تفأل به قرآن و یا دیوان حافظ

آیا تفأل زدن اساسا کار صحیحی است و به چه معناست مثلا به حافظ یا قرآن؟

[کامل از کد۳۳۸۶۲]استخاره با تفأل فرق دارد, طبق روایات وارده از معصومین (ع) استخاره معمولا با قرآن و تسبیح انجام می گیرد, ولی در تفائل بیشتر کتاب های عرفانی و ذوقی مثل دیوان حافظ مطرح است و از طرفی در استخاره طلب خیر دنیا و آخرت است از خدای سبحان , بدین معنا که کسی که استخاره می کند تنها خیر دنیا را در نظر نمی گیرد بلکه خیر دنیا و آخرت را توائمان در نظر می گیرد, بنابراین چه بسا کسی استخاره می کند واستخاره بد می آید و شخص به آن توجه نمی کند و خیر دنیایی را می بیند ولی در باطن امر ضرر اخروی می باشد. در روایات نیز آمده است که شخصی که می خواست به تجارت برود از امام صادق (ع) طلب استخاره کرد. امام (ع) در جواب فرمودند که خیر نیست . آن شخص توجهی به استخاره نکرد و به دنبال تجارت رفت . بعد از آمدن از سفر تجارت خدمت امام (ع) رسید و سودی که در تجارت برده بود به امام (ع) گزارش داد. امام (ع) فرمود: در این سفر شما ضرر کرده اید تا سود, چون که نماز صبح شما در سفر قضا شده است , لذا می بینیم که در استخاره خیر دنیا و آخرت هر دو منظور است . عکس قضیه نیز صادق است مانند جایی که انسان استخاره می کند خوب می آید ولی در ظاهر امر ضرر می کند ولی باطن امر خیر است و این ناظر به جهت اخروی قضیه می باشد و نکته دیگر این که , استخاره الزام آور نیست ولی بهتر است بعد از استخاره کردن به آن عمل کند. اما در مورد تفائل باید گفت : اولا, به قرآن تفائل نمی زنند. ثانیا, در روایات اسلامی از فال نیک نهی نشده است ; اما فال بد به شدت محکوم گردیده است , در حدیث معروفی از پیامبر اسلام (ص ) نقل شده: »تفائلوا بالخیر تجدوه ; کارها را به فال نیک بگیرید (و امیدوار باشید) تا به آن برسید« جنبه اثباتی این موضوع منعکس است . اما در مورد فال بد که عرب آن را »تطیر« و »طیر« می نامد; در قرآن مجید و روایات اسلامی شدیدا مذمت شده است . در سوره یس آیه ۱۹ و سوره نمل , آیه ۴۷ و اعراف آیه ۱۳۱ از فال بد زدن مذمت و نکوهش شده است و در حدیثی نیز رسول اکرم (ص ) فرموده است: »الطیره شرک ; فال بد زدن (و آن را موئثر در سرنوشت آدمی دانستن ) یک نوع شرک به خدا است «, (المیزان , ذیل آیه مورد بحث).[پایان کد انتخابی][کامل از کد۱۰۶۹۳۱]
در روایتى از امام صادق(ع) تفأل زدن به قرآن مورد نهى قرار گرفته است لا تتفأل بالقرآن. بنا به آنچه برخى از فقیهان و اهل حدیث فرموده اند مراد از تفأل در این حدیث آینده نگرى و پیش بینى آینده به وسیله قرآن است. مثل تفأل زدن به جهت این که براى ما معلوم شود مریض خوب مى شود یا مى میرد و یا گمشده اى پیدا مى شود یا نه. این گونه تفأل زدن به قرآن مورد نهى قرار گرفته است و این غیر از استخاره گرفتن به وسیله قرآن است. برخى تفأل را در این روایت این گونه نیز معنى کرده اند که شخص هنگام خواندن یا شنیدن آیه اى، آن آیه را تفأل به چیزى بزند و بگوید فلان طور خواهد شد. ازاین رو با تفأل به قرآن نمى توان مسیر زندگى خود را تعیین کرد و به یافته هاى خود اعتماد پیدا کرد, و آنچه مورد نهی واقع شده همین است که شخص بجای تفکر و مشاوره به تفأل روی آورد و امور خود را به فال واگذارد و الا صرف بازکردن قرآن و تطبیق با خواسته خود مانعی ندارد و بالاتر آن که انس با قرآن و تلاوت آیات الهى را وابسته به امور زودگذر و ناپایدار نکنید بلکه با نگاه معرفت یابى و انس با یاد خداوند قرآن بخوانید، در این صورت خداوند نظر لطف و رحمت به شما دارد و بیش از انتظار زندگى شما سامان مى یابد. 
[پایان کد انتخابی]
درباره تفأل به قرآن مجید، احادیثى وارد شده است؛ ولى در مورد دیوان حافظ و یا مثنوى و بعضى کتاب هاى دیگر، دلیلى در مورد صحت تفأل به آنها در دست نیست. البته دیوان حافظ و یا مثنوى، به دلیل آن که داراى مفاهیم بسیار متنوع و قابل تفسیرهاى گوناگون است، در بسیارى از موارد با منویات فرد نوعى انطباق حاصل مى کند. آنچه که در این بین توجه به آن لازم است، پرهیز از معتقد شدن به نتیجه تفأل است؛ چرا که نوعا اعتقاد به مضامین آنها، زمینه را براى بروز همان معتقدات، ایجاد مى کند. اما کیفیت تفأل به قرآن مجید و دعاها و برنامه هاى خاص آن، در کتاب هاى روایى ذکر گردیده است. براى توضیح بیشتر در این زمینه ر.ک: ۱ـ بحار الانوار، ج ۹۱، ص ۲۴۱ به بعد علامه مجلسى ۲ـ مفاتح الغیب در آداب استخاره علامه مجلسى ۳ـ کند و کاوى در باب استخاره و تفأل ابوالفضل طریقه دار گفتنى است کسى که مى خواهد به قرآن تفأل بزند و یا استخاره کند، بایستى توان فهم آیات قرآن و استنباط از آن را داشته باشد. توضیح آخر این که استخاره با تفأل کاملاً متفاوت است.