مثل ماکارونی خرد و اضافه کنید و بعد از این‌که نرم شد آبکش کنید.
برنج را هم که از قبل خیس کرده بودید بپزید و به روش همیشگی خودتان آبکش کنید، ولی این بار قبل از آبکش کردن برنج رشته‌های آبکش شده را هم در قابلمه‌ای که برنج در حال جوشیدن است بریزید و با هم مخلوط کنید و بلافاصله آبکش کنید. این کار باعث میشود از میزان نرم شدن رشته‌های پلویی و آماده شدن برنج برای آبکش کردن مطمئن می‌شوید.
مقداری روغن مایع کف قابلمه بریزید و وقتی که داغ شد، چند ورق سیب زمینی یا چند تکه نان برای ته دیگ کف قابلمه بگذارید و سپس مخلوط برنج و رشته پلویی آبکش شده را به آن اضافه کنید. کمی کره روی برنج بگذارید و رشته پلو را دم کنید. برای این‌که رشته‌ها خشک نشوند علاوه بر کره، ½ فنجان هم آب روی رشته پلو بریزید و سپس آن را دم کنید. ۴۵ دقیقه برای دم کشیدن رشته پلو روی شعله ملایم گاز کافی است. بهتر است ابتدا کمی شعله گاز را زیاد کنید تا برنج بخار کند و سپس بعد از ۵ دقیقه شعله را کم کنید تا برنج دم بکشد.
در فاصله دم کشیدن رشته پلو، کشمش‌ها را آماده کنید. در یک ماهیتابه مناسب کمی کره بریزید و کشمش‌ها را در کره یا روغنی که داغ نیست کمی تفت دهید. به مقدار دلخواه پودر دارچین روی کشمش بپاشید و تفت دهید.
اگر طعم کشمش را در رشته پلو دوست ندارید از زرشک استفاده کنید. زرشک‌ها را آماده کنید. مثل روال همیشگی تفت دادن زرشک حدود ۱۵ دقیقه زرشک‌ها را در مقداری آب بخیسانید. در یک ماهیتابه مناسب کمی کره بریزید و بعد از آب شدن کره، زرشک‌ها را اضافه کنید. زرشک‌ها را روی شعله ملایم گاز تفت دهید که نسوزند. اگر طعم ترش زرشک را زیاد دوست ندارید ½ قاشق چایخوری شکر به زرشک‌ها اضافه کنید و با هم مخلوط کنید.
بعد از ۴۵ دقیقه رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش یا زرشک شما حاضر است. مقداری کره داغ کنید و روی رشته پلو بریزید. حتی می‌توانید به کره مقداری زردچوبه اضافه کنید. کافی است بعد از دم کشیدن رشته پلو آن را در ظرف مناسب بکشید و روی آن را با مرغ زعفرانی تفت داده شده و کشمش یا زرشک تزیین کنید. اگر مرغ‌ها سرد شده کمی آن‌ها را گرم کنید. مقداری از پلوی دم کشیده را کنار بگذارید و با کمی زعفران دم کشیده مخلوط کنید و روی رشته پلو مجلسی با مرغ زعفرانی و کشمش بریزید. رشته پلو معمولا با سالاد شیرازی و سالاد کاهو و انواع ترشی یا ماست و دوغ سرو میشود.
نکات مهم
طرز تهیه رشته پلو مجلسی زعفرانی با مرغ زعفرانی یا گوشت چرخ کرده و کشمش پلویی یا زرشک است. اما به جای کشمش و زرشک از خرما هم استفاده کنید. در این صورت خرمای بدون هسته را در کمی پیاز داغ تفت دهید و به آن پودر دارچین به مقدار دلخواه اضافه کنید. مقدار خرما و دارچین به سلیقه و ذائقه شما بستگی دارد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید ادویه اصلی پخت رشته پلو «زردچوبه» است. قدیمی‌تر‌ها تنها ادویه‌ای که به رشته پلو اضافه می‌کردند «زردچوبه» بود. به همین خاطر وقتی که می‌خواهید مقداری کره داغ روی رشته پلو بریزید می‌توانید کمی زردچوبه هم به کره اضافه کنید. از برنج زعفرانی برای تزیین رشته پلو می‌توانید استفاده کنید.
رشته پلو را به صورت «ته انداز مرغ» هم درست می‌کنند. برای درست کردن رشته پلو به صورت ته انداز، ابتدا مرغ‌ها را با نمک، پیاز، فلفل و زعفران نیم پز کنید. سپس برنج و رشته پلویی را به همان ترتیب که گفتیم آبکش کنید. کف قابلمه مقداری کره و روغن و زعفران دم کرده بریزید. مرغ‌ها را کف قابلمه بچینید و برنج و رشته آبکش شده را روی مرغ‌ها بریزید و دم کنید. زمان پخت برای ته انداز مرغ ۱ ساعت است تا مرغ‌ها خوب سرخ شوند.
همان‌طور که گفتیم رشته پلو را با گوشت چرخ‌کرده قلقلی، گوشت بوقلمون، ماهی دودی و حتی بدون گوشت و به صورت رشته پلو با عدس هم درست می‌کنند.
طرز تهیه رشته پلو کرمانشاهی به همین ترتیب است و فقط یادتان باشد در آن روغن حیوانی محلی کرمانشاهی بریزید.
رشته پلو تبریزی یا ترکی با گوشت چرخ کرده و کشمکش تهیه میشود و بعضی آذری‌ها هم به ترکیب آن چند برگه زردآلو اضافه می‌کنند که آن را با کشمش تفت می‌دهند.
رشته پلو مشهدی شامل ران مرغ، برنج، رشته پلویی، پیاز، زعفران، سماق، دارچین، روغن، کره و نمک و فلفل میشود. اما شما می‌توانید به سلیقه خودتان از گوشت قرمز یا خرما هم استفاده کنید.
در برخی شهر‌ها هم رشته پلو را با مرغ و بادمجان سرخ کرده درست می‌کنند.
در روز‌هایی که فکر می‌کنید ناهار چی بپزم و شام چی بپزم رشته پلو یک غذای خوشمزه و لذیذ است.
