بازاریابی شبکه ای : Network Marketing یا بازاریابی چندسطحی Multi-level marketing، نوعی روشٔ فروش می
باشد که در آن شرکت ها کالاهای خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می‌رسانند، و مشتری ها بعد از
خرید در صورت تمایل قارد هستند کالاهای شرکت را بازاریابی کنند و سود بگیرند. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم
در ازای فروش مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیرمجموعه کسب می‌شود.
در بازاریابی شبکه ای ، بازاریاب‌ها بصورت «تبلیغات کلامی» یا «تبلیغات چهره به چهره» اقدام به فروش کالاهای
شرکت می نمایند. امروزه به ترتیب کشورهای آمریکای شمالی، چین، کشورهای اروپایی از جمله آلمان و ایتالیا و
ژاپن در عرصه بازاریابی شبکه‌ای سردمدار می باشند.
ایدهٔ بازاریابی شبکه‌ای از فرمول تصاعد اخذ شده که در قرنٔ ششم قبل میلاد به وسیله فیثاغورث و در قرنٔ سوم
قبل میلاد به وسیله اقلیدس در کتاب معروف «مقدمات» به جهان معرفی شد.
جی. پل گتی، ثروتمندترین مرد آمریکایی در سال ۱۹۵۷ میلادی بود، و برای اولین بار اعلام کرد که «من ترجیح
می‌دهم که از ۱٪ تلاش صد نفر استفاده کنم تا اینکه از ۱۰۰٪ تلاش خودم». این ایده که اهرم زدن نام دارد، امروزه
پایه‌گذار فلسفهٔ بازاریابی شبکه‌ای شده‌است.
نخستین بار، یک شرکت دوچرخه سازی در روسیه از این ایده به کار برد و برنامه‌ای ترتیب داد که مشتری ها با
پرداخت ۱۰ روبل بجای ۵۰ روبل صاحب دوچرخه شوند اگر چهار مشتری دیگر هم معرفی کنند؛ اما فروش شرکت به
سرعت به اشباع رفت. در روسیه به آن شرکت بهمنی و در فرانسه به آن گلولهٔ برفی لقب دادند و صد در صد تقلب
و کلاهبرداری تلقی شد. از آن به بعد، سیاستمداران، اقتصاد دانان و جامعه شناسان فراوانی در جستجوی یافتن
شیوه ای بودند که از این ایده به سود همه بهره بگیرند.
نخستین شرکت که به صورت رسمی فعالیت بازاریابی چند سطحی را در سال ۱۹۳۰ شروع نمود، شرکت ویتامین
کالیفرنیا بود که اسم خود را در سال ۱۹۳۹ به نوترالایت عوض کرد و حالا کالاهای خود را بوسیله شرکت اموی به
فروش می‌رساند.
امروز قوانین و مقررات فعالیت در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در بسیاری از کشورها مشخص شده‌اند؛ اما هیچ
سازمان معینی نیست که معلوم نماید یک شرکت ویژه هرمی یا شبکه ایِ قانونی می باشد. ولی در ایران، قانونی
یا غیرقانونی بودن یک شرکت بازاریابی شبکه‌ای را وزارت صنعت، معدن و تجارت معین می نماید.
شرکتی که بیشتر به جذب بازاریاب می‌پردازد تا فروش کالا به مردم عادی، هرمی و غیرقانونی می باشد.
منبع: http://www.radinmlm.ir/fa
