درباره شهرستان دزفول

شهرستان دزفول

دزفول با مساحت 4762 كيلومتر مربع در شمال استان خوزستان بين 48 درجه و 20 دقيقه تا 48 درجه و 31 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ و بين 32 درجه تا 32 درجه و 57 دقيقه عرض شمالي از خط استوا، قرار گرفته است.

دزفول معرب دژپل يا دژپوهل (پل به زبان پهلوي پوهل بوده است) و يكي از قديمي ترين شهرهاي استان خوزستان است. اين منطقه قصر روناش نيز ناميده مي شد.

پادشاهان ساساني براي نگهداري پل دژي در ابتداي آن ساختند و اسم دژپل از همان زمان بر روي اين شهر نهاده شد.

بناي مزبور (دژ) را به اردشير بابكان (241 – 231 ميلادي) نسبت مي دهند و شاپور اول (271 – 241 ميلادي) پل آجري و طولاني با 42 چشمه بر روي رود دز ساخت كه هنوز باقي است.

اكثريت مردم شهرستان دزفول فارس بوده و به زبان فارسي با لهجه دزفولي كه قرابت فراواني با لهجه شوشتري دارد تكلم مي كنند. در ميان جمعيت روستائي منطقه جوامع مختلفي با پيشينه عشايري زندگي مي كنند، در نواحي شمال غرب عشاير لر، نواحي شرقي عشاير بختياري و در بخش جنوب و جنوب غربي عشاير عرب ساكن هستند.

در سطح منطقه رود دز جريان دارد كه مهمترين منابع آب مصرفي كشاورزي، صنعتي و خانگي است. براي بهره برداري از آب رودخانه دز سد چند منظوره دز احداث گشته است. سد مخزني دز از نظر تنظيم آب رودخانه دز، كنترل سيلاب، توليد نيرو و تامين آب مورد نياز كشاورزان حائز اهميت است. به منظور تامين آب كشاورزي قسمتي از اراضي منطقه شبكه آبياري دز مورد بهره برداري قرار مي گيرد كه 120 هزار هكتار از اراضي شوش و دزفول را تحت پوشش قرار مي دهد.

بخش كشاورزي اين شهرستان پر رونق ترين بخش اقتصادي بوده و بواسطه وجود شرايط مطلوب دزفول از قطبهاي اصلي كشاورزي استان محسوب مي گردد.

محصولات عمده كشاورزي دزفول عبارتند از: گندم، جو، ذرت دانه اي، صيفي جات، سبزيجات، چغندر قند و مركبات. مركبات دزفول از جمله ارقام مرغوب در كشور هستند بطوريكه گريپ فروت و لمون (نوعي ليمو) به خارج از كشور صادر مي شوند.

از مهمترين آثار تاريخي شهرستان دزفول مي توان تپه باستاني چغاميش (كاوشهاي باستان شناسي نشان داده است كه چغاميش شهري از دوران پيش از پيدايش خط بوده و قدمت آن به حدود 5400 سال مي رسد)، مسجد جامع دزفول (قرن سوم تا چهارم هجري)، پل قديمي دزفول، بقاياي آسيابهاي قديمي، بقعه سبز قبا و محمد بن جعفر، بقعه شاه ابوالقاسم (15 كيلومتري دزفول بين شوشتر و دزفول)، بقعه شاه ركن الدين، بقعه رودبند و ... را نام برد.

ماخذ و منابع:

1) افشار سيستاني، ايرج، نگاهي به خوزستان، نشر بلور، چاپ دوم، پائيز 1369
2) اقتداري، احمد، خوزستان، كهگيلويه و ممسني، سلسله انتشارات انجمن آثار ملي، شماره 149، تهران 1369
3) سازمان برنامه و بودجه استان خوزستان، آمارنامه استان خوزستان، سال 1368، 1369، 1370 و 1371
4) سازمان برنامه و بودجه استان خوزستان، خوزستان در يك نگاه، بهمن 1370
5) وزارت كشور، گزارش توجيهي اجراي قانون تعاريف و تقسيمات كشوري استان خوزستان

 

:: مجسمه یعقوب لیث صفاری در ورودی شهر دزفول ::

:: مقبره یعقوب لیث صفاری در روستای شاه‌آباد دزفول ::