آیا رهن در اسلام مورد تائید است؟
سوال: با توجه به اینکه امروزه جهت اخذ وام مسکن، خانه، در رهن بانک قرار می‌گیرد، آیا به لحاظ شرعی، شخص راهن تا قبل از تسویه‌ی وام، حق تصرف در خانه از قبیل سکونت، فروش، ساخت و ساز و هرگونه کسب منفعتی مانند اجاره را دارد؟
این مسئله تابع قوانین و مقررات بانک است، پس اگر بانک این تصرفات را اجازه دهد اشکالی ندارد.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
تابع قوانین و مقررات بانک است.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
چنانچه برخلاف قوانین و مقررات مربوطه باشد اشکال دارد و در این زمینه از مسئولین مربوطه سۆال نمایید.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
تصرف اشکال ندارد.
سوال: آیا رهن در اسلام مورد تائید است؟
رهن (گرو گذاردن) یکی از عقود اسلامی است که اگر احکام و شرایط آن رعایت شود انجام و استفاده از آن جایز است. رهن عبارت است از این که بدهکار با طلبکار قرار داد مى بندد که مقدارى از مال خود را نزد او بگذارد (رهن در دست گرو گیرنده امانت است) که اگر طلب او را به موقع ندهد بتواند طلبش را از آن مال بردارد. [1] رهن دارای احکامی است، از جمله این که استفاده و منافع چیزى را که گرو مى گذارند آز آن کسى است که آن را گرو گذاشته (مالک) و طرف مقابل نمی تواند بدون اجازه و رضایت صاحب مال از آن استفاده کند. [2]
همچنین طلبکار و بدهکار نمىتوانند مالى را که گرو گذاشته شده، بدون اجازه یکدیگر ببخشند یا بفروشند، ولى اگر یکى از آنان آن را ببخشد یا بفروشد، بعد دیگرى بگوید راضى هستم اشکال ندارد. [3]
لازم به تذکر است در جاهایی که شرایط و احکام رهن رعایت نشود، مثل آنچه که امروزه در جامعه تحت عنوان رهن در اجاره دادن منازل مرسوم است، فقط صورت و اسم رهن را دارد.
پی نوشتها:
[1] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص: 412، مسأله 2300]
[2] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص: 414، مسأله 2305
[3] توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج2، ص: 414 ، مسأله 2306
