تفسیر قرآن با قرآن در کلام علی (ع)
یک شنبه 7 دی 1393 11:56 PM
بنام خدا
چگونگی تفسیر قرآن با قرآن در کلام امیرمومنان حضرت علی علیه السلام:
هر چند آیات قرآن به حسب ظاهر به صورت جدا جدا و هر یک یا هر چند آیه از آنها بیانگر مطلبی خاص به نظر می آید ؛ لکن فهم درست و تفسیر صحیح در صورتی امکان تحقق مییابد که آیات قرآن در ارتباط با یکدیگر و ناظر به یکدیگر مورد توجه قرار بگیرند . بسیاري از آیات قرآن و معارف این کتاب الهی یکدیگر را تفسیر میکنند و بر صدق و درستی مضامین یکدیگر گواهی میدهند . علی علیه السلام در این زمینه میفرماید :
کتاب الله تبصرون به و تنطقون به تسمعون به و ینطق بعضه ببعض و یشهد بعضه علی بعض ، ولا یختلف فی امان الله و لا یخالف بصاحبه عن الله (نهج البلاغه ، خطبه 133 . )
قرآن این کتاب الهی شما را بینا و گویا و شنواي حق میگرداند . قرآن کتابی است که بعض آن بعض دیگر را تفسیر و نیز بعض آن گواه و شاهد بعض دیگرش میباشد . از موارد تفسیر قرآن به قرآن ، براي نمونه میتوان به آیه 11 از سوره شوري ، لیس کمثله شیء و هو السمیع البصیر و آیه 10 از سوره فتح ، یدالله فوق ایدیهم ، اشاره کرد . لیس کمثله شیء از محکمات قرآن است و معناي آن روشن و واضح است . این آیه میگوید هیچ چیز مانند خدا نیست ؛ خداي متعال یک حقیقت بی مانند است .در آیه یدالله فوق ایدیهم میگوید دست خدا بالاي دستهاست . هر چند این آیه به خداوند ، دست نسبت داده است ، لکن آیه لیس کمثله شیء این معناي ظاهري را نفی میکند و با توجه به آن میفهمیم مراد از ((ید)) معناي ظاهري آن یعنی ((دست)) نیست ؛ بلکه میباید معانی کنایی از قبیل قدرت و امثال آن منظور باشد . بنابر این ، تفسیر و توضیح آیه یدالله فوق ایدیهم بدون توجه به آیه لیس کمثله شیء خروج از روش صحیح تفسیر است و ممکن است خطا از کار درآید و بر اساس تفسیر غلط ، تصویري ناصحیح و جسمانی از خدا ارائه
شود . بنابراین ، در تفسیر قرآن باید به این نکته توجه کنیم که آیات را در ارتباط با یکدیگر مورد توجه قرار دهیم و سعی کنیم مضمون آنها را به کمک خود قرآن بفهمیم .