0

یلدا، بهانه ای برای صله رحم

 
ravabet_rasekhoon
ravabet_rasekhoon
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : دی 1392 
تعداد پست ها : 8838
محل سکونت : اصفهان

یلدا، بهانه ای برای صله رحم

یلدا، بهانه ای برای صله رحم

سنت های ملی و مذهبی سبب ایجاد انسجام فرهنگی میان افراد می شود. به همین دلیل بایستی مراسم سنتی و باستانی همچون شب یلدا به صورت محوری تداوم پیدا کند .

یلدا، بهانه ای برای صله رحم

به گزارش سلام نو، ایرانیان برای نشاط و همدلی اهمیت زیادی قائل هستند و شادی را از موهبت های الهی می دانند. از همین رو مراسم هایی همچون نوروز، شب یلدا، چهارشنبه سوری و مناسبت های دیگر شاهدی برای اینگونه واقعیت ها به شمار می رود. جشن یلدا که به «شب چله» هم معروف است، پیشینه ای دیرینه دارد که مردم در آن با شرکت در شب نشینی های طولانی و خوردن انواع میوه و تنقلات، سعی در بهتر گذراندن طولانی ترین شب سال دارند.

اهمیت و جایگاه این آیین دیرینه سبب شد که سازمان میراث فرهنگی در 1387 خورشیدی، مراسم شب یلدا را به عنوان یکی از آیین های باستانی ایران در تقویم رسمی کشور به ثبت برساند.

شب یلدا جدای از این مسایل به عنوان یک آیین کهن از ابعاد مختلف قابل بررسی است. به همین منظور پژوهشگر گروه اطلاع رسانی در گفت وگو با «مصطفی دانایی مهر» جامعه شناس و استاد دانشگاه، برگزاری آیین شب یلدا را از دیدگاه جامعه شناسی و نقشی که در جامعه کنونی دارد، بررسی کرد.

** یلدا، بهانه ای برای صله رحم
یلدا به معنای تولد و زادن است. برخی از ایرانیان باستان معتقد بودند که شب یلدا با شب تولد ایزدمهر یعنی آوردنده دین مهر هم زمان بوده است. برخی نیز این زمان را شب تولد خورشید می دانند و خاستگاه این باور به تقدس خورشید و روشنایی آن بازمی گردد. در شب یلدا همه در انتظار خورشید و پایان تاریکی هستند. خوردن آجیل و میوه های مخصوص به منزله قدردانی از نعمت های پروردگار است. در شب چله بزرگترها برای دیگران شعرخوانی می کنند و از کتاب حافظ تفالی می زنند که نیت اصلی از این شعرخوانی و تفال به دلیل طولانی بودن این شب است که می خواهند به بهترین وجه این شب طولانی و سرد را تا طلوع خورشید بیدار بمانند.

برگزاری آیین و رسوم ملی در تمامی کشورها اهمیت بالایی دارد زیرا از طریق این رسوم، خرده فرهنگ ها در یک گروه بزرگتر منسجم تر می شوند و آیین های ملی مانند یلدا و مراسم مذهبی همگی هویتی یکسان می یابند اما اگر این جشن های ملی کارکرد خود را به عنوان ملی بودن از دست بدهند، انسجام جامعه هم دچار آسیب می شود. در سال‌های اخیر یلدا به یک بازار رقابتی در میان خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است و تنها سعی می‌شود، ظاهر و پوسته آن به نمایش دربیاید و از آن به عنوان گران ترین شب سال یاد می کنند. شکل گیری سرمایه های اجتماعی و صله رحمی که در این شب شکل می گیرد، ارزش فراوانی دارد که هیچ فردی نمی تواند منکر آن شود.

** برخی سنت شکنی ها در برگزاری آیین های ملی
برخی سنت شکنی ها در برگزاری آیین های ملی مانند یلدا رخ داده است که در واقع اهداف جای خود را به ابزار و وسایل داده اند. جشن یلدا، نوروز و دیگر رسوم باید از چارچوب تنگ و محصور شده میان خانواده ها خارج شود و با دیدی گسترده تر به آن نگریست. این گونه آیین ها دیگر مانند گذشته برگزار نمی شوند و دچار تغییراتی شده اند که آبستن تلخی برای افراد و اقشار ضعیف جامعه است. فشارهای اقتصادی که بر خانواده تحمیل می شود و چشم و هم چشمی هایی که برخی از خانوارها آن را اجرا می کنند، سبب می شود تا هدف اصلی بزرگداشت شب یلدا فراموش شود و ابزارهای مختلف گوی سبقت را در این میدان بربایند. بعضی خانواده ها در شب یلدا آنچنان درگیر تجملات و خرید انواع آجیل، میوه و تشریفات هستند که اصل این جشن را فراموش می کنند، در حالی که هدف مهم برپایی این جمع شدن ها، نشات گرفته از سادگی و همراه با صداقت به دور از تجملات است. زندگی در مسیری رو به جلو حرکت می کند و همه باید با آن همراه شوند، بنابراین باید در این دوران گذار با تمهیدات ویژه و به روز کردن آیین های گذشته آنها را نیز حفظ کرد.

** حفظ نظام ارزشی مبتنی بر سادگی
احیای فلسفه شب یلدا در میان مردم می تواند تنها راه برون رفت از این شرایط و کاهش آسیب‌های وارد شده به سنت‌های قدیمی باشد. در این میان رسانه ها به ویژه صدا و سیما وظیفه دارند تا نظام ارزشی مبتنی بر سادگی و پرهیز از تجملات را در برنامه های خود به جامعه اعلام کنند. نهادینه شدن فرهنگ تقدم ابزار بر اهداف در جامعه می تواند نگران کننده باشد که برای خروج از این وضعیت با آموزش همگانی ومی توان به آنچه که امروز از آن به عنوان هویت فرهنگی و اجتماعی یاد می شود، رسید تا تغییر مسیر فعلی جامعه مفید واقع شود. همچنین نهادهای اجتماعی و فرهنگی مانند آموزش و پرورش، می توانند نظام ارزشی سادگی همراه با همدلی را معرفی و از شدت آسیب‌های وارد شده به سنت‌های قدیمی جلوگیری کنند.

** تمایل و تظاهر به اجرای سنت ها در جامعه کنونی
در زمان حاضر جامعه به طرفی حرکت می کند که تمایل زیادی دارد تا با جلوه نمایی و تظاهر به اجرای سنت ها بپردازد. در دنیای کنونی مردم اندیشیدن را تنها از طریق چشمان خود انجام می دهند که این مساله سبب می شود تا سهم عقل و اندیشه در جامعه و تصمیم گیری های مهم زندگی کمتر شود. وقتی مردم بر مبنای سادگی و صداقت اقدام به برگزاری آیین شب یلدا کنند به طور قطع تاثیر حفظ این سنت‌ها در جامعه بیشتر خواهد بود. دورهمی ها در سال های اخیر به دلیل رشد فزاینده شبکه های اجتماعی و مجازی بسیار ضعیف شده و بیشتر آیین ها مانند حافظ خوانی و شعر خوانی در شب یلدا و دیگر مناسبت ها فراموش شده است.

خانواده ها درگیر رسانه های مجازی شده و این شبکه ها گوی سبقت را از بزرگتر ربوده اند. انسجام فرهنگی بحثی است که در مناسبت ها باید به صورت محوری تداوم پیدا کند تا فرهنگ شنیداری از میان نرود. ارتباط گیری و پیوند روابط در میان جوانان در خانواده ها و آشنایان بسیار کمرنگ شده است و گاهی آنها با یکدیگر احساس غریبگی می کنند. انتقال تجربیات سینه به سینه در حال حذف شدن است و نسل بعدی تجربه شنیدن قصه از مادربزرگ و پدربزرگ های خود را ندارد. بیشتر افراد وقت خود را به تنهایی می گذرانند و در فضاهای مجازی سیر می کنند و در دنیای واقعی این رفت و آمدها بسیار محدود شده و فلسفه و چرایی این سنت ها از میان رفته و تنها شبی برای وقت گذراندن و از روی اجبار است. بنابراین باید به بهانه سنت دیرینه شب یلدا به دنیای واقعی بازگشت و در کنار خانواده های خود جشن واقعی را برگزار کرد./ایرنا

 

 

سه شنبه 26 آذر 1398  8:46 AM
تشکرات از این پست
mohammad_43 fatemeh_75 zahra_53
mohammad_43
mohammad_43
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : فروردین 1388 
تعداد پست ها : 41934
محل سکونت : اصفهان

پاسخ به:یلدا، بهانه ای برای صله رحم

صله رحم از دستاوردهای شب یلدا است
 

پاسخ به:یلدا، بهانه ای برای صله رحم

 

«الهام ارجمند» در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان درباره نقش مراسم آیینی و سنتی در گسترش صله رحم، گفت: همنشینی و جویا شدن از حال هم و صله رحم یکی از دستاوردهای مراسم آیینی نظیر شب یلدا است.

 

این جامعه شناس افزود: زندگی صنعتی، شهرنشینی، روزمرگی ها و تکنولوژی باعث شده است تا خانواده ها تعاملات حضوری و همنشینی های کمتری داشته باشند و رفت و آمد در میان خانواده ها کاهش یافته است.

 

وی با بیان اینکه مراسم آیینی نظیر شب یلدا ( شب چله) فرصت خوبی است تا خانواده ها در کنار هم به تعامل و گفتگو بپردازند، خاطرنشان کرد: باخبر شدن از احوال هم به دور از فضای مجازی و در دنیای واقعی تاثیر مثبتی در نشاط اجتماعی دارد.

 

ارجمند با بیان اینکه مراسم آیینی باعث گرمتر شدن روابط اعضای خانواده می شود، گفت: دید و بازدید و حضور در خانه بزرگان فامیل، دور هم جمع شدن اعضای خانواده علاوه بر افزایش تعامل بین آنها می شود باعث صمیمی تر شدن روابط نیز خواهد شد.

 

جامعه شناس با بیان اینکه تکنولوژی و فضای مجازی باعث شده است تا افراد به تعامل از طریق فضای مجازی اکتفا کنند، تصریح کرد: ایجاد نشاط، تقویت روحیه مشارکت پذیری، گسترش صله رحم در جامعه، مطلع شدن از احوال هم از آثار و پیامدهای مثبت شب نشینی هایی نظیر شب یلدا است.

 

وی با بیان اینکه دور هم جمع شدن و گفتگو در دنیای واقعی باعث می شود تا افراد از مسائل و مشکلات یکدیگر مطلع شوند، ادامه داد: این هم نشینی ها باعث می شود تا بسیاری از اختلافات به صلح و دوستی بیانجامد، کدورت ها از بین برود و قهرها به آشتی تبدیل شود.

 

جامعه شناس با بیان اینکه شب نشینی و صله رحم را نباید به مناسبت های خاص سنتی و مراسم آیینی خلاصه کنیم، تاکید کرد: نسل جوان می توانند در این مراسم ها از تجربه و دانش بزرگان فامیل بهره مند شوند.

قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است، سپس خداوند به همین گونه، جهان را ایجاد می کند خداوند یقیناً بر هر چیز تواناست)   /عنکبوت20
سه شنبه 26 آذر 1398  3:48 PM
تشکرات از این پست
fatemeh_75 zahra_53
fatemeh_75
fatemeh_75
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : آبان 1388 
تعداد پست ها : 10557
محل سکونت : اصفهان

پاسخ به:یلدا، بهانه ای برای صله رحم

شب اول چله بزرگ یا شب یلدا که «بلندترین شب سال» بود هر دسته از خویشان و بستگان و همسایه ها در برنامه دورهمی حضور به هم می رساندند. شب یلدا بهانه ای برای دید و بازدید از خویشان و اقوام بود. اقوام و خویشان و بزرگ ترها و کوچک ترها در برنامه شب نشینی در کنار سفره ای رنگین از آجیل و شیرینی و میوه و مخصوصا هندوانه و انار و خربزه به همراه شور و نشاط و شب زنده داری و گرفتن فال حافظ به تماشا می نشستند. از جمله رسوم بسیار زیبا و پسندیده ایرانی در این شب که در اسلام نیز بسیار به آن سفارش شده، عیادت از سالمندان و بیماران است. ملاقات با خویشاوندان و دوستان و رسیدگی به احوال نیازمندان، به ویژه نیازمندان خویشاوند، از جمله آداب پسندیده و نیکویی است که در پرتو دستورات جامع و کامل اسلام، مردمان شریف ایرانی در شب یلدا و دیگر شب های طولانی و بلند زمستان به آن اهتمام می ورزند.

چهارشنبه 27 آذر 1398  1:58 PM
تشکرات از این پست
mohammad_43
zahra_53
zahra_53
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مهر 1388 
تعداد پست ها : 28735
محل سکونت : اصفهان

پاسخ به:یلدا، بهانه ای برای صله رحم

فلسفه تمام آیین‌هایی که در این شب در نظر گرفته شده و می‌شود، توجه به خانواده و صله رحم بوده و رسم بر دور هم جمع شدن تمام اعضای خانواده در منزل پدربزرگان و مادربزرگان و تکریم اعضای خانواده بوده است.

   http://bayanbox.ir/view/4901804249511124488/talar-koodak.gif

 

 

اصفهان نگین فیروزه ای جهان

جمعه 29 آذر 1398  11:56 AM
تشکرات از این پست
mohammad_43
دسترسی سریع به انجمن ها