روغن های گیاهی مایع با دارا بودن مقادیر کافی از اسیدهای چرب غیر اشباع و نداشتن کلسترول ، مناسب تر از روغن جامد هستند. زیرا مصرف چربی‌ها به ویژه روغن‌های نیمه جامد و جامد باید در رژیم غذایی روزانه محدود شود زیرا مصرف این نوع روغن‌ها تهدیدی جدی برای سلامتی هستند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، البته روغن ها و چربی ها نقش مهمی در تغذیه ما دارند و اگر چه مصرف زیاد آنها خطر اضافه وزن و بیماری های قلبی و عروقی و بعضی از انواع سرطان ها را افزایش می دهد، ولی وجود مقدار کافی از روغن و چربی در رژیم غذایی برای سلامت بدن ضروری است.
لازم به ذکر است مصرف بیش از حد روغن‌ها علاوه بر چاقی موجب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی نیز می‌شود . روغن‌های نیمه جامد و چربی‌های جامد حاوی اسیدهای چرب اشباع و ترانس هستند، و مصرف این نوع روغن‌ها تهدیدی جدی برای سلامتی است.
البته مصرف متعادل روغن‌های گیاهی برای حفظ سلامت قلب و عروق ضروری است.
روغن های نباتی جامد ابتدا به صورت مایع هستند و در کارخانه های تولید روغن برای بالا بردن مقاومت، آنها را هیدروژنه یا جامد می کنند .
در این فرایند اسیدهای چرب روغن، اشباع شده و به همین دلیل به این روغن ها اشباع شده می گویند. روغن های جامد مدت بیشتری قابل نگهداری هستند، حرارت را بهتر تحمل می کنند و علاوه بر این به نور حساس نیستند، ولی به دلیل داشتن اسیدهای چرب اشباع برای سلامت بدن زیان آورند.
چربی های اشباع در ایجاد بیماری های قلبی-عروقی، سکته قلبی و افزایش چربی های خون نقش زیادی دارند. علاوه بر این، جریان هیدروژنه کردن اسیدهای چرب ترانس هم که ضرر مضاعفی برای سلامت دارد، در این روغن ها بوجود می آید.
اسیدهای چرب ترانس در ایجاد سرطان نقش دارند. به همین دلیل روغن های جامد اگر چه برای سرخ کردن در حرارت زیاد، بهتر از روغن های مایع معمولی هستند، اما بطور کلی در لیست غذاهای خطرناک قرار می گیرند.
انواع روغن‌های گیاهی حاوی اسیدهای چرب ضروری هستند و جایگزین کردن آنها با روغن‌های جامد و نیمه جامد برای پیشگیری از سرطان‌ها و بیماری‌های غیرواگیر مفید هستند ولی نباید فراموش کرد که مصرف بیش از حد مجاز روغن‌های گیاهی نیز به علت کالری بالا مجاز نیست.
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که طبق آخرین آمار، سالیانه در جهان هفده میلیون و سیصد هزار نفر جان خود را بر اثر ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق از دست می دهند که ۸۰ درصد از این تعداد در کشورهای کم درآمد هستند. بر اساس این آمار، پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، بیست و سه میلیون نفر در اثر ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق فوت کنند.
مقدار مورد نیاز بدن به چربی‌ها وابسته به میزان فعالیت روزانه است، و این میزان بر اساس سن، وزن و جنس تعیین می‌شود.
محققین می گویند میزان بروز بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت و پرفشاری خون در ارتباط مستقیم با دریافت روغن و چربی است و افزایش کلسترول مهمترین عامل ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر از جمله بیماری قلب و عروق است.
بی‌تحرکی و افزایش وزن سبب افزایش چربی خون می‌شود که با انجام ورزش‌هایی مانند پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری می‌توان از این عارضه پیشگیری کرد.
برای مصرف کمتر چربی‌ها بهتر است غذاها به صورت آب پز، بخارپز و یا تنوری مصرف شوند.
روغن های مایع به دلیل داشتن چربی غیر اشباع برای مصرف بهتر از روغن جامد هستند؛ مثل روغن ذرت، آفتابگردان، زیتون، کانولا(گلزا) و سویا.
برای سرخ کردن مواد غذایی، هیچ وقت از روغن مایع استفاده نکنید ، زیرا سریعاً اکسیده شده و تولید مواد سرطان زا می کنند. برای سرخ کردن از روغن مخصوص سرخ کردنی و در صورت نداشتن، از روغن جامد استفاده کنید.
