به گزارش خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان، آیت الله جوادی آملی در کتاب «امام مهدی علیه السلام موجود موعود» می نویسد:
براهین عقلی و ضرورت نیاز جامعه بشر به عنصر فاعلی نظم صحیح برای حفظ نظام امت، در زمان غیبت ولی عصر (عج) می توانند برای تثبیت نائب یا نماینده آن حضرت(عج) به کار آیند، زیرا هرگز نمی توان دوران غیبت را که شاید – معاذ الله- هزاران سال بینجامد، روزگار هرج و مرج دانست؛ یا از بخش مهم احکام اسلامی چشم پوشید و حکم جاهلیت را به دست زمامداران خودسر اجرا کرد و به این بهانه که منشأ حرمان جامعه از برکات ظهور آن حضرت(عج) و آثار حیاتبخش احکام الهی تبهکاری و عصیان مردم است، زعامت در زمان غیبت را نفی و حدود الهی را تعطیل و یا به بهانه رویگردانی مردم از رهبری غیرمعصوم ضرورت وجود زمامداری عادل را انکار کرد؛ عادلی که منش و روشش پیروی از قرآن کریم و رهبران معصوم باشد.
بر همین اساس در داستان لوط (ع) با اینکه فقط اعضای یک خانواده ایمان آورده بودند، و خداوند بر این حقیقت که دیگران ایمان نخواهند آورد، عالم بود، پیامبر خود را برای رهبری آن قوم فرستاد «فَأَخْرَجْنَا مَنْ كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ * فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ» و در تبیین همین مطلب که تباهی مردم مانع تداوم سنت الهی نیست و خداوند هماره رهبران الهی را برای هدایت مردم ارسال می کند، چنین فرمود: «أَفَنَضْرِبُ عَنْكُمُ الذِّكْرَ صَفْحًا أَنْ كُنْتُمْ قَوْمًا مُسْرِفِينَ * وَكَمْ أَرْسَلْنَا مِنْ نَبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ * وَمَا يَأْتِيهِمْ مِنْ نَبِيٍّ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ» و چون برهان عقلی تخصیص بردار نیست، وجود نائب یا نماینده ولیّ عصر (عج) در زمان غیبت آن حضرت(عج) لازم خواهد بود و اینکه محقق طوسی فرمود: «وجوده لطف و تصرفه لطف آخر و عدمه منّا». به این معناست که اصل وجود ولیّ عصر(عج) لطف است و تصرف خاص آن حضرت (عج) لطف دیگری است؛ به شکلی که هیچ تلازمی بین این دو لطف نیست، که اگر دومی نبود، اولی هم نباشد، چنان که امیرالمومنین امام علی (ع) فرمودند: «اللّهمّ! بلی لا تخلو الأرض من قائم لله بحجه؛ اما ظاهراً مشهوراً و امّا خائفاً (حافیا) مغموراً لئلاّ تبطل حجج الله.»
آری، تصرف مطلق آن حضرت(عج) به وسیله نائبان و منصوبان عام خود، ممتنع یا معدوم نخواهد بود و در زمان غیبت با فقدان تصرف خاص و برکات مخصوص آن حضرت(عج) رو به رو هستیم که بر اثر تبهکاری جوامع بشر دامنگیر آنان شده است؛ ولی اصل تصرف آن حضرت(عج)، هرچند به صورت نصب نائب و توکیل عام، برقرار است.
آری اگر مردمی نخواستند نائبان آن حضرت(عج) را یاری دهند تا از «کظه ظالم و لا سغب مظلوم» جلوگیری شود، فقدان این قسم از تصرف عمومی و از دست دادن این لطف، نتیجه سوء اختیار مردم است.
بی تردید، تأسیس نظام اسلامی و اجرای احکام و حدود آن و نیز دفاع از کیان دین و حراست آن از مهاجمان در زمان غیبت، مطلوب و پسندیده است، زیرا اگرچه حفظ میراث اسلامی بالاصاله در اختیار امام معصوم(ع) است، ولی در عصر احتجاب جامعه از شهود آن حضرت(عج)، حفظ کیان اسلام بالتبع وظیفه نمایندگان آن حضرت(عج) خواهد بود و هرگز احتمال تعطیل حکومت اسلامی و عطله احکام و حدود الهی در ذهن محقق اسلام شناس منقدح نخواهد شد و بدان نوبت نمی رسد تا فقیه نامور شیخ انصاری بفرمایند: «ثمّ إن علم الفقیه من الأدلّه جواز تولّیه لعدم إناطته بنظر خصوص الإمام أو نائبه الخاصّ تولّاه مباشره أو استنابه إن کان ممّن یرى الاستنابه فیه، و إلّا عطّله؛ فإنّ کونه معروفاً لاینافی إناطته بنظر الإمام علیه السلام علیه السلام و الحرمان عنه عند فقده کسائر البرکات التی حُرمناها بفقده عجّل الله فرجه.»
سر عدم انقداح احتمال مزبور آن است که نه هتک نوامیس الهی و مردمی در عصر غیبت رواست و نه زجر از آن قبل از ارتکاب از راه نهی از منکر مصوب بشر و نه بعد از ارتکاب با حدود و تعزیرات غیردینی درست است. این معنا را می توان از سخنان حکیمانه صدر المتأهلین نیز فراچنگ آورد، چرا که او چنین می گوید: و أمّا جهاد الکفار و أهل البغی فدفعاً لما یفسد به اعتقاد أهل الحق، إذ یتشوش بسبب مروق المارقین عن ضبط السیاسة التی یتولاها حارس السالکین و کافل المحقین، نائبا عن رسول رب العالمین؛ و اشتمال القرآن على الآیات الواردة فی هذا الجنس ممّا لا یخفى علیک؛ و ما یشتمل هذا القسم علیها یسمى علم الحلال و الحرام و حدود الأحکام؛ و هذا العلم یتولاه الفقهاء و هو علم تعمّ إلیه الحاجة لتعلقه بصلاح الدنیا أولاً؛ ثم بواسطته بصلاح الآخرة ...
این حکیم متأله، دین را همراه سیاست می داند و از فقه سیاسی کنار فقه عبادی سخن می گوید و کفالت آن را بر عهده نائبان رسول اکرم(ص) می سپارد و تولیت این علم جامع را در عصر غیبت به عهده فقیهان می نهد. شبیه به همین مطالب در سخنان فارابی، ابن سینا و دیگر حکمای قبل از جناب صدرالمتألهین نیز می توان دید.
خلاصه آنکه برهان عقلی بر ضرورت حفظ همه شئون نیابت پذیر امام معصوم(ع) در عصر احتجاب جامعه از آن حضرت(عج)، تامّ است و هیچ وهنی در مقدمات آن راه ندارد و ثمره این برهان در بحث های آینده روشن خواهد شد که نائب عام آن حضرت(عج)، متصدی همه شئون امامت خواهد بود، مگر اموری را که مشروط به عصمت است و در ضرورت نظم جامعه دخالت صریح ندارد.
