در سفر به طالقان از کجا دیدن کنیم؟

طالقان، از شهرهای زیبا و مناطق کوهستانی استان البرز است که بواسطه‌ی جاذبه‌های طبیعی، اماکن تاریخی و مذهبی، یکی از مقاصد گردشگری کشور است.

طالقان، یکی از زیباترین شهرهای کشور و منطقه‌ای ییلاقی در بین کوه‌های البرز است که در ناحیه‌ای زیبا و مملو از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی قرار گرفته است. این شهرستان زیبای توریستی، در ایام مختلفی از سال، بویژه فصل زیبای بهار و تابستان، گردشگران و توریست‌های بسیاری را از سراسر ایران و جهان به میزبانی فرا می‌خواند. حضور چشمه‌های متعدد، آبشارهای خروشان، کوه‌های سربه فلک کشیده، یخچال‌های طبیعی و آثار مذهبی و تاریخی موجود در این شهرستان زیبا، از مهم‌ترین دلایل اهمیت آن در حوزه‌ی صنعت گردشگری است. البته نباید از مهم‌ترین دلایل جذب گردشگر به این منطقه که آب و هوای مطلوب، فضای سبز و رودخانه‌ در این شهرستان است، چشم‌پوشی کرد.

جالب است بدانید که حیات وحش طالقان را پستانداران و پرندگان وحشی همچون خرگوش، کفتار، گراز، خرس، عقاب، زاغچه، شغال، گرگ، کبک دری، قوش، دم جنبانک و ... تشکیل داده است که در کوه‌ شاه‌البرز زندگی می‌کنند. همچنین این منطقه از ایران را پوشش گیاهی متنوعی همچون باغ‌‌های میوه مانند گردو، زیتون، زرشک کوهی، بادام کوهی، سیب، گیلاس، گلابی، درختان چنار، ریواس، تره‌کوهی، کاسنی، آویشن، گل‌های شقایق و ... به دلیل قرارگیری در رشته‌کوه‌های البرز، حضور چشمه‌های فراوان، بهره‌مندی از خاکی حاصلخیز و رطوبت فراوان در برگرفته است. سرسبزی و طبیعت زیبا و چشم‌نواز طالقان در کنار چشم‌انداز منحصربه‌فرد و خارق‌العاده‌ی این منطقه از کشور، زبانزد گردشگران و مسافران است.

۱. کتیبه گردنه عسلک طالقان

در «روستای گراب» از توابع شهرستان طالقان، میراثی باقیمانده از دوران قاجار مشاهده می‌شود که به «سنگ‌نبشته‌ی گردنه عسلک» شهرت یافته است. این اثر تاریخی در ۳ کیلومتری جنوب غرب گردنه‌ عسلک و در دامنه‌ی ارتفاعات یخچال و میش‌چال قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که شخصی به نام «ایوب میردفتر» در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، حکم به ساخت نهری می‌دهد. اما چشمه و مکانی که قرار بوده است، آب آن بواسطه‌ی این نهر، به آن محل منتقل شود، معلوم نیست. این در حالی است که تعدادی از قدیمی‌‌های گراب از منتقل کردن آب دو چشمه‌ی زیر کوه یخچال به کرج حکایت می‌کنند. امری که باعث بروز درگیری و حتی کشته شدن چند تن می‌شود. سرانجام ساخت نهر، متوقف می‌شود. با توجه به سخنان ایشان، کاوش‌هایی در نزدیکی و اطراف سنگ‌نبشته انجام و نهایتا، نهر مذکور کشف شد. جالب است بدانید که روی بخشی از سنگ‌نبشته چنین نوشته شده است.

نصر من الله و فتح قریب. بعهد ناصرالدین شاه شاهان که با امیران تورانش بچنگ است. به حکم میرزا ایوب میر دفتر که از بهر رعیت به ز گنج است. رضی بیک کرده جای آب این نهر، هزار و دویست به هشتاد پنج است.

طبق نظر کارشناسان با معلوم بودن کلمات سنگ‌نبشته، مضامین آن به روشنی قابل درک نیست.

۲. روستای زیبای میر

در ۴۰ کیلومتری از شهر طالقان، روستایی زیبا، با طبیعتی ناب و بکر قرار دارد که به «روستای میر» شهرت یافته است. تعداد نفرات ساکن در این روستای زیبا و توریستی نزدیک به ۲۹۰ نفر است که آب مورد نیاز خود را از طریق رودخانه‌ی شاهرود که از بخش پایینی طالقان وارد این روستا شده، تامین می‌کنند. دیدنی‌های طبیعی بکر و دست‌نخورده در این روستا، از ویژگی‌های بارز و ارزشمند این منطقه از طالقان است.

۳. کوه‌های اطراف طالقان

یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان طالقان، کوه‌های قرار گرفته در این منطقه از ایران است که می‌توان به قله‌ی شاه‌ البرز با ارتفاعی بالغ بر ۴۲۰۰ متر که در رفیع‌ترین قسمت از مرز مشترک الموت و طالقان قرار دارد، قله‌ی سات، بام، زرینه‌ کوه، لشکرک، کلوان و کهار اشاره کرد. بلندای این کوه‌ها بین ۳۴۰۰ تا ۴۴۰۰ متر است که چشم‌اندازی زیبا و خارق‌العاده را برای این منطقه از کشور به ارمغان آورده است.

۴. آبشار و روستای اورازان

در ۱۲ کیلومتری شهرستان طالقان و در «روستای اورازان»که در قلب رشته‌کوه‌های البرز قرار گرفته است، پدیده‌ای زیبا، طبیعی و خروشان مشاهده می‌شود که به «آبشار اورازان» شناخته می‌شود.

از ویژگی‌های منحصربه‌فرد روستا حضور چشمه‌ای همیشه جوشان حتی در زمان خشکسالی است که اهالی به آن اعتقاد ویژه داشته و آن را محترم می‌دانند. روستای اورازان که به نام «روستای آب‌ریزان» نیز شهرت دارد، یکی از زیباترین و پرآب‌ترین مناطق شهرستان طالقان است که بهره‌مند از باغ‌های متعدد و گسترده‌ی گردو است. جالب است بدانید که در بخش ورودی روستا، می‌توان تپه‌ای را مشاهده کرد که گفته می‌شود از قدمتی بالغ بر ۴ هزار سال برخوردار است و شاید بتوان آن را دلیل قدمت طولانی روستا دانست. 

۵. ارژنگ قلعه

یکی از جاذبه‌های تاریخی در شهرستان طالقان، بنایی است کهن و متعلق به دوران پس از اسلام که در «روستای میناوند» این شهرستان قرار دارد. این اثر تاریخی که به «ارژنگ قلعه» شهرت دارد، در کوهی به همین نام که در جنوب روستای میناوند قرار دارد، ساخته شده است. به نظر می‌‌رسد که این قلعه‌ی تاریخی در اواسط قرن ششم، در سال ۵۴۴ و به همت «امیر کیا محمد بزرگ امید» احداث شده است. «ارژنگ قلعه» را با نام‌های دیگری همچون «دل جنگ» و «قلادوش» نیز می‌شناسند که به نظر می‌رسد در گذشته، یکی از قلعه‌های ارزشمند و مهم اسماعیلیان بوده است و امروزه تنها بخشی از آن که احتمالا برای جلوگیری از حملات احتمالی دشمنان ساخته شده، باقی مانده است. 

۶. امامزاده هارون

در نزدیکی «روستای جوستان» شهرستان طالقان، آرامگاهی متعلق به یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع)، قرار دارد که به نام «امامزاده هارون» شناخته می‌شود. متاسفانه به نظر می‌رسد که شناخت کافی نسبت به مقام ایشان صورت نگرفته است و بارگاه ملکوتی این سادات بزرگوار، کوچک و بسیار ساده و محقر است. به نظر می‌رسد که در زمان حکومت صفویان، شاه عباس اول و شاه طهماسب اول دستور به مرمت بقعه داده و سنگ مرمری سفیدرنگ را که امروزه روی دیوار راهروی در ورودی مشاهده می‌شود، در زمان صفویان و بر مدفن این سادات بزرگوار، قرار داده‌اند.

۷. سد و دریاچه‌ زیبای طالقان

یکی از سازه‌های زیبا و ارزشمند در شهر طالقان، سد زیبای این شهرستان است که روی «رودخانه‌ی شاهرود» که از کوه‌های مازندران سرچشمه می‌گیرد، احداث شده است. دریاچه‌ای که در پشت سد قرار دارد، تاثیر بزرگ و مهمی در زیباسازی و بوجود آمدن منظره‌ای چشم‌نواز داشته و منظره‌ای طبیعی و در عین حال فوق‌العاده را به دلیل ذخیره‌ی آب ایجاد کرده است. همچنین می‌توان از دیگر اثرات ارزشمند این سد، ایجاد شرایط اقلیمی مناسب و طبیعتی بکر در منطقه دانست که به جذب گردشگر و توریست از سراسر ایران و جهان، کمک بسزایی کرده است. این بخش از طالقان مکان مناسبی برای ماهیگیری است و علاقه‌مندان به این تفریح می‌توانند ماهی‌هایی همچون زردپر، قزل‌آلای رنگین کمان و کپور را صید کنند.

زیبایی‌ها و جاذبه‌های گردشگری در شهرستان طالقان بیش از آن است که بتوان در یک مقاله، به معرفی تمامی آن ها پرداخت. از دیگر مکان های دیدنی از این شهرستان زیبای کشور می توان به منزل آیت الله طالقانی و تکیه روستای جوستان، محوطه ۱ شکار چر، محوطه مرجان، محوطه آدرکان تپه، تپه قلعه فالیس، تپه دره میر آش، تپه قلعه سر، حمام شهرت طالقان، حمام روستای فشندک، حمام روستای میر، حمام روستای نویزک، غار پنجعلی، غار زالن گاه، غار بادمستان، قلعه کیقباد، قلعه پراچان، قلعه سگران، قلعه منصور طالقان، امامزاده سید ضیاالدین، امامزاده موسی و سلیم، آرامگاه پیر وشته، آرامگاه پیر جمشید، امامزاده حمزه و عبدالله و ... اشاره کرد.