میل ۶
طرح ساخت یک بالگرد بزرگ با توان حمل ۱۱ تن بار در اواخر سال ۱۹۵۲ در دفتر طراحی میل اغاز شد. قرار بود بالگرد جدید بتواند ۱۱ تن بار را تا برد ۲۴۰ کیلومتری حمل کند
طرح جدید با نام وی ۶ نام گذاری شد و در سال ۱۹۵۴ این مسئله مورد بررسی قرار گرفت که بالگرد جدید باید در بخش نظامی و غیر نظامی خدمت کند.در ان زمان ایرفلوت که شرکت هواپیمای شوروی بود نیاز به بالگردی بزرگ برای حمل و نقل در مناطق جنگلی و منطقه سیبری داشت و ارتش نیز بالگردی برای حمل تجهیزات سنگین موشکی و توپخانه ای می خواست
اولین نمونه بالگرد وی ۶ در ۵ ژوئن سال ۱۹۵۷ پرواز کرد و دومین پیش نمونه در اوائل سال ۱۹۵۸٫سرانجام در سال ۱۹۶۰ تولید این بالگرد با نام میل ۶ مورد تصویب قرار گرفت. اولین بالگرد تولید در سال ۱۹۶۲ وارد خدمت شد و در سال ۱۹۶۵ در نمایشگاه هوایی پاریس به نمایش گذاشته شد. تا زمان تولید میل ۲۶، میل ۶ که ناتو به ان نام هوک نهاده بود بزرگترین بالگرد جهان بود.
میل ۶
میل۶ بالگردی است کشیده با طول بدنه ۳۰ متر که ۱۵ متر کشیده تر از شینوک است با دمی در بالا و درب بارگیری عقب. از دو دستگاه موتور توربوشفت دی ۲۵ وی با توان هر یک ۵۵۰۰ اسب بخار بهره می برد که تا مدتها قدرتمند ترین موتور توربوشف جهان بود . دارای دو دریچه بزرگ برای دستراسی برای خدمه تعمیر و نگهداری به موتور بود . بالگرد دارای ۵ تیغه پروانه اصلی بود از جنس فولاد بود و در دم نیز دارای یک پروانه چهار تیغه از جنس فولاد است .
میل ۶ دارای پنج خدمه بود که شامل خلبان و کمک خلبان،ناوبر ، اپراتور رادیو ومهندس پرواز بود.می توانست در بخش بار ۷۰ سرباز و یا ۴۱ برانکارد را حمل کند. این بالگرد توان حمل تا ۱۱۳۴۰ کیلوگرم بار داخلی را داشت و با یک کابل می تواند ۸ تن بار خارجی را نیز به صورت اویخته حمل کند.دارای دو درب در سمت چپ و یک درب در سمت راست بدنه برای حمل مسافر بود و همچنین دارای درب سوار شدن خلبان در دو طرف بالگرد در قسمت جلو بود. بالگرد دارای دماغه ای شیشه ای بود که محل قرار گرفتن ناوبر بود.
دارای دو لنگه درب در قسمت عقب بود که پشت سر ان دارای یک سطح شیب دار مانند بسیاری از بالگرد های روسی بود که ان سطح شیب دار برای سوار کردن خودرو استفاده میشود. همچنین یک کشنده با توان کشیدن ۸۰۰ کیلوگرم بار به درون بالگرد در پشت کابین خلبان نصب شده بود.
دارای دو بال ۱۵ متری در دو طرف بدنه با یک زاویه شیب ۱۵٫۷۵ درجه ای برای کنترل لیفت در هنگام پرواز است .دارای یک واحد استارت کمکی بود و از سه چرخ ثابت هر کدام با دو چرخ بهره می برد که چرخ جلو متحرک بود و برای هدایت بالگرد روی زمین است. قسمت زیر بالگرد زره پوش شده بود و مخازن سوخت نیز مقاومت بالای در برابر اتش زمینی دارد.
بالگرد دارای چهار مخزن سوخت داخلی است و میتواند در بخش درون بار دو مخزن یدکی برای حمل و نقل دوربرد حمل کند.
دارای سامانه ناوبری برای پرواز در روز و شب است و از هشدار دهنده رادار و سامانه شناسایی دوست از دشمن بهره برده و می تواند یک مسلسل ۱۲٫۷ م م دوشکا را در دماغه حمل کند.
در کنار نسخه نظامی میل ۶ A ، نسخه غیر نظامی میل ۲۶ پی نیز در سال ۱۹۶۵ تولید شد.این نمونه دارای صندلی برای حمل ۸۰ مسافر بود و از توالت و اشپزخانه بهره می برد ولی درب تاشو عقب نداشت.
همچنین بر اساس این بالگرد نسخه جنگ الکترونیک واستراق سمع ،نمونه ای مجهز به رادار نقشه بردار ،نمونه ای به عنوان پس فرمانده ای نیز ساخته شد. با نصب مخزن در درون بالگرد از ان به عنوان اتش خاموش کن نیز استفاده شد
این بالگرد با ورود به خدمت به ارتش سرخ قدرت جابجای این نیرو را بشدت افزایش داد. برای حمل تجهیزات توپ خانه و موشک شوروی به کار رفت و با اشغال نظامی افغانستان توسط شوروی برای حمل تجهیزات سنگینی که توسط ایلیوشین 76 از شوروی اورده شده بود به خط مقدم استفاده میشد.در جریان ماجرای انفجار راکتور اتمی چرنوبیل تعداد زیادی از این بالگرد برای فروریختن مواد پاک کننده محیط از رادیواکتیو استفاده شد که البته همه انها بعدها به دلیل شدت الودگی دفن شدند.
بین سال های ۱۹۵۹ تا ۱۹۸۱ در مجموع ۹۲۵ تا ۹۳۰ فروند از این بالگرد تولید شد که البته ۶۰ فروند نیز به بیش از ۱۲ کشور جهان صادر شد که همواره برای جابجایی های سنگین حتی در بخش غیر نظامی نیز به کار رفت. در جنگ های چون نبرد سال 1973، نبرد در اتیوپی و جنگ ایران و عراق خدمت کرد و در روسیه در سال ۲۰۰۲ از خدمت خارج شد و جای خود را به میل ۲۶ داد و امروزه دیگر در هیچ کشوری در خدمت نیست
میل ۲۶
شوروی در دهه ۱۹۶۰ دست به توسعه بالگردی بزرگتر با نام میل ۱۲ زد که توان حمل تا ۴۰ تن بار را نیز داشت. این بالگرد به دلیل عدم نیاز به بالگرد چنین بزرگ تنها از چند پیش نمونه فراتر نرفت تا اینکه در نهایت میل به طرف طرحی مشابه میل ۶ با نام میل ۲۶ رفت
بالگرد جدید در ۱۴ فرویه سال ۱۹۷۷ اولین پرواز خود را انجام داد . بالگرد جدید در سال ۱۹۸۳ وارد خدمت شد و ناتو به ان لقب هلو را داد.
میل۲۶ دارای طرحی بسیار مشابه میل ۶ بود با همان اندازه و شکل ولی بسیار پیشرفته تر بود و همکنون جایگاه بزرگترین و پرتوانترین بالگرد جهان را بر دوش می کشد .بالگرد توان حمل ۹۰ سرباز و ۲۰ تن بار داخلی را دارد که رشد قابل ملاحظه ای در قیاس با میل ۶ دارد.
بالگرد دارای دو موتور توربوشفت دی ۱۳۶ با توان هر یک ۱۱۴۰۰ اسب بخار است که همکنون قدرتمند ترین موتور های توربوشف جهان است و از یک ملخ اصلی هشت تیغه بهره می برد که از ترکیبی از فولاد کامپوزیت و تیتانیوم ساخته شده است. میل ۲۶ همکنون تنها بالگرد جهان با یک ملخ اصلی هشت تیغه است و به گفته تمامی افرادی که با ان پرواز کردند پرواز با ان را بسیار نرم توصیف کره اند. دم نیز دارای یک ملخ پنج تیغه است و دارای چرخ و درب عقب بارگیری مشابه میل ۶ بود .
دارای پنچ خدمه که شامل خلبان، کمک خلبان، ناوبر ، مهندس پرواز و مسئول بارگیری است . دارای درب کناری برای سوار شدن خدمه است و از سه دوربین مجزا در زیر بدنه برای دیدن تصاویر بار اویخته و کنترل بهره می برد . این بالگرد ۲۰ تن بار داخلی را حمل میکند و می تواند تا ۱۴ تن بار را نیز به صورت اویخته حمل کند. دارای یک کشنده برای بالا کشیدن بار به درون بالگرد از طریق درب عقب و سطح شیب دار با توان کشیدن ۵٫۵ تن بار است.
میل ۲۶ طراحی شده برای ارتش دارای سامانه شناسایی دوست از دشمن و پرتاب کننده شراره است و می تواند در زیر کابین زره نیز حمل کند، اگرچه مسلح نیست ولی می تواند از درب کناری با مسلسل شلیک کرد .
اگرچه طرح اولیه نظامی بود ولی در سال۱۹۸۵ نسخه غیر نظامی با نام میل ۲۶ تی نیز تولید شد.این نمونه با نسخه رزمی فرقی نداشت ولی برخی کیت های نظامی از روی ان برداشته شد. چند نسخه غیر نظامی بر اساس میل ۲۶ تی ساخته شد
تا کنون ۳۰۰ فروند از این بالگرد ساخته شده و همچنان در خط تولید است. توسط ۱۵ کاربر نظامی و غیر نظامی به عنوان پر توانترین بالگرد جهان به خدمت گرفته شده و برخی شرکتها از این بالگرد در سراسر جهان برای حمل بار های سنگین در ارتفاعات استفاده میکنند
میل ۲۶ در سال ۱۹۸۶ در جنگ افغانستان شرکت داشت و در عملیات پاکسازی نیروگاه اتمی چرنوبیل در کنار میل ۶ فعالیت کرد . در نبرد چچن حضور داشت که سرنگونی یک فروند از انها با موشک شانه پرتاب ایگلا باعث کشته شدن ۱۱۸ سرباز روس شد که بزرگترین تلفات سقوط یک بالگرد در تاریخ است.
میل ۲۶
نام | میل ۶ | میل۲۶ | شینوک نسخه اف | سوپر استالیون |
طول | ۳۳ متر بدون پروانه | ۴۰ متر بدون پروانه | ۱۵ متر بدون پروانه | ۲۵ متر بدون پروانه |
ارتفاع | ۹٫۸۶ متر | ۹٫۱۴ متر | ۵٫۷۷ متر | ۸٫۴۹ متر |
وزن خالی | ۲۷۲۴۰ کیلوگرم | ۱۸۲۰۰ کیلوگرم | ۱۰۱۸۵ کیلوگرم | ۱۵۰۷۱ کیلوگرم |
بیشترین وزن برخواستن | ۴۲۵۰۰ کیلوگرم | ۵۶۰۰۰ کیلوگرم | ۲۲۶۸۰ کیلوگرم | ۳۳۳۰۰ کیلوگرم |
موتور | دو موتور دی ۲۵ وی | دو موتور دی ۱۳۶ | دو موتور لیکومینگ تی ۵۵ | سه موتور جنرال الکتریک تی ۶۴ |
قدرت موتور | ۵۵۰۰ اسب بخار برای هر موتور | ۱۱۳۳۹ اسب بخار برای هر موتور | ۴۷۳۳ اسب بخار برای هر موتور | ۴۳۸۰ اسب بخار برای هر موتور |
بیشترین سرعت پرواز | ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت | ۲۹۵ کیلومتر بر ساعت | ۳۱۵ کیلومتر بر ساعت | ۳۱۵ کیلومتر بر ساعت |
سرعت کروز | ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت | ۲۵۵ کیلومتر بر ساعت | ۲۴۰ کیلومتر بر ساعت | ۲۷۶ کیلومتر بر ساعت |
بیشترین برد | ۱۴۵۰ کیلومتر | ۱۹۲۰ کیلومتر | ۲۲۵۲ کیلومتر | ۱۸۳۳ کیلومتر |
برد با بیشترین بار | ۶۵۰ کیلومتر | ۲۵۵ کیلومتر | ۷۴۱ کیلومتر | ۶۰۰ کیلومتر |
سقف پرواز | ۴۵۰۰ متر | ۴۶۰۰ متر | ۵۶۴۰ متر | ۵۵۰۰ متر |
بیشترین بار قابل حمل داخلی | ۱۲تن | ۲۰ | ۱۲تن | ۱۳٫۶ تن |
سرباز | ۷۰ سرباز و یا ۴۱ برانکارد | ۹۰ سرباز و یا ۶۰ برانکارد | ۳۳ سرباز و یا ۲۴ برانکارد | ۳۷ تا ۵۵ سرباز و یا ۳۲ برانکارد |
ترجمه:عبدالحمید تارخ
کابین خدمه میل ۲۶