تخمدان زنان همان‌طور که می‌دانید در دوره‌های خاصی از ماه شروع به فعالیت می‌کنند که در این دوران تخمک‌ها آزاد می‌شوند که دو حالت ممکن است به وجود بیاید؛ یا فرد باردار می‌شود یا منجر به سیکل بعدی می‌شود. این روند نشان می‌دهد که تخمدان بافتی است که دائم درحال فعالیت است و به‌طور مدوام روی خودش سلول ایجاد می‌کند و از بین می‌برد. این تغییرات روی تخمدان می‌تواند باعث ایجاد کیست شوند یعنی بعضی از این سلول‌ها که به‌صورت تخمک روی تخمدان فعالیت می‌کنند به‌جای آنکه در یک دوره عادت ماهانه از بین بروند، باقی می‌مانند و در‌نهایت منجر به ایجاد کیست می‌شوند. اکثر کیست‌های تخمدان خوش‌خیم هستند و علامت خاصی ندارند. البته  این کیست‌های خوش‌خیم در اکثر اوقات بعد از گذشت چند ماه (‌2 الی 3‌ماه) از بین می‌روند. برای همین خیلی اوقات به‌صورت اتفاقی ما کیست‌ها را تشخیص می‌دهیم‌، به‌عنوان مثال در سونوگرافی این کیست‌ها قابل تشخیص هستند.

درمان کیست تخمدان به چه صورت است؟

براساس شکل، سایز و اکوی داخل کیست درمان‌ها متفاوت است. گاهی اوقات با یک پیگیری ساده یا مصرف قرص می‌توان کیست‌های ایجاد شده را درمان کرد. ‌اما گاهی اوقات هم نیاز به درمان خاصی نیست و بعد از چند ماه با انجام سونوگرافی مجدد مشخص می‌شود که کیست‌ها بدون اقدام خاصی از بین رفته‌اند و این موضوع نشان‌دهنده این است که بدن ما تا چه اندازه خودش خاصیت دفاعی دارد.

اما دسته‌ای از کیست‌ها هستند که نیاز به درمان جدی دارند. در صورت نیاز حتی ممکن است برای درمان نیاز به انجام جراحی باشد برای همین تشخیص این کیست‌ها تا‌حدودی تخصصی است و پزشک متخصص زنان و زایمان و پزشک رادیولوژی  باید نوع و درمان را مشخص کنند. باید چند ماه با دارو درمانی برای درمان این دسته از کیست‌ها تلاش کرد اما اگر بعد از پایان دوره دارو درمانی کیست‌ها از بین نرفتند، توصیه به جراحی می‌شود، اما دسته دیگر آن‌قدر بدخیم هستند که دیگر منتظر دارو درمانی نمی‌شویم و از همان ابتدا با جراحی آنها را خارج می‌کنیم.

دسته دیگر از کیست‌ها، کیست آندومتریوز هستند که به‌صورت کیسه‌هایی هستند که داخل‌شان با ماده خون غلیظ‌ که اصطلاحا شکلاتی گفته می‌شود، پر شده است. این دسته از کیست‌ها هم باید جراحی شوند و با دارو درمانی کاری از پیش برده نمی‌شود. باقی ماندن این دسته از کیست‌ها باعث می‌شود که به‌تدریج بافت تخمدان خورده شود.

برای جراحی کیست‌ها از چه روشی استفاده می‌شود؟

اکثر کیست‌های تخمدانی را  توصیه می‌کنیم با کمک روش لاپاراسکوپی برداشته شوند، چرا‌که این روش جراحی برای برداشتن کیست‌ها بسیار دقیق است و حتی اگر حین خارج کردن کیست، کیست پاره شود در‌ عمل لاپاراسکوپی یکسری کیسه‌هایی دور کیست از قبل کشیده شده که اگر پاره شد، محتویاتش خارج نشود و با این روش جداره کیست و خود کیست خارج می‌شود .لاپاراسکوپی درمان اصلی کیست تخمدان  به‌خصوص کیست‌های آندومتریوزی است. در لاپاراسکوپی ما دوربین بزرگنمایی داریم که تمام ضایعات را همزمان با برداشتن کیست درمان می‌کنیم و یک درمان کامل برای بیمار انجام می‌شود. همچنین یکسری کیست‌ها، کیست‌های خونریزی‌دهنده هستند که بیمار با درد شکم به پزشک مراجعه می‌کند. این دسته از کیست‌ها هم نیاز به جراحی دارند.  !