در صبح روز 22 بهمن ماه سال 1357 در حالیکه حملات مردم به تمام مراکز قدرت رژیم شدیدتر می شد ، خبر رسید که ستاد ژاندارمری واقع در میدان 24 اسفند ( یعنی میدان انقلاب فعلی ) به دست افراد نیروی هوایی ، دریایی و مردم افتاده است .
در ساعت 10 صبح روز 22 بهمن ماه سال 1357 پس از ساعت ها زد و خورد ، پادگان عشرت اباد به تصرف مردم درآمد و بر اثر حملات مردم به تسلیحات ارتش ، کارخانه ها و انبارهای اسلحه به دست مردم افتاد .
در ساعت ده و نیم صبح روز 22 بهمن ماه سال 1357 سرانجام شورای عالی ارتش با شرکت رئیس ستاد ، وزیر جنگ و اکثر فرماندهان تشکیل جلسه داد و پس از مذاکرات بسیار ، طی اعلامیه ای بی طرفی ارتش را اعلام کرد .
ظهر روز 22 بهمن ماه سال 1357 کاخ گلستان مرکز رادیو ایران و ژاندارمری کل کشور در دست مردم بود . شهربانی کل کشور ، دانشکده افسری ، دانشکده پلیس و دبیرستان نظام نیز به دست مردم فتح شد .
در غروب روز 22 بهمن ماه سال 1357 تمام کلانتری ها ، پادگان ها ، پاسگاه ها و مراکز نظامی به دست مردم افتاد . زندان قصر ، زندان جمشیدیه نیز تصرف شد و زندانیان فرار کردند . اما مردم آنها را دستگیر کردند و به مدرسه رفاه محل شورای انقلاب بردند .
در شب 22 بهمن ماه سال 1357 فرماندار نظامی شاه ، آخرین اطلاعیه خود را صادر کرد . به موجب این اطلاعیه از نظامیان خواسته شده بود برای اجرای تصمیم شورای ارتش به پادگان های خود برگردند . در حالیکه مردم به کاخ های نخست وزیری در حرکت بودند ، بختیار که پس از فرار نظامیان ، با تعداد کمی محافظ تنها مانده بود ، از در پشت کاخ نخست وزیری فرار کرد . پس از فرار بختیار ، نصيري، رييس ساواك، سالار جاف، قاتل مردم كردستان و سپهبد رحیمی ، فرماندار نظامی تهران و رئیس شهربانی به دست مردم اسیر شدند . همچنين سپهبد بدرهاي، فرمانده نيروي زميني، محمد امين و بيگلري، جانشين فرماندگان گارد، به هلاكت رسيدند .
رادیو و تلویزیون نظامی به دست مردم افتاد . در آخرین لحظات گوینده رادیو پیامی را که از سوی آیت الله طالقانی رسیده بود را خواند . در آن پیام از کارکنان اعتصابی رادیو و تلویزیون خواسته شده بود تا به سر کار خود برگردند . در این روز رادیو پس از سکوتی نسبتا طولانی آغاز به کار کرد . صدای گوینده در حالیکه از شدت هیجان می لرزید گفت : « توجه ، توجه ، این صدای انقلاب ملت ایران است » .
با تلاش برخي از دوستان بختيار و نيز نزديكان مهندس بازرگان ، بنا شد جلسهاي با حضور بازرگان ، بختيار و قرهباغي تشكيل گردد. عباس امير انتظام درباره اين جلسه ميگويد: قبل از جلسه، بختيار به من تلفن زد و گفت استعفاي خود را در جلسه تسليم خواهد كرد. ليكن بختيار در جلسه حاضر نشد و تنها استعفا نامه خود را براي جلسه فرستاد. واحدهاي نظامي چند شهر، از جمله لشگر زرهي قزوين، به سوي تهران روانه شدند.
مردم، جاده تهران ـ كرج را به منظور جلوگيري از ورود واحدهاي نظامي، مسدود كردند. نبرد در پي درگيريهاي اخير، پزشكی قانوني مملو از شهدايي است كه در چند روز اخير كشته و شناسايي نشدهاند. فرماندهان نيروهاي سه گانه ارتش با حضور در خدمت امام خميني (ره) ، استعفاي خود را تقدم كردند. با مراجعه به منزل حضرت امام خمینی (ره ) ، گروههاي مسلح پشتيباني خود را از امام اعلام كردند. حضرت امام خمینی (ره) به دنبال سقوط نهادهاي اصلي رژيم و عقبنشيني ارتش از مردم خواستند كه آرامش و نظم را مجددا برقرار كنند.
انقلاب اسلامي مردم ايران به رهبري امام خميني، نظام دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهي را سرنگون كرد. فریاد شادی از تمام خاک ایران برخواست و سرانجام آخرین سلسله پادشاهی ایران سقوط کرد . امام خميني طي پيام ديگري خطاب به مردم گفتند: توجه داشته باشيد كه انقلاب ما از نظر پيروزي بر دشمن هنوز به پايان نرسيده است.
دشمن از انواع وسايل و دسايس بهرهمند است و توطئهها در كمين است. تنها هوشياري و انضباط انقلابي و اطاعت از فرمانهاي رهبري و دولت موقت اسلامي است كه توطئهها را نقش بر آب ميسازد ... با دولت موقت اسلامي همكاري نماييد تا با حول و قوه الهي هر چه زودتر با همكاري يكديگر ايران اسلامي آباد و آزاد را مورد غبطه جهانيان بسازيم. مهندس بازرگان طي يك نطق تلويزيوني، ضمن تشكر از آحاد مختلف مردم و خصوصا از اعلام بيطرفي ارتش در مسائل سياسي گفت: تيمسار قرهباغي در ملاقات حضوري، همكاري خود را با دولت موقت اينجانب اظهار نموده است.
از سوي حضرات آيات مرعشي نجفي و شيرازي، اعلاميههاي جداگانهاي خطاب به ملت ايران منتشر گرديد و پيروزي انقلاب اسلامي تبريك گفته شد. پس از سقوط رژيم سلطنتي، همافران نيروي هوايي كه در حركت نظام يمردم نقش مهمي داشتند، از همكاري و مدد رساني به موقع مردم تشكر كردند. به مناسبت سقوط رژيم شاه، از سوي ياسر عرفات پيام تبريكي خطاب به حضرت امام فرستاده شد.
خسرو قشقايي ضمن ملاقات با حضرت امام، از دولت بازرگان پشتيباني كرد. آيتالله خويي با ارسال تلگرافي براي حضرت امام، ورود ايشان را به ايران تبريك گفت. حمايت گسترده از دولت بازرگان در شهرهاي مختلف كشور ادامه دارد و در همه شهرها و بخشهاي كشور، مردم با رهبري روحانيان مبارز محلي، مراكز اداري و دولتي مانند شهرباني، ساواك، استانداري، فرمانداري و غيره را به تصرف خود در ميآورند و كميتههاي مسلح انقلابي تشكيل ميدهند. وقايع انقلاب آن قدر سريع بود كه حتي مقامات آمريكايي در آخرين روزها نميدانستند انقلاب پيروز شده است. اتاق عمليات كاخ سفيد از طرف برژينسكي، تلفني از ساليوان ميپرسيد: آيا هنوز اماكن كودتا وجود دارد؟
حوادث و وقایع
* قرار بود امروز صبح به دستور بختیار،محدوده اسلحه سازی(شرق تهران در حوالی پایگاه نیروی هوایی فرح آباد) توسط نیروی هوایی بمباران شود.این عملیات در حدود ساعت 6 روز 22 بهمن به مراحل نهایی رسیده بود.اما به دنبال بحث های متعدد میان رهبران دولت و سران ارتش، حدود ساعت 9 این عملیات لغو گردید.
* محل اسلحه سازی که دیشب مورد حمله قرار گرفته بود، امروز حدود ساعت 8 صبح سقوط کرد.
* در اثر حمله به تسلیحات ارتش،کارخانه جات و مخازن اسلحه به دست مردم افتاد.
* درگیری ارتش با مردم مسلح در خیابان ها به اوج خود رسید.
* ساعت ده و سی دقیقه شورای عالی ارتش با شرکت رئیس ستاد،وزیرجنگ وغالب فرماندهان، تشکیل جلسه دادوپس از مذاکره ، بی طرفی خود را در مناقشات اعلام کرد و به یگان های نظامی دستور داد به پادگان های خود مراجعه نمایند.
* غالب خیابان های تهران سنگربندی شده و در تصرف افراد مسلح مردمی قرار گرفته بود.
* ستاد ژاندارمری واقع در خیابان 24 اسفند (انقلاب) سقوط کرد.
* شهربانی کل کشور سقوط کرد و به دست مردم افتاد.
* زندان قصر توسط نیروهای مسلح گشوده شد وزندانیان از آن خارج شدند.
* زندان و پادگان حشمتیه پس از چهارساعت زدوخورد،تصرف شد.
* فرمانداری نظامی آخرین اعلامیه خود را صادر کرد.از نظامیان خواسته شد که به پادگان های خود برگردند.
* سرلشگر ریاحی فرمانده گارد در میدان امام حسین گلوله خورد.
* بختیار قرار بود ساعت 4 بعدازظهر، در حضور مهندس بازرگان در منزل مهندس جفرودی ، استعفایش را بدهد.اما وی در این جلسه حاضر نشد و حدود ساعت 2 بعدازظهر، پس از محاصره نخست وزیری به دانشکده افسری(در همان نزدیکی)رفته و از آنجا با هلی کوپتر به منزل یکی از آشنایانش می رود وپس از 6ماه بطور مخفیانه از ایران خارج می شود.
* تمام کلانتری ها،پایگاه های ژاندارمری و قرارگاه های پلیس به تصرف مردم درآمد.
* بعداز ظهر روزیک شنبه ، حدود ساعت 6 ابتدا مرکز رادیو و سپس جام جم به دست نیروهای انقلابی افتاد.
* صادق قطب زاده به ریاست صدا و سیمای ایران منصوب شد.
* سپهبد مهدی رحیمی فرماندار نظامی و رئیس شهربانی به دست مردم دستگیر شدند.
* صدای گوینده رادیو،اینچنین نغمه پیروزی را اعلام نمود : توجه توجه ... این صدای انقلاب ملت ایران است...
* انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی، نظام دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی را سرنگون کرد.
* امام خمینی طی پیام دیگری خطاب به مردم گفتند: توجه داشته باشید که انقلاب ما از نظر پیروزی بر دشمن هنوز به پایان نرسیده است. دشمن از انواع وسایل و دسایس بهره مند است و توطئه ها در کمین است. تنها هوشیاری و انضباط انقلابی و اطاعت از فرمان های رهبری و دولت موقت اسلامی است که توطئه ها را نقش بر آب می سازد ... با دولت موقت اسلامی همکاری نمایید تا با حول و قوه الهی هر چه زودتر با همکاری یکدیگر ایران اسلامی آباد و آزاد را مورد غبطه جهانیان بسازیم.
منابع وقایع نگاری:
¯ روزشمار زندگی امام خمینی (ره) علی رنجبرکرمانی ،موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)،1389
¯ روزشمار تاریخ ایران ، باقر عاقلی ،نشر گفتار،2ج ،1372
¯ صحیفه امام ، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) ، 22 ج ،1385
¯ از مهاجرت امام خمینی به پاریس تا پیروزی ، علی اکبر علی اکبری بایگی ، مرکز اسناد انقلاب اسلامی ،1384
¯ دهه سرنوش ساز، داود قاسم پور، مرکز اسناد انقلاب اسلامی،1388
¯ گام به گام با انقلاب ، اکبر خلیلی ، انتشارات حوزه هنری،1375
¯ آرشیو روزنامه کیهان ازتاریخ 12 بهمن 1357 تا 23 بهمن 1357
. انتهای پیام /*