1- ابوبصير گويد: بر امام صادق - عليهالسلام - وارد شدم و گفتم: فدايت شوم؛ شيعيان ميگويند: «رسول خدا - صلي الله عليه و آله و سلم - باب علم و دانشي به علي - عليهالسلام - آموخت که از هر بابي هزار باب باز ميشود»؟ (معني اين چيست)؟
حضرت فرمود: اي ابامحمد، به خدا قسم رسول خدا - صلي الله عليه و آله و سلم - هزار باب علم به علي - عليهالسلام - آموخت که از هر بابي هزار باب گشوده ميشود (يعني اين حديثي که شيعه آن را نقل ميکنند درست است و صحيحش اين است که رسول خدا- صلي الله عليه و آله و سلم - هزار باب به علي - عليهالسلام - آموخت نه يک باب).
گفتم: به خدا؛ علم و دانش اين است (نه آنچه بعضيها ادعا ميکنند).
حضرت فرمود: بله، اين علم و دانش است نه آن. [1] .
2- ابوبصير گويد: خدمت امام صادق - عليهالسلام - رسيدم، و عرض کردم قربانت گردم، از شما پرسشي دارم، آيا در اينجا کسي (نامحرم) هست که سخن مرا بشنود؟
امام صادق - عليهالسلام - پردهاي را که در ميان آنجا و اطاق ديگر بود، بالا زد، و آنجا سر کشيد، سپس فرمود: اي ابامحمد؛ هر چه ميخواهي بپرس.
عرض کردم: قربانت گردم، شيعيان شما حديث ميکنند که: «پيغمبر - صلي الله عليه و آله و سلم - به علي - عليهالسلام - بابي از علم آموخت که از آن هزار باب علم گشوده ميشود»؟
حضرت فرمود: اي ابامحمد؛ پيغمبر - صلي الله عليه و آله و سلم - به علي - عليهالسلام - هزار باب از علم آموخت که از هر باب آن هزار باب گشوده ميشود (مانند جزئيات و مصاديقي که بر قواعد کلي منطبق ميشود).
عرض کردم: به خدا؛ که علم کامل و حقيقي همين است.
امام - عليهالسلام - ساعتي (براي اظهار تفکر) به زمين اشاره کرد، و سپس فرمود: آن علم است ولي علم کامل نيست.
سپس فرمود: اي ابامحمد؛ همانا «جامعه» نزد ما است، اما مردم چه ميدانند که جامعه چيست؟ [2] .
3- يونس بن رباط گويد: من و کامل خدمت امام صادق - عليهالسلام - رسيديم، کامل به حضرت صادق - عليهالسلام - عرض کرد: قربانت شوم؛ فلان شخص حديثي روايت ميکند.
فرمود: چه ميگويد؟
عرض کرد: او گفت: «رسول خدا - صلي الله عليه و آله و سلم - در روز وفاتش به علي - عليهالسلام - هزار باب حديث کرد و هر بابي کليد هزار حديث بود که جمعا يک ميليون باب ميشد».
فرمود: آري چنين بود.
پرسيدم: قربانت آن بابها براي شيعيان و دوستان شما ظاهر شد (از آن علوم آگاه گشتند)؟
فرمود: اي کامل؛ يک باب يا دو باب آن ظاهر گشت.
پرسيدم: قربانت شوم، بنابراين از يک ميليون باب از فضل شما جز يک يا دو باب روايت نشده است.
فرمود: توقع داريد که شما از فضل ما چه اندازه روايت کنيد؟ شما از فضل ما جز يک الف غير متصل نميتوانيد روايت کنيد. [3] .
پی نوشت ها:
[1] بصائر الدرجات: 86، بحارالأنوار: ج 26 ص 29 ح 33.
[2] اصول کافي: ج 1 ص 344 ح 1.
[3] اصول کافي: ج 2 ص 62 ح 9.
****