بخش اول : قسمت های اصلی در نگارش

مراحل سه گانه ی نگارش متن

برای صحیح و قانون مند نوشتن یک مطلب باید به سه مرحله توجه کرد:

نوع نگارش بستگی به این داره که:

- برای چه کسی می نویسید ( خواننده)

 - چرا مینویسید ( هدف)

- درباره ی چی مینویسید ( محتوی )

- کجا هستید, چقدر زمان دارید, چه حسی دارید و غیره ( موقعیت )

1. آمادگی برای نوشتن

برای نوشتن تنها یک راه وجود نداره و مطالبی که در ادامه گفته میشن , میتونن به عنوان پیشنهاداتی برای بهتر نوشتن باشن .سعی کنید ازشون استفاده کنید .

بعضی از این ایده ها ممکنه فقط در سبک خاصی مورد استفاده قرار بگیرن و بعضی دیگه کاربرد همیشگی داشته باشند.

یادتون باشه مهارت نوشتن رو فقط با نوشتن میشه بهبود بخشید. حتی اگر این نوشتن ها کوتاه باشند  وفقط برای خودتون.

برای نوشتن هر مطلبی نیازمند به یک آمادگی قبلی هستیم. اینکه چقدر وقت صرف نوشتن مطلبی کنیم, بستگی به نوع خواننده و هدف از نوشتن داره.

مثلا , نوشتن یک پیام فوری به یکی از دوستان نسبت به نامه ای جهت درخواست کار نیاز به آمادگی کمتری داره.

جمع آوری ایده های مختلف از طریق ذهن انگیزی میتونه خیلی مفید واقع بشه .این  یعنی بدون در نظر گرفتن اولویت و اهمیت ایده ها , اونها رو طرح و ثبت کردن.

مهم نیست چقدر کاربردی و مفید باشن. در ابتدا هر چی به ذهنتون میاد بنویسید. حتی به دست خط و دیکته لغات هم توجهی نداشته باشید. فعلا فقط ایده ها !

این نمونه ای از آمادگی برای نگارش یک درخواست کاره :

برای نوشتن میتونید از سوال ها هم کمک بگیرید. مثلا ابتدا نسبت به موضوعی که پیش رو دارید تا میتونید سوال طرح کرده و بعد به اونها پاسخ بدید.

این نمونه ای از سوالاتیه که قراره تبدیل بشن به نامه ای برای رسیدگی به وضعیت بد جاده ها:

قدم بعدی , بعد از طرح ایده ها و سوالات میتونه این باشه:

- نت هایی که نوشتید رو مرور کنید.

- بر اساس اهمیت موضوعاتی که میخواهید مطرح کنید , مطالبتون رو شماره گذاری کنید.

مثلا این نمونه ای از شماره گذاری نت ها برای نوشتن یک درخواست کاره:

2. پیش نویس

در این مرحله کار نوشتن شروع میشه. مهم ترین چیز اینه که کلمات رو روی کاغذ بیارید.فعلا نگران املاء , گرامر, علائم نگارشی و سیاق نوشتار نباشید.

برای نوشتن در این مرحله به این نکات توجه کنین:

- یه خط در میان بنویسید و تغییرات رو در خطوط خالی یادداشت کنید.

- حاشیه رو بزرگ انتخاب کنید تا جای کافی برای نوشتن اشکالات املائی, نکات و کلمات مورد نیاز و علائم داشته باشید. 

- روی کلماتی که میخواهید عوض کنید ضربدر بزنید و از پاک کن استفاده نکنید.اینطوری میدونید که از چه کلماتی استفاده کردید.

این یه نمونه از پیش نویس یک نامه ی اعتراضیه:

شروع نوشتن ممکنه سخت باشه حتی اگه آماده ی نوشتن هم شده باشید. نکات زیر میتونن بهتون کمک کنن:

- خیلی نگران ابتدای نوشتارتون نباشید چون ممکنه در طول نوشتن چندین بار تغییرش بدید. پس شروع کنید.

- جملات مختلفی رو برای شروع بنویسید . بعد یکی رو انتخاب کنید و ادامه بدید.

این یه نمونه ازچند جمله برای شروع برای یه قصه س:

سعی کنید پیش نویس اولیه رو سریع به اتمام برسونید. برای این کار ساده ترین راه اینه که هر چی به ذهنتون رسید رو روی کاغذ پیاده کنید.

اگر خیلی معطل تصحیح متن بشید, ممکنه ایده ی اصلی رو گم کنید. بنابراین برای تسریع نگارش , این نکات رو به کار بگیرید:

- اگر از املای کلمه ای مطمئن نبودید:

فقط کلمه رو بنویسید, یه جای خالی بگذارید و ادامه بدید.

- اگر از علائم نگارشی مطمئن نیستید:

فقط علائم ( نقطه, ویرگول و...) رو بگذارید و ادامه بدید.

یه جای خالی در قسمتی که مطمئن نیستید بگذارید و ادامه بدید.

- اگر در استفاده از کلمه ای شک دارید:

 دو یا سه کلمه که بتونید جایگزین کنید, در اون قسمت بنویسید و ادامه بدید.

یه جای خالی برای گزینه ی درست بگذارید و ادامه بدید.

کلمه ی مورد نظرتون رو به فارسی بنویسید و ادامه بدید.

- هر قسمتی که فکر میکنید نیاز به تصحیح داره , به طور مشخص علامت گذاری کنید.

این یک نمونه از پیش نویس یک نامه به یک ویراستار مجله ست:

- اگر دیگه ایده ای به ذهنتون نرسید:

نت ها رو مرور کنید.

متنی که نوشتید رو با صدای بلند بخونید ویا از کسی بخواهید براتون بلند بخونه و شما گوش بدید.

شروع کنید به پاکنویس یا تایپ متنی که نوشتید.

برای یه مدت مثلا یک ساعت یا یک روز و یا حتی چند روز متن رو کنار بگذارید. بعد با ذهنی آرام دوباره برید سراغ متن.

3. بازبینی

در این بخش باید چک کنید که:

- هر آنچه که میخواستید بگید رو نوشتید.

- وچیزی رو که میخواستید بگید به درستی و وضوح مطرح کرده باشید.

املاء , علائم نگارشی , کلمات مناسب , تصحیح گرامر و غیره هم در این مرحله انجام میشه.  

حالا به تغییراتی که یه نویسنده در مرحله ی بازبینی در یک نامه ی اعتراضی اعمال کرده توجه کنید. نویسنده:

1. ترتیب بخش های مختلف رو تغییر داده

2. بخش هایی رو اضافه کرده

3. بخش های غیر ضروری رو حذف کرده

4. بعضی جمله ها رو به یک شکل دیگه بازنویسی کرده

5. بعضی از کلمات رو با بعضی دیگه جابه جا کرده

6. با حذف کلمات و عبارات اضافی چند جمله رو به یک جمله تبدیل کرده  

7. جمله های بلند رو به چند جمله ی کوتاه تر تبدیل کرده

8. بخش هایی رو که با موقعیت و هدف متن سازگار نبودن ( مثلا خیلی دوستانه و غیر رسمی بودن یا خیلی رسمی و غیره) تغییر داده

9. گرامر رو درست کرده

10. علائم نگارشی رو تغییر داده

11. و املاء کلمات رو تصحیح کرده.

* نکاتی درباره ی علائم نگارشی:

1. موارد استفاده از حروف بزرگ:

- شروع جملات

- اسامی خاص ( اسم اشخاص, مکان ها واسامی مثل اسم شرکت ها, دستگاه های دولی, عناوین کتاب ها و فیلم ها, و بازه های مهم تاریخی)

- ابتدای اسم روز های هفته و ماه های سال

- مخفف کلمات

- کلمه ی " من " در هر جایی که نوشته بشه

2. نقطه:

- در انتهای جملات خبری

- بعد از مخفف کلماتی که کامل نوشته نمیشن

در بعضی کلمات مخفف نیازی به نقطه گذاری نیست:

3. علامت سوال

در انتهای جملات پرسشی:

4. علامت تعجب

علامت تعجب به جای نقطه در انتهای بعضی جملات میاد:

- برای تاکید

- برای نشون دادن احساساتی مثل تعجب, هیجان, سرگرمی و ...

معمولا علامت تعجب در نوشته های غیر رسمی مثل کارت پستال یا نامه های دوستانه کاربرد بیشتری داره.

5. ویرگول

کاربرد ویرگول زیاده. مثال های زیر کمکتون میکنن تا بهتر متوجه موارد استفاده ش بشید.

6. ویرگول بالا یا آپوستروف

- برای بیان حالت ملکی اسم ها ( در مثالها به حالت های مفرد و جمع دقت کنید)

- برای کوتاه کردن بعضی از کلمات

معمولا از حالت کوتاه کلمات در نوشته های غیررسمی مثل نت های دوستانه, کارت پستال یا نامه های دوستانه استفاده میکنیم.

7. گیومه

- برای نقل قول مستقیم

- برای نوشتن اسم یک کتاب, نمایشنامه, فیلم و غیره

8. پرانتز

- برای اضافه کردن توضیحات اضافی در اثنای جمله

- جدا کردن توضیحات اضافی در یک جمله یا عبارت بلند برای حفظ موضوع اصلی

9. خط فاصله

- در متن های غیررسمی به جای نقطه, ویرگول و پرانتز

- در متن های رسمی برای لیست کردن آیتم ها

10. دو نقطه و نقطه ویرگول

این دو نشانه معمولا اشتباه استفاده میشن. برای کاربرد صحیح این علائم به مثال زیر توجه کنید:

بخش دوم : انواع مختلف نگارش