سفر، تنها به تابستان و روزهای بلندش ختم نمی‌شود. پاییز که شروع بشود فصل جدید سفر نیز برای خیلی ها رقم می خورد، چه آنهایی که دنبال هوای مطبوع و فصل هزار رنگ پاییزند و چه آنهایی که دلشان نمی‌خواهد در شلوغی تابستان دل به جاده‌ها بزنند. در ایران، انتخاب‌های زیادی برای سفر در پاییز وجود دارد، جدا از شهرهایی که در پاییز و زمستان گرمند و از سرمای هوا در آنها خبری نیست، مثل شهرهای جنوب ایران، جاهایی هم هست که رنگین‌کمانی از رنگ‌های پاییزی در آنها خودنمایی می‌کند. به نظر شما جاهای دیدنی ایران در پاییز کجاست؟ آیا می دانستید پاییز بهترین فصل برای سفر به کویرهای ایران است. 

کویرنوردی | کویر ابوزیدآباد

تا اسم کویر می‌آید کویر مصر و مرنجاب به ذهن متبادر می‌شود، در حالی که ایران کشوری کویری است بخصوص کویرهای مرکزی‌ و شمال شرقی ایران که طرفداران خاص خود را دارد. کویرگردی در پاییز طرفدار زیاد دارد، چون دیگر ،نه از گرمای کشنده هوا خبری هست و نه هنوز سرمای استخوان سوز شب‌های کویر شروع شده است.



 برای کویرگردی در پاییز پیشنهاد ما رفتن به کویر ابوزیدآباد است. کویر ابوزیدآباد که مردم محلی آن را بوزآباد هم می‌نامند به معنی بوی آباد است. در ابوزیدآباد که قلعه‌ها و خانه‌های تاریخی‌اش از نظر معماری بسیار با ارزش است، همان سکوت کویر حاکم است و چشم‌انداز ریگ‌های روان و شنی. بعد از دیدن کویر نیز می توان از کاروانسرای صفوی، آب انبار و شهر زیرزمینی اویی (Underground City Of Nooshabad) که در نوش‌آباد واقع شده، دیدن کرد که قدیمی ترین شهر زیرزمینی دنیا محسوب می‌شود. تاریخ این شهر به قبل از اسلام و احتمالا اوایل دوران ساسانی می‌رسد. کویر مصر و مرنجاب و کویر متین آباد از انتخاب های دیگر برای کویر دوستان است.



 مسیر دسترسی : کویر ابوزیدآباد در شمال شرقی کاشان قرار گرفته. از تهران تا کویرابوزیدآباد ۴ ساعت راه است. از اتوبان تهران-قم باید حرکت کنید. .با عبور از قم و با ادامه راه در آزاد راه امیر کبیر یا جاده قم-کاشان وارد شهر کاشان شوید. در کاشان وارد بلوار قطب راوندی شده و با ادامه مسیر در بلوار ملاصدرا به یک دو راهی می رسید که در سمت چپ قرار دارد. باید به سمت چپ بپیچید تا با ادامه مسیر به ابوزید آباد برسید.

نایبند؛ طبس

از دیگر جاهای دیدنی ایران در پاییز روستای نایبند است. به روستای نایبند، به خاطر خانه‌های پلکانی‌اش ماسوله کویر هم می‌گویند و از آنجا که طبیعتش دیدنی است برای سفر در پاییز هم بکر است و هم دیدنی. نایبند در ۲۲۵ کیلومتری جنوب طبس، در دامنه کوهستان و مشرف بر کویر لوت و با نزدیک ترین فاصله از شهر دیهوک قرار گرفته و اگر از سمت جنوب به خراسان می‌روید، حیف است که سفرتان بدون دیدن نایبند تمام شود. آنچه نایبند را حیرت‌انگیز می‌کند سرسبزی آن در دل کویر است. کشتزارهای گندم و جو، نخلستان‌ها و باغ‌های میوه که به صورت پلکانی، قرار گرفته‌اند، نایبند را با وجود کویری بودنش دیدنی‌تر کرده‌اند. قدمت نایند به هزاران سال پیش و دوره نادرشاه افشار برمی‌گردد.
مسیردسترسی: برای رفتن به نایبند باید از جنوب طبس وارد جاده شده و به سمت کرمان حرکت کنید. بعد از گذر از کریت، دیهوک و زنوغان، ۱۰۵ کیلومتر دیگر برانید تا به نایبند برسید. این روستا در سمت راست جاده قرار گرفته.

میبد؛ یزد

پاییز فصلی است که چهار فصل را میتوان در یزد تجربه کرد. پیشنهاد ما هم برای سفر در پاییز میبد (meybod) یزد است. صبح ‌های بهاری، ظهر های گرم تابستانی، غروب پاییزی و شب‌ها و نیمه‌شب‌ های زمستانی، ارمغان پاییز برای کویر است. میبد ۴۵ کیلومتر با یزد و ۱۰ کیلومتر با اردکان فاصله دارد و از نظر قدیمی بودن رودست ندارد. میبد، بر اساس یک افسانه، در روزگار کیومرث بنیان گذاشته شده و وجود نارین قلعه که به عقیده مردم محلی و برخی منابع قدمتش به دوران حضرت سلیمان باز میگردد، شاهدی است بر این مدعا.



 جدا از نارین قلعه که از خشت‌های قطور ساخته شده، برج کبوترخانه، کاروانسرا و مسجد جامع میبد، کاروانسرای عباسی، قلعه مهرجرد و یخچال تاریخی میبد، از انگیزه‌های سفر به این شهر است. از میبد میتوان سفال های رنگارنگی و زیلوهای خوبی خرید. همچنین میبد پراست از باغ‌های میوه که در فصل پاییز در آنها جشنواره انار برگزار می‌شود. مسیر دسترسی: از تهران به سمت قم حرکت کنید و پس از رسیدن به یزد، تابلوهای راهنما شما را به سمت میبد هدایت خواهد کرد.

کویر مصر

یکی از کویرهای مجهز و معروف ایران کویر مصر می باشد که در میانه راه دامغان به نائین و اصفهان واقع شده است. سالانه گردشگران خارجی و داخلی بسیاری به این کویر سفرمی کنند تا عجایب ایران را از نزدیک ببینند. علاوه بر گردشگران بسیاری از کویرشناسان و منجمان دنیا برای بررسی ها و تحقیقات خود کویر مصر ایران را انتخاب می کنند. به همین دلیل تور رصد ستارگان و یا تورعکاسی برگزارمی شود. کویر مصر بیشتر مناسب گردشگرانی هست که می خواهند برای اولین بار به کویر های ایران سفر کنند و تجربه کسب کنند.

کویر خارتوران یا افریقای ایران

در شرق استان سمنان و در شمال کویر مرکزی ایران، منطقه بسیار بکر و زیبای خارتوران و دشت توران قرار دارد. این منطقه از نظر زیست محیطی تحت حفاظت می باشد و گونه های نادر گیاهی و حیوانی در دشت توران زندگی می کنند. لطفا بدون راهنما به این منطقه سفر نکنید چرا که بر خلاف کویر مصر و امکانات گردشگری آن، کویر خارتوران به معنای واقعی بکر و دست نخورده است و راهنمایان محلی به مسیر های آن واقف هستند.



 جالب است بدانید که خارتوران بزرگترین ذخیره گاه زیست کره ایران است که بعد از سرنگتی آفریقا واقع در کشور تانزانیا دومین منطقه بیوسفر جهان به شمار می‌آید. از دیدنی های این منطقه می توان به روستای قلعه، روستای رضا آباد، گور ایرانی و یوزپلنگ آسیایی اشاره کرد. در این منطقه 41 گونه پستاندار، 167 گونه پرنده، 42 گونه خزنده و 2 گونه دوزیست شناسایی شده‌اند.

کویر مرنجاب

یکی از پرطرفدارترین کویرهای ایران در بین گردشگران کویر مرنجاب می باشد که به دلیل عبور جاده ابریشم از این منطقه کاروانسراهای بسیاری در این منطقه ساخته شده بود که برخی از آنها امروزه بازسازی شده اند. کویر مرنجاب دسترسی مناسبی به شهرهای خراسان، اصفهان، ری دارد. بسیاری از افرادی که قصد سفر به اصفهان و منطقه آران و بیدگل را دارند از کویر مرنجاب عبور کرده اند. کویر مرنجاب بر خلاف اسم آن و به دلیل وجود آب و غذای مناسب این کویر از پوشش جانوری و حتی گیاهی غنی برخوردار است. حیواناتی مانند گرگ، شغال، روباه شنی، آفتاب‌پرست، بزمجه، کفتار، انواع مار و مارمولک و عقرب، پرندگانی همچون عقاب و شاهین به علاوه‌ی گیاهانی مثل گز، تاق، ارته، اسکنبیل، قیچ و دم گاوی باعث شده است که علاقه مندان به حیات وحش به این منطقه سفر می کنند.

کویر ورزنه

کویر آرامشی دارد که شاید آن را نتوان در هیچ کدام از جلوه های دیگر طبیعت پیدا کرد. جایی که تا چشم کار می کند مناظر یکدستی از شن های کویری را می بینید که غرق در سکوت و آرامش اند. در دل همین کویرهاست که می توانید تفریحات منحصربفردی مثل آفرود، موتور سواری، شتر سواری و … را تجربه کنید و در چشم اندازهایی زیبا عکس هایی  را بیندازید که نمونه اش در هیچ جای دیگر پیدا نمی شود. ایران کویرهای زیادی دارد که تا به حال درباره معروف ترین آن ها مثل کویر مرنجاب، مصر و جندق حرف زده ایم.

برای سفر به کویر ورزنه باید به استان اصفهان بروید. این کویر در جایی در ۱۰۰ کیلومتری شرق اصفهان و ۱۵۰ کیلومتری غرب یزد جای دارد و از شرق به تالاب گاوخونی، از شمال به شهرستان ورزنه و زاینده رود، از جنوب به حسن آباد و از غرب به مسیر حسن آباد به ورزنه می رسد. با رفتن به این کویر منطقه ای وسیع و گسترده را می بینید که سراسر پوشیده از ریگزار، ماسه های تمیز و روان و تپه های شنی است. چیزی که این کویر را از دیگر کویرهای ایران متمایز کرده وزش بادهای متفاوت است که به تپه های ماسه ای، شکل های متفاوتی مثل تپه های ماسه ای طولی، هلالی و هرم های ماسه ای داده و چشم اندازهایی را به وجود آورده که نمونه هایش در کشور خیلی کم پیدا می شود.

این کویر به دلیل نزدیکی به تالاب گاوخونی و رطوبت این تالاب، پوشش گیاهی متنوعی دارد. کویر ۱۷ هزار هکتار ریگزار دارد که در آن بیشتر، درختچه های تاغ و اسکمبیل را به عنوان پوشش گیاهی می بینید اما گیاهانی مثل تق تقو، بوته های نسی و سایر گیاهان ماسه پسند هم در این ناحیه زیاد دیده می شود. از نظر پوشش جانوری در سال های گذشته جانوران زیاد و متنوعی در این ناحیه پیدا می شد که در این سال ها تعداد آن ها با توجه به شکار، خشک شدن گاوخونی و از بین رفتن زیستگاه کم شده است. امروز در این کویر جانورانی مثل شغال، خرگوش، گربه، شاهین، افعی شاخدار، مار شتری و … دیده می شود.

استان اصفهان کویرهای زیادی را در خودش جای داده که یکی از آن ها همین کویر ورزنه است اگر می خواهید با سفر به کویر، غرق آرامش و سکوت بی پایانش شوید بهترین زمان برای راهی شدن، بهار و پاییز است چون تابستان های گرم و زمستان های سردی دارد. حتما در مدت کویر گردی کفش های مخصوص بپوشید و از کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی و کلاه آفتاب گیر استفاده کنید و آب کافی هم همراه داشته باشید. در شن های روان این کویر می توانید کفش های خود را در بیاورید و مدتی با پای برهنه بر روی آن ها راه بروید، مطمئنا لمس این شن ها تجربه ای به یاد ماندنی در این کویر گردی است. اگر به روی تپه های شرقی بروید چشم انداز زیبایی از تالاب گاوخونی را می بینید. اصلا یکی از به یادماندنی ترین ماجراجویی های این کویر وقتی است که به سمت قله سیاه کوه می روید و در آنجا تالاب و اطرافش را از نمایی بالا تماشا می کنید. این کویر پر از تپه های ماسه ای است که می توانید در آنجا آفرود انجام دهید و در حالی که سوار ماشین های مخصوص هستید با سرعت زیاد بر روی این تپه ها، هیجان را هم تجربه کنید. می توانید تا زمان غروب در دل این کویر باقی بمانید و غروب خورشیدی را تماشا کنید که محال است چشم اندازی به این زیبایی از غروب را در جای دیگری به جز کویر بتوانید ببینید. همین که شب می شود روی دیگری از زیبایی های طبیعت کویر به نمایش در می آید؛ شب ها در این کویر، آسمانی جادویی را می بینید؛ پرده ای سیاه رنگ که هزاران ستاره درخشان در آن سوسو می زنند. ستارگان آنقدر بزرگ و شفاف می درخشند که می توانید مدت ها محو تماشای آن ها شوید و انگار آنقدر به زمین نزدیکنند که حتی می توانید به آن ها دست بزنید.

کویر ورزنه که نام دیگرش کویر خارا ست اسمش را از روستای ورزنه که در حاشیه جنوبی اش قرار دارد گرفته است. در سفر به کویر ورزنه می توانید از جاذبه های این روستای دیدنی هم بازدید کنید چون روستا جاذبه های منحصربفرد و جالبی برای دیدن دارد. یکی از جاذبه های جالبی که در این کویرگردی می توانید  آن را ببینید، پل تاریخی ورزنه است که آخرین پل تاریخی کشیده شده بر روی زاینده رود است.  درباره اینکه این پل دقیقا در چه زمانی ساخته شده اختلاف نظر وجود دارد؛ عده ای آن را برای زمان سلجوقیان و عده ای هم برای دروه صفویه می دانند. این پل که در لیست آثار ملی قرار دارد از سنگ، آجر و ساروج ساخته شده و با ۶ متر ارتفاع، ۷۰ متر طول و ۷ متر عرض یکی از دیدنی ترین پل های تاریخی است.

یکی دیگر از جاذبه هایی که در این کویرگردی آن را می بینید قلعه قورتان است که قدمت آن به ۱۱۰۰ سال قبل برمی گردد. این قلعه با ۵ هکتار مساحت از خشت و گل ساخته شده و برج و باروهای شمالی و جنوبی اش ۲۵۰ متر طول دارند. از دیگر جاذبه های تاریخی این کویر مسجد جامع تاریخی ورزنه، کبوتر خانه، تالاب گاوخونی و … است. فاصله این کویر از تهران ۶ ساعت است و تورهای کویرگردی زیادی مشتاقان کویر را به این ناحیه می برند. اگر همراه این تورها شوید ضمن دیدن کویر و انجام تفریحات کویری، گشتی هم در ورزنه می زنید و جاذبه هایش را می بینید.