روستایی اسفیدان یا به گفته برخی اسپیدان، روستایی توریستی و از توابع استان خراسان شمالی است که در 45 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بجنورد قرار دارد و یکی از خوش آب و هواترین روستاهای خراسان بزرگ محسوب می‌شود، به گونه‌ای که در سال 85 به عنوان زیباترین روستای ایران انتخاب شد.

این روستای بکر، زیبا و خوش آب و هوا در دره ای عمیق با کوه های سربه فلک کشیده در اطراف آن، قرار داردبا آب و هوایی خوش که یکی از روستاهای بزرگ این استان به حساب می‌آید و چیزی حدود هشت قرن قدمت دارد، زیارتگاه امامزاده «محمدباقر» و بافت کهن روستا نشانگر این قدمت تاریخی است. شغل اصلی مردم این روستا بیشتر باغ داری و زراعت است. همچنین پرورش دام نیز از جمله مشاغل مردم این مکان است که از میان دام ها بیشتر اهالی به پرورش گوسفند، بز، ماکیان و گاو علاقه بیشتری نشان می دهند.

 همچنین زنبورداری و پرورش ماهی نیز در این روستا انجام می شود. بافت فرش های گل ابریشم طرح نائین و چادر شب دوزی نیز از صنایع دستی رایج در این منطقه است. مهم ترین محصولات اسفیدان گردو و سیب و سیب زمینی می باشد که گردوی آن صادراتی بوده و با کیفیت‌ترین گردوی موجود در بازار استان می باشد. ماهی قزل آلای اسفیدان از بهترین و خوشمزه‌ترین ماهی‌های سرد آبی پرورشی می باشد.

روستای سبز و سنگی

پیرامون اسفیدان را کوه‏های مرتفعی پوشانده و از جنوب غربی به کوه آق‌قیه، از شمال غربی به کوه اسب و از جنوب غربی به تنگه دهیر مزه منتهی می شود. این روستا به دلیل ساختار پلکانی خود شباهتی هم به روستای ماسوله لاهیجان دارد.

درخت صندل نماد روستای اسفیدان است. بنا به گفته معمرین روستا از نوع این درخت حدود 17 اصله بوده که به علت واقع شدن در مسیر کوچه و عدم آگاهی از اهمیت آن بیشتر آنها را قطع نموده‌اند و فقط 2 اصله باقی‌مانده که قطر تنه هرکدام در حدود 2.65 متر است.

دره و چشمه هینورد

در ضلع شمال غرب روستای اسفیدان، دره‌ای عمیق و طولانی بنام "هینوَرد (هین نبرد)" وجود دارد که به فاصله تقریبی نیم ساعت از روستا در کمرکش کوهی صخره‌ای چشمه‌ای زلال به همین نام خارج می‌شود و آب آن باغات اطراف را آبیاری می‌کند.در جنوب غرب روستای اسفیدان دره‌ای دیگر با نام "بهارگاه" با چشمه‌های متعدد و آبشار دیدنی و سرسبزی خاص خود، هر تازه واردی را به خود جذب می‌کند. در ابتدای دره سمت چپ، زمینی تپه ماهوری به نام "موسو" حدود 40 هکتار چند سال پیش بعلت رانش شدید، تمام باغات و خانه‌ها و درختان کهنسال آن در دل خاک فرو رفت.

دیدنی های اسفیدان

تاش قلعه، در غرب اسفیدان دیواری صخره‌ای را نشان می‌دهد که نشان از گذشته‌ای بسیار قدیمی دارد. برج قاری مالاق و قارقه برج‌های سنگی قدیمی در اطراف روستا بوده که هنوز قسمتی از پایه‌های آن باقی مانده است. همچنین در جنوب غربی روستا نیز دره‌ای دیگر به نام بهارگاه وجود دارد که با چشمه‌های متعدد و آبشار دیدنی خود هر بیننده ای را مجذوب می‌کند و در ابتدای این دره نیز، قطعه زمینی حدودا 40 هکتاری و تپه ماهوری به نام"موسو" وجود دارد که چند سال پیش به علت رانش شدید زمین، تمام باغات و خانه‌ها و درختان کهنسال آن در دل خاک فرو رفت.

برج‌های اسفیدان هم بر فراز کوه های اطراف روستای اسفیدان خودنمایی می‌کنند و آثار برج‌های سنگی قدیمی که از سنگ و ساروج ساخته شده اند به خوبی قابل مشاهده است. معروف ترین آنها یکی برج "قاری مالاق" و دیگری برج "قارقه (کلاغ)" در شمال غرب روستاست که پایه‌های آن هنوز باقی‌مانده است. در غرب روستای اسفیدان دیواری صخره‌ای نمایان است که به آن "تاش قلعه (قلعه سنگی)" می‌گویند. بر روی این قلعه دیوارهای سنگی و سفال ساده نخودی و قرمز و سفال‌های منقش به رنگهای مختلف دیده می‌شود.

غارهای اسفیدان

در ضلع شمال غربی روستا بر بالای صخره چشمه "هینوَرد" کوهی بنام "خزانه" وجود دارد که در بالای آن غار "خزانه راهه" واقع شده‌است. بگفته مردم، غاریست دست ساز در انتهای آن چاهی وجود دارد که در قدیم به عنوان پناهگاه استفاده می‌کرده‌اند. غار دیگری بنام "ییجت" یا "معصوم" وجود دارد که دارای استلاگتیت و استلاگمیت می‌باشد. صخره عجیب در مسیر اول (ده ریز) که شبیه سر آدمیزاد می‌باشد بسیار خیره کننده و جالب توجه است.