دو استفتاء از محضر مبارک آیت الله وحید خراسانی (دام ظله) در خصوص باطل کردن روزه ماه رمضان :
کفاره خوردن عمدی روزه ماه مبارک رمضان چیست؟
کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان این است که یک بنده آزاد کند، یا دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند، یا به هر کدام یک مدّ (که تقریباً ده سیر است) طعام، یعنی گندم یا آرد یا نان یا خرما و مانند اینها بدهد، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد بنابر احتیاط واجب بین تصدق به هر اندازه که می تواند و استغفار جمع نماید، و اگر امکان تصدق نبود استغفار کند، اگرچه یک مرتبه بکوید «استغفرالله» و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند کفاره بدهد.
اگر کسی قضای روزه ماه مبارک را گرفته ولی در طول روز عمداً کاری انجام داده که روزه باطل می شود آیا کفاره ای بر عهده اوست و کفاره در این شرایط چقدر است؟
در قضای روزه ماه مبارک رمضان می تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید ولی اگر وقت قضا تنگ باشد (بنابر احتیاط واجب) نمی تواند روز ه را باطل نماید. و اما اگر بعد از ظهر عمداً کاری را که روزه را باطل می کند انجام دهد، باید به ده فقیر هرکدام یک مدّ طعام بدهد و اگر نمی تواند باید سه روز روزه بگیرد و احوط (احتیاط واجب) آن است که پی در پی باشد.
باطل کردن قضای روزه ی رمضان قبل از ظهر و بعد از ظهر چه حکمی دارد؟
حضرت امام خمینی (قدس سره)؛ کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد می تواند پیش از ظهر روزه ی خود را باطل کند.
کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر ـ معادل 750 گرم ـ است طعام بدهد و اگر نمی تواند بنا بر احتیاط واجب باید سه روز پی در پی روزه بگیرد.
حضرت آیت الله بهجت؛ کسی که قضای روزه ماه رمضان را گرفته است، در صورت وسعت وقت پیش از ظهر می تواند افطار کند و آن قضا را در وقت دیگری انجام دهد ولی افطار بعد از ظهر حرام است و اگر بعد از ظهر افطار کند باید کفاره بدهد و کفاره او اطعام ده فقیر و در صورت عدم توانایی سه روز روزه گرفتن است.
حضرت آیت الله تبریزی؛ کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه ی او تنگ نباشد می تواند پیش از ظهر روزه ی خود را باطل نماید.
کسی که قضای روزه رمضان را گرفته اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد باید به ده فقیر هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمی تواند سه روز روزه بگیرد.
حضرت آیت الله فاضل لنکرانی؛ کسی که قضای روزه ماه رمضان را گرفته اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد می تواند پیش از ظهر روزه ی خود را باطل کند.
کسی که قضای روزه رمضان را گرفته اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد باید به ده فقیر که هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمی تواند سه روز روزه بگیرد و بنابر احتیاط مستحب شصت فقیر را طعام بدهد.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی؛ کسی که روزه قضای ماه رمضان را به جا می آورد می تواند پیش از ظهر روزه را افطار کند به شرط این که وقت برای قضای روزه تنگ نباشد ولی بعد از ظهر جایز نیست، همچنین اگر قضای روزه ی غیر معیّنی مانند قضای روزه نذر را گرفته باشد احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
کسی که روزه ی قضای ماه رمضان را بعد از ظهر عمداً باطل کند باید به ده نفر فقیر هر کدام یک مد طعام بدهد و اگر نمی تواند سه روز پی در پی روزه بگیرد.
حکم شکستن روزه مستحبی :
اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر رساند بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند مستحب است دعوت او را قبول کند و در بین روز افطار نماید.
حکم شکستن روزه نذری:
اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد چنانچه در آن روز عمدا روزه خود را باطل کند باید یک بنده آزاد نماید یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام دهد . ولی اگر نذر مطلق باشد می تواند در روزی که قصد کرده روزه بگیرد، افطار نماید چه قبل از ظهر و چه بعد از ظهر.
البته روزه عهدی هم مثل نذری است.
حکم شکستن روزه قضای ماه رمضان :
کسی که قضای روزه ماه رمضان را گرفته، اگر بعد از ظهر عمدا کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مُد که تقریبا ده سیر است، طعام بدهد و اگر نمی تواند، بنابر احتیاط واجب باید سه روز پی در پی روزه بگیرد.
حکم شکستن قضای روزه معین غیر ماه رمضان :
اگر قضای روزه معین را گرفته باشد، احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
حکم شکستن روزه قَسَم :
اگر قسم بخورد که روز معینی را روزه بگیرد، چنان چه عمدا مخالفت کند و آن روز را روزه نگیرد، باید کفاره بدهد. یعنی یک بنده آزاد کند، یا ده فقیر را سیر کند یا آنان را بپوشاند و اگر اینها را نتواند، باید سه روز روزه بگیرد.
– منبع : توضیح المسائل، امام خمینی
