از چریش در غذا، لوسیون، شامپو، دارو، مراسم مذهبی و نیز به عنوان آفت کشی طبیعی استفاده می‌شود. روزگاری در حیاط پشتی خانه‌های هندی درخت چریش کاشته می‌شد و این اصلاً تعجب برانگیز نبود چراکه این گیاه جزو مصارف روزانه هندی‌ها به شمار می‌رفت.
چریش درختی گرمسیری و همیشه سبز است که ۱۵ تا ۲۰ متر رشد می‌کند. در کشور هند، این درخت را مقدس می‌دانند و در پاکستان و بنگلادش و ایران یافت می‌شود.
از این گیاه به عنوان یاس بنفش هندی یاد می‌شود. درخت چریش در تمام سال‌های عمر برای فرد مصرف کننده مفید است. با گذشت زمان، استفاده از خواص درمانی این گیاه رو به افزایش است و با استقبال بیشتری مواجه می‌شود. امروزه در هند، محققان در حال بررسی خواص این گیاه برای درمان سرطان هستند.
تمام قسمت‌های درخت چریش قابل استفاده است. برگ‌های باریک، پوست، دانه‌ها و گل‌های معطرش همگی خواص خاص خود را دارند.
مروری بر خواص چریش
بسیار دشوار است که تمامی خواص شفابخش درخت چریش را معرفی کنیم چراکه این خواص بسیار زیاد است.
چریش و پوست و مو
* از روغن چریش در صابون، لوسیون، ماسک صورت، شامپو و خمیردندان استفاده می‌شود. به این دلیل که به درمان عفونت‌های قارچی، برطرف کردن خشکی پوست سر، از بین بردن شوره سر، جلوگیری از سفید شدن زودرس مو و درمان التهاب لثه کمک می‌کند.
* روغن چریش خشکی پوست را برطرف می‌کند و باعث تسکین خارش، قرمزی و حساسیت پوست می‌شود.
* همچنین از این روغن در درمان آبله استفاده می‌شود چون موجب تسکین حساسیت‌های پوستی‌ای می‌شود که ویروس آبله ایجاد می‌کند.
* چریش با باکتری‌های عامل جوش و آکنه مبارزه می‌کند و به این طریق می‌تواند سطح سلامتی پوست را بالا ببرد.
* روغن این گیاه از سفید شدن، ریزش و شوره سر جلوگیری می‌کند.
از روغن چریش در درمان ورم مفاصل و دردهای عضلانی نیز استفاده می‌شود و شیوه درمانی در این موارد این است که این روغن را بر روی پوست آن محل خاص ماساژ می‌دهند
* روغن آن باعث شادابی و براقی موها می‌شود. با خشکی مو مقابله می‌کند و مانع سفیدی زودهنگام و ریزش مو می‌شود.
* روغن این گیاه از شکنندگی ناخن‌ها پیشگیری می‌کند.
* استفاده موضعی عصاره و روغن آن اگزمای پوست را برطرف می‌کند.
* قرار دادن پودر و یا روغن این گیاه روی زخم باعث بهبود سریع آن می‌شود.
* ویتامین C موجود در آن، برای رفع جوش‌های سرسیاه، لک، کدری و پیری پوست مفید است.
* برای رفع جوش‌های سرسیاه، هر بار ۲ تا ۳ قطره روغن چریش حل شده در آب، روی جوش‌ها بمالید.
* برای رفع آکنه و لکه‌ها، صورت را با دمنوش آن بشویید.
* مخلوط آن با کمی آب و چند قطره روغن انگور را به صورت خود بمالید تا پوست از خشکی دربیاید.
* ماسک‌های پودر آن، پوست را جوان می‌کند.
* پس از استفاده از شامپو و شست و شوی سر، مویتان را با دم‌کرده چریش آب بکشید تا مانع از شوره و ریزش مو شود.
* مخلوطی از چریش، آب و عسل را به موها بمالید تا خشکی مو را برطرف کند.
* با قرار دادن این گیاه روی پوست ناراحتی‌هایی مانند آکنه و خارش را برطرف کنید.
* برای از بین بردن باکتری‌های آکنه زا، کمی از این گیاه را در آب بجوشانید و روی بدن قرار دهید.
* برای برطرف کردن تیرگی دور چشم، مخلوطی از پودر چریش و آب را به مدت ۱۵ دقیقه دور چشم بگذارید.
* مالیدن روغن آن روی ناخن و پوست اطراف آن باعث تقویت ناخن‌ها می‌شود.
دیگر خواص
* به دلیل خاصیت ضدویروسی، ضدقارچی، ضدانگلی و ضدعفونی‌کنندگی برگ‌های چریش، از زمان‌های قدیم از این برگ‌ها برای پاک کردن خون استفاده می‌شود.
* از برگ چریش برای درمان اختلالات چشمی نظیر ورم ملتحمه و زخم معده، بی‌اشتهایی، دیابت، بیماری لثه، اختلالات کبدی و ورم مفاصل استفاده می‌شود.
* مصرف این برگ‌ها برای قلب نیز بسیار مفید است و مانع لخته شدن خون می‌شود.
* از این برگ‌ها می‌توان برای پیشگیری از حاملگی استفاده کرد چراکه خاصیت اسپرم کشی دارند.
* برخلاف آنتی‌بیوتیک‌ها، وقتی چریش با باکتری‌ها مبارزه می‌کند با گذشت زمان، این باکتری‌ها در برابر این گیاه مقاوم نمی‌شوند، حال آنکه با مصرف آنتی‌بیوتیک به مرور زمان باکتری‌ها خود را در برابر آن مقاوم می‌کنند.
* از روغن چریش در درمان ورم مفاصل و دردهای عضلانی نیز استفاده می‌شود و شیوه درمانی در این موارد این است که این روغن را بر روی پوست آن محل خاص ماساژ می‌دهند.
* پوست درخت این گیاه در کاهش تب مفید است.
* گل آن برای رفع اختلالات روده‌ای استفاده می‌شود.
* مسواک زدن با ساقه چریش دندان‌ها را سفید و محکم می‌کند و از ناراحتی لثه، دندان درد، بوی بد و عفونت دندان جلوگیری می‌کند.
* روغن آن برای ماساژ دادن و برطرف کردن درد عضلات، نقرس، آرتریت روماتوئید، استئوآرتریت مؤثر است.
* مصرف خوراکی آن، یبوست را درمان و سوءهاضمه را رفع می‌کند.
* مصرف خوراکی این گیاه با از بین بردن کرم‌های روده به عملکرد سالم آن کمک می‌کند.
* دم‌کرده این گیاه سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و هر نوع بیماری که باعث ضعیف شدن بدن می‌شود را از بین می‌برد.
* چریش خاصیت سم زدایی دارد و برای حفظ سلامت گردش خون، سیستم گوارشی، تنفسی و ادراری مفید است.
مسواک زدن با ساقه چریش دندان‌ها را سفید و محکم می‌کند و از ناراحتی لثه، دندان درد، بوی بد و عفونت دندان جلوگیری می‌کند
* برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
* التهاب ایجاد شده بر اثر آرتریت را کاهش می‌دهد.
* فشارخون بالا را درمان می‌کند.
* غرغره کردن با دم‌کرده این گیاه گلودرد را برطرف می‌کند.
* استفاده روزانه از روغن آن، برای درمان سینوزیت مؤثر است.
* جویدن منظم ۲ تا ۳ برگ چریش، برای تصفیه کردن خون و درمان اسیدیته بالا مفید است.
* مصرف عصاره پوست درخت آن (روزی ۲ بار به مدت ۱۰ روز) زخم دستگاه گوارش را برطرف می‌کند.
* مصرف منظم آن، باعث بهبود گردش خون می‌شود و از ناهنجاری‌های هورمونی پیشگیری می‌کند.
* برای برطرف کردن شب کوری، کمی آب برگ چریش را هر شب به چشمان بمالید. برگ آن را آسیاب کنید و با مخلوطی از آب به صورت مایع در بیاورید و پس از صاف کردن روی چشم بمالید.
توجه
اگر حامله هستید، قصد حامله شدن دارید و یا دوره‌ی شیردهی به نوزاد خود را سپری می‌کنید به هیچ عنوان از محصولات چریش استفاده نکنید چون می‌تواند موجب سقط جنین یا مسمومیت نوزاد به هنگام شیردهی شود.
منابع:
دکتر سلام
روزنامه خراسان
سلامت نیوز
