ماسال، بهشت گمشده گیلان، نام منطقه‌ای خوش آب و هوا و سرسبز در استان گیلان است که دارای آبشارهای بلند بسیاری است .
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه گیلان، ماسال شهری در استان گیلان که در کنار کوه‌های تالش واقع شده است، شهرستان ماسال از دو بخش ماسال و شاندرمن تشکیل شده و هر دو بخش مملو از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری است و فاصله‌ی ماسال از شهر تالش ۶۰ کیلومتر است و با رشت از راه صومعه‌سرا ۵۵ کیلومتر فاصله دارد، این شهر با مساحت 622 کیلومتر مربع و ارتفاع 84 متر بالاتر از سطح دریا، دومین شهرستان مرتفع استان گیلان پس از رودبار محسوب می‌شود.
نام ماسال از « مازال » یا« مزال» به معنی کوه یا کوه وار گرفته شده، مردم ماسال تالشند و به زبان تالشی تکلم می‌کنند این شهرستان دارای محدوده‌های کوهپایه‌ای، جنگلی و مرتعی است و آب و هوای آن در ناحیه جلگه‌ای، مرطوب و در ناحیه کوهستانی، نیمه مرطوب کوهستانی است.
وجود رودخانه در میانه ماسال، زیبایی این شهر را دوچندان کرده است رودهای خالکایی ماسال و رود مرغک شاندرمن رودخانه‌های مهم شهرستان ماسال هستند،رودخانه خالکایی ماسال از قله مرتفع و 3هزارو 150 متری شاه معلم سرچشمه می‌گیرد و پس از طی 40 کیلومتر از داخل شهر ماسال عبور می‌کند. این رودخانه‌ها قابلیت کایاک سواری (قایقرانی در آب‌های خروشان یا همان رفتینگ) را دارند. پارک ساحلی ماسال در کنار رودخانه خالکایی قرار دارد که روز خوبی را در کنار خانواده‌ها می‌توانید در آن بگذرانید.
ویژگی‌های اقتصادی شهرستان ماسال بر پایه کشاورزی و دامداری استوار است و فعالیت‌هایی از قبیل برنج‌کاری، پرورش طیور، پرورش پیله ابریشم و گاو و گوسفند رایج است. تولید شالبافی، گلیم بافی، حصیربافی، ابریشم بافی و چوب تراشی از صنایع دستی این منطقه محسوب می‌شود. در این شهرستان مانند سایر نقاط گیلان بازار هفتگی در روز شنبه هر هفته تشکیل می‌شود و نقش مهمی در اقتصاد منطقه داردو مهم‌ترین سوغات منطقه عسل طبیعی، پنیر تالشی، گردو، خوج، مرکبات، حلواهای محلی و برنج است.
جاذبه‌های زیارتی
از مکان‌های زیارتی ماسال می‌توان به بقعه آقا سیدمهر علی و آقا سید رضا علی در دهکده زیارتی – سیاحتی شالما، سید صفی الدین در میر محله، بقعه شاهزاده هاشم چسلی،، بقعه سنگ بست و زیارت گاههای کلکاپشت، خندیله پشت و شاه معلم در ماسال و بقعه امام زاده شفیع، آقا سید رضا دلیجان، آقا سید ابراهیم قران، پیرون بست پلنگه سرا، هفت اولیا (پیر اولی و پیر فرج) اولم و زیارتگاه‌های گلگولی تربه و شاه پیلین و شاه میر در شاندرمن اشاره کرد.
جاذبه‌های گردشگری ماسال
از جاذبه‌های گردشگری ماسال می‌توان به منطقه جنگلی طلاسکوه وآری دول، منطقه باستانی اسبه ریسه باغارهای و صخرهای بلند، گردشگاه ریزه مندان، ییلاق شالماء، چلسی بیلگاه دون، اسپی دشت، دشت النزهوویرگاه، خندیله پست مارجونه، رشت پشت، وشنه راه، واشیار،صی فی، اولسبلنگاه، نم نم پشت، خشکه دریا، تلارگاه ملومه بند، غارآویشو، مناطق باستانی درخانه، گیله سرا، وردم، منطقه یادمانی مشهد میرزا(محل شهادت میرزاکوچک خان اشاره کرد.
غار آویشو
در شهرستان ماسال بیش از 17 غار بزرگ و کوچک وجود دارد که بزرگترین آن‌ها غار آویشو در بلندای 1300 متری از سطح دریا و بین مناطقی ییلاقی و در بستر دره‌ای کم آب قرار دارد و در نوع خود در ایران کم‌نظیر است که دیدن قندیل‌ها و مناظر بکر اطراف و درون غار بیاد ماندنی است، همین‌طور غارهایی همچون غار باستانی خندیله پشت، غار چسلی، غار کلچال را می‌توان در این شهرستان نام برد.
شهر آبشارهای بلند
آبشارهایی از قبیل آبشار ویوز در مجاورت منطقه ییلاقی النزه در شاندرمن، آبشار خون با ارتفاع بیش از 15 متر، آبشار تولی نساء و آبشار رامینه با ارتفاع 10 مترو همچنین آبشارهای رودخانه چسلی در ماسال و وزن، جیره وزن، شَتَه میل، واشیار و دیوه ونده در شاندرمن از جمله جاذبه‌های دیدنی شهرستان ماسال محسوب می‌شوند.
دیواره سنگی اسبه ریسه
دیواره سنگی اسبه ریسه ماسال دارای یکی از صخره‌های بلند سنگ نوردی کشور است که می‌تواند مسابقات بزرگ ملی، منطقه‌ای و حتی جهانی در آن برگزار شود که نه تنها فرصت سنگ نوردی را به حرفه‌ای‌های این ورزش می‌دهد، بلکه امکان کایاک سواری را هم به قایقران‌هایی می‌دهد که دوست دارند در رودخانه خروشان پایین صخره ورزش کنند.
یادمان میرزا کوچک
میرزا کوچک‌خان جنگلی در ارتفاعات ماسال بر اثر کولاک در گذشت. او در حالی که ارتفاعات آلاله پشته را به عنوان منطقه امن در نظر گرفته و قصد گذر از این منطقه و رسیدن به خلخال را داشت، بر اثر کولاک و یخبندان به شهادت رسید که در این محل سنگ یادبودی نصب شده است.
دهکده ییلاقی اولسبلنگاه
دهکده ییلاقی «اولسبلنگاه» از ییلاقات میان کوهی و پر جمعیت و دارای ساختمان های مسکونی زیاد با اسکلت چوبی است که اغلب ساکنان آن از شهروندان ماسال هستند که برای استراحت و گذران فصل گرما در آنجا زندگی می‌کنند. این ییلاق در مسیر راه ییلاق به خلخال واقع شده و از دو تالار میهمان پذیر برخوردار است که در تمام فصول سال آماده سرویس دهی به توریست و گردشگران است.
