واولی الامر

«اولی» اسم جمع به معنی صاحبان است که در حالت رفع، «اولوا» و در حالت نصب و جر، «اولی» خوانده می‏شود و مفرد ندارد.
«امر» به معنی فرمان، کار و شأن می‏آید.
«اولی الامر» به معنای فرمانروایان، فرمانداران، کارداران، صاحبان امر و صاحبان شأن است. این فراز نیز همانند فرازهای قبل بر گرفته از قرآن می‏باشد. قرآن کریم می‏فرماید:
«أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنکُمْ».[1] . از خداوند اطاعت کنید و از رسول خدا و از اولی‏الامر نیز اطاعت نمایید. در روایات فراوانی این آیه را به ائمّه اطهار علیهم السلام تفسیر نموده‏اند. ابوبصیر می‏گوید: از امام صادق علیه السلام درباره آیه شریفه «أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنکُمْ» پرسش کردم. حضرت فرمودند: «این آیه درباره علی بن ابی‏طالب و امام حسن و امام حسین علیهم السلام نازل شده است». به ایشان عرض کردم مردم می‏گویند، پس چرا نامی از علی علیه السلام و اهل‏بیت او در کتاب خدا نیامده است؟ حضرت فرمودند: به آنها بگویید بر پیامبر نماز نازل شد در حالی که پیامبر سه و چهار رکعت بودن آن را برای مردم تفسیر کرد. زکات بر پیامبر نازل شد و تصریح نشد که از هر چهل درهم، به یک درهم زکات تعلق می‏گیرد و پیامبر آن را تفسیر کرد، حجّ بر پیامبر نازل شد و گفته نشد هفت بار طواف کنید و پیامبر آن را تفسیر نمود و بر او «أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنکُمْ» نازل شد و در حقیقت در شأن علی و حسن و حسین نازل شده است (که پیامبر آن را تفسیر کرد).[2] .
همچنین در جایی دیگر از امام صادق علیه السلام پیرامون این آیه سؤال شد. ایشان فرمودند:
«اولوا الاَمْرِ هُمُ الاَئِمَّةِ مِن اَهلِ البَیتِ».[3] . اولی الامر همان امامان از اهل‏بیت پیامبر هستند.
با توجّه به این آیه درمی‏یابیم که اطاعت از «اولی‏الامر» از سنخ اطاعت از پیامبر صلی الله علیه وآله است. زیرا در کنار هم و با یک فعل «اطیعوا» بیان شده است. یعنی همان اطاعت بی‏قید و شرطی که در برابر رسول خدا صلی الله علیه وآله لازم است، در برابر «اولی‏الامر» نیز واجب می‏باشد. پس لازم است همان‏گونه که پیامبر صلی الله علیه وآله دارای مقام عصمت و پاکی از گناه است، «اولی‏الامر» نیز از هر ناپاکی به دور باشند و امامان معصوم علیهم السلام این چنین هستند.

پی نوشت ها:
[1] سوره مبارکه نساء، آیه 59.
[2] کافی، ج 1، ص 286 و 287.
[3] ینابیع الموده، ج 1، ص 341.