یک مانع مهم برای استجابت دعا!!

آنچه که مومنان راستین را از صف منافقان جدا میسازد عملکرد این دو طیف است در مواجهه با موقعیت هایی که تکلیف انسان را در مقابل دین روشن میسازد. غالبا برای منافقان در برخورد با مسائل مرتبط با دستورات دینی ویژگی هایی برشمرده شده در آیات و روایات ما که مطلب زیر بیانگر این ویژگی ها است .

یکی از رذایل اخلاقی که آفت مهمی در مسائل فردی و اجتماعی محسوب می شود نفاق است که می تواند رابطه ی بین افراد و حتی انسجام بین یک جامعه را بر هم بزند. در آموزه های اسلامی نیز در مذمت این پدیده ی شوم آیات و روایات فراوانی داریم که هر کدام به نوعی با هشداری جدی و گاهی تند این مقوله را مورد نکوهش قرار می دهد.

قرآن با لحن تند مؤمنان را از خطرهای منافقان برحذر می دارد و می فرماید: «هم العدّو فاحذرهم؛(2) (منافقان) دشمنان (اصلی) شمایند از آنان برحذر باشید.»

در خطرناک بودن این گروه از مردم همین بس که قرآن مجید در چندین سوره به گونه تفصیلی و ریز اوصاف و شگردهای منافقان را مطرح کرده و آنها را به مؤمنان شناسانده است تا در دام و تورهای آشکار و پنهان آنها گرفتار نشوند.

در واقع منافق گاهی به نام اسلام خود را به امت اسلامی متصل می کند و گاهی که منفعتی می طلبد از اسلام کناره گیری می کند و با دو رویی بر خورد می کند.

اگر بخواهیم برخی از شاخصه های مشخص در فرد منافق را برشمریم می توانیم به دروغ گفتن، خلف وعده، سستی و ریا در عبادات، باتاخیر و با عجله نماز خواندن، کم کردن ذکر و یاد خدا، طعنه به مسلمانان، به سخره گرفتن قرآن و سنت، قسم دروغ خوردن، انفاق فقط برای رسیدن به اهداف شخصی، و..... اشاره کنیم.

نفاق و منافق در آیینه ی روایات: 

1ـ امام على علیه‏ السلام می فرماید: زبان مؤمن، در پشت دل اوست و دل منافق، در پشت زبان او، زیرا مؤمن هرگاه بخواهد سخنى بگوید، ابتدا درباره آن مى‏ اندیشد، اگر خوب بود اظهارش مى‏ كند و اگر بد بود آن را پنهان مى‏ دارد. اما منافق هر چه به زبانش آید مى‏ گوید، بى آن‏كه بداند چه سخنى به سود او و چه سخنى به زیان اوست. (نهج البلاغه(صبحی صالح)، خطبه 176 ، ص 253)

2ـ رسول اكرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرماید: سه چیز است كه در هر كس باشد منافق است اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و حج و عمره كند و بگوید من مسلمانم، كسى كه هنگام سخن گفتن دروغ بگوید و وقتى كه وعده دهد تخلف نماید و چون امانت بگیرد، خیانت نماید. (نهج الفصاحه ، ص422 ،ح 1280)

3ـ  امام موسى كاظم علیه ‏السلام می فرماید: اداى امانت و راستگویى روزى را زیاد مى‏كند و خیانت و دروغگویى باعث فقر و نفاق مى‏شود. (تحف العقول ، ص 403 - بحارالأنوار(ط-بیروت)، ج 75، ص 327)

4ـ امام زین العابدین علیه السلام فرمودند: از گناهانی كه باعث مستجاب نشدن دعا می شود، نیت بد و باطن بد و خبیث داشتن و نفاق و دو رو بودن با برادران دینی است. (وسائل الشیعه، ج16، ص281)

برخی آثار نفاق درمنافقین را بشناسیم:

آثار نفاق به بهترین شکل و جامع‌ترین معانی نیز در قرآن، کلام اهل عصمت علیهم السلام و به ویژه همان خطبه منافقین بیان شده است.

1ـ منافق چون قلباً کافر است و همیشه در حال دورویی است، هم قلب بیمار دارد و هم به همه چیز، از خدا گرفته تا اهل ایمان، "سوء ظنّ" دارد و بالتبعِ همین سوء ظن، القای تردید و ایجاد موانع برای موضع‌گیرها و عملکرد صحیح و کمال‌زا را پیشه‌ی خود می‌نماید.  

2ـ کار منافق، ناامیدسازی است، از این رو دائماً در مواضع، سخنان و رفتار خود، القای ناامیدی می‌کنند، حتی می‌گویند: وعده‌های خدا و رسول خدا صلوات الله علیه و آله نیز فریب است.

3ـ اگر چه منافقین ظاهر خود را به ایمان و اسلام آراسته‌اند، اما هر گاه به جانب حق و امر حقی دعوت شوند، به هزار بهانه روی بر می‌گردانند.

4ـ منافقان (از زن و مرد) همیشه معکوس عمل می‌کنند، علیه هر معروفی (حقی) موضع می‌گیرد و هر منکری (باطلی) را رواج می‌دهند، و اگر با همین چهره‌ی نفاق‌شان به قدرتی رسیده باشند، امر به منکر و نهی از معروف می‌کنند.

5ـ منافقان، نه تنها دشمن اهل ایمان و تقوا هستند، بلکه آنان را بسیار نادان و گمراه می‌دانند و می‌گویند که "دین آنها سبب گمراهی ‌شان شده است". از این رو همیشه افراد مؤمن و حزب‌الهی را مورد تحقیر، شماتت، اتهام و تمسخر قرار می‌دهند؛ به ویژه اگر مؤمنان در مقابل لشکرکشی، چنگ و دندان نشان دادن و هجمه‌ی همه جانبه‌ی کفار صف‌آرایی و ایستادگی کنند.

کلام آخر: 

علت نفاق فقط حیله و نیرنگ به منظور رخنه کردن در بین مسلمانان و به زانو درآوردن آنان است. لذا باید از منافق و خدعه اش  که با "نفوذ" انجام می‌گیرد، به تمام توان اجتناب کنیم و با بصیرت هوشمندانه عمل کنیم و گول ظواهر را نخوریم. مبادا با غفلت، منافق جماعت را با دست خود بر کرسی نشانده و بر خودمان حاکم و غالب نماییم.

منابع: 

سایت حوزه

سایت آوینی

سایت رجانیوز

سایت اهل البیت

 آمنه اسفندیاری ـ  تبیان