بازیهای کودکان را به طور کلی میتوان به ۵ دسته تقسیم کرد: ۱. اسباببازیهای فعال، ۲. اسباببازیها دستی، ۳. اسباببازیهای واقعی، ۴. اسباببازیهای خلاق و ۵. اسباببازیهای آموزنده. اکثر والدین فکر میکنند هر چه اسباببازی گرانتر باشد، بهتر است در صورتی که خوب و مفید بودن اسباببازی بر اساس کارکردی است که برای کودک دارد. در انتخاب اسباببازی باید به علایق فرزندتان توجه کنید چون هر اسباببازی در شرایطی برای کودک مفید است که او از بازی با آن لذت ببرد. بنابراین او را مجبور به بازی با یک اسباببازی خاص نکنید. اسباببازیها به ۵ دسته کلی تقسیم میشوند که عبارتند از:
اسباببازیهای فعال
در بازیهای فعال کودک، اعمالی مثل پریدن، پرتاپ کردن، ضربه زدن، هل دادن، کشیدن، بالا رفتن و ... را انجام میدهد. انجام این حرکات کمک زیادی به رشد جسمانی کودک میکند و موجب افزایش قدرت جسمانی و چابکی و هماهنگی بین عضلات او میشود. بازیهای فعال شامل ۴ دسته اسباببازی هستند:
- اسباببازیهای هل دادنی و کشیدنی
- اسباببازیهای سوارشدنی
- اسباببازیهای فضای باز
- وسایل ورزشی
اسباببازیهای دستی
اسباببازیهای دستی موجب افزایش توانایی کنترل عضلات کوچک کودک مثل عضلات دست و انگشتان میشود. این بازیها به رشد تواناییهای شناختی کودک از جمله داشتن طرح و نقشه در بازی، پیروی از یک الگو کمک زیادی میکند.همچنین بازیهای دستی به تخلیه هیجانات کودک کمک میکند. به ویژه هیجاناتی که کودک امکان ابراز آنها را پیدا نمیکند. اسباببازیهای دستی، ۶ دسته هستند:
- اسباببازیهای ساختنی
- پازلها
- اسباببازیهای ساخت الگو
- اسباببازیهای شنی و آبی
- اسباببازیهای دستورزی
- اسباببازیهای دوخت و دور
اسباببازیهای واقعی
این اسباببازیها کودک را برای زندگی واقعی آماده میکنند. کودکان از ۲ سالگی به بعد خیلی دوست دارند که کارهای بزرگسالان را تقلید کنند. بازیهایی که اصطلاحاً به خالهبازی معروف هستند. در این بازیها کودک کارهای بزرگسالان مثل آشپزی، خانهداری، فروشندگی، مهمانی رفتن و ... را انجام میدهد. در این بازیها کودک در نقشهای مختلف قرار میگیرد و با کمک آن میتواند شناخت بیشتری نسبت به شغلهای مختلف پیدا کند و خودش را برای زندگی بزرگسالی آماده کند. این دسته از بازیها نیز ۶ دسته هستند:
- عروسکها
- عروسکهای نرم
- عروسکهای خیمهشببازی
- وسایل ایفای نقش
- اسباببازیهای حمل و نقل
- اسباببازیهای پرتابی
اسباببازیهای خلاق
بازیهای خلاق به رشد خلاقیت کودک کمک زیادی میکند. بازیهای خلاق، ۳ دسته هستند:
- وسایل موسیقی
- وسایل هنری و صنعتی
- وسایل صوتی و تصویری
اسباببازیهای آموزنده
این دسته از اسباببازیها در آموزش مفاهیم مختلف به کودک کمک میکند. مفاهیمی مثل حساب و هندسه، قانون و پایبندی به آن، مفاهیم علمی... . اسباببازیهای آموزنده ۳ دسته هستند:
- بازیها
- اسباببازیهای رشددهنده مهارتهای خاص
- کتابها