اختلالات روانی در سالمندان و پیشگیری از آن

پیشگیری از اختلالات روانی در سالمندان

روانپزشکان و روانشناسان افزون بر بیماری های ناشی از سالخوردگی اختلالات و عوارض روانی گوناگونی برای سالمندان برشمرده که مهمترین آنها افسردگی ، اضطراب ، احساس تنهایی و بیهودگی ، بد خلقی و.....است.
برای سالمندی نمی توان بطور قطع مشخصه یا ویژگی هایی تعریف کرد و اگر تعریف از مشخصات دوران سالمندی بشود ، نمی توان آن را برای تمام افرادی که به سن شصت سالگی می رسند ، تعمیم داد .

سازمان بهداشت جهانی مراحل سالمندی را این گونه دانسته و شروع دوران سالمندی را 60 سالگی دانسته اما از 60 سالگی تا 69 سالگی ، را سالمندی جوان و از 70 تا 79 سالگی را سالخورده و از 80 سال به بالا را کهنسال ، دانسته است .
این مراحل ممکن است برای تعیین وضعیت فرد سالمند در ساختارهای گوناگون اجتماعی ، اقتصادی و یا سیاسی به کار آید و مزایا یا سلب برخی از مزایا را در پی داشته باشد

برای مثال ممکن است اعلام شود افراد از سنین بالای هفتاد سال نمی توانند گواهینامه رانندگی دریافت کنند و اگر پیش تر دریافت کرده ، گواهینامه آنان در درجه اعتبار ساقط است و یا اینکه به فرض اعلام شود افراد بالای هفتاد سال از پرداخت برخی عوارض معاف هستند یا می توانند به طور رایگان از اتوبوس و مترو استفاده کنند و یا شرکت سالمندان در سنین 80 سالگی و بالاتر در انتخابات ممنوع اعلام شود اما هیچگاه و تحت هیچ شرایطی نمی توان گقت هر فرد ، اعم از زن یا مرد به محض رسیدن به سن هفتاد سالگی دچار آلزایمر می شود یا افراد وقتی به سن هفتاد سالگی گام می نهند بطور قطع توانایی هیچ کار و فعالیتی را ندارد .

اگر افسردگی، اضطراب ، احساس تنهایی و بیهوده گی استرس و از این دست عوارض را شایع ترین اختلالات دوران سالمندی بدانیم ، این اختلالات معلول موقعیت سالمند و طرز رفتار اطرافیان سالمندان با آنان است .
انسان ها وقتی به دوران سالمندی می رسند، احساس تنهایی ، بیهودگی و سربار بودن می کنند و از سوی دیگر احساس به آخر خط رسیدن و ترس از مرگ آنان را دچار وحشت و اضطراب می کند و این اختلالات بطور قطع بر جسم آنان تاثیر منفی گذاشته و سامانه ایمنی آنان را ضعیف می کند

و افزون بر اینها نداشتن وضعیت مالی مناسب به نوعی باعث غم و اندوه آنان می شود و احساس می کنند که استقلال خود را از دست
داده و همه این مسائل به تغییر خلق و خوی سالمند منجر می شود و اغلب بد خلق و بی حوصله می شوند.
رفع این اختلالات با تقویت روحیه سالمندان میسر است و باید به آنها القاء شود که هنوز در قبال جامعه و خانواده مسوولیت دارند و به هر نحو ممکن سالمند را به سمت یک زندگی هدفمند سوق داد تا احساس مسوولیت کند و بر زندگی خود تسلط داشته و قدرت تصمیم گیری اش افزایش یابد چرا که روانشناسان پی برده هیچ عاملی به اندازه هدف داشتن و زندگی هدفمند ، بر روند پیری و کهولت تاثیر مثبت نمی گذارد .

سالمندان و بازنشستگان را نباید دست کم گرفت چراکه با تجارب و اندوخته هایی که در طول زندگی خود به دست آورده ، پشتوانه و منبعی مستحکم و قابل اعتماد برای همه به خصوص جوانان و رفع مشکلات آنان هستند.

افراد ممکن است در ظاهر پیر و ناتوان شده باشند اما باید به این نکته توجه داشت که سالمندان با تجربیات ارزنده و اندوخته های وسیع خود می توانند به حل مشکلات خانواده و جامعه کمک کنند و طراوت و شادابی برای خانواده ها و جامعه به ارمغان آورند .

یکی از بهترین روش های ممکن در پیشگیری و برطرف کردن اختلالات دوران سالمندی ، زندگی کردن آنان در کنار خانواده است و این موضوع ثابت شده که سالمندانی که در کنار خانواده یعنی فرزندان و نوادگان خود و در محیطی سرشار از محبت و صمیمت ، زندگی می کنند ، کمتر دچار اختلالات روانی از جمله افسردگی و اضطراب می شوند و از تندرستی و سلامت بهتری نسبت به هم سن و سال های خود برخوردارند .

زندگی در کنار خانواده یعنی فرزندان و نوادگان باعث می شود تا سالمندان احساس کنند که اطرافیانشان افرادی قدر شناس هستند و این موضوع سبب می شود تا به سالمندان احساس شور و شوق و بزرگ خانواده بودن دست دهد .

سالمندان در چنین موقعیتی احساس می کنند که هنوز افرادی سودمند و کارآمد برای خانواده و جامعه محسوب می شوند که دیگران برای رفع مشکلات و تصمیم گیری های خود و بطور کلی در شرایط پیچیده به تجارب آنان نیاز دارند.
با این حال نباید فراموش کرد که تامین سلامت عمومی و مراقبت های اجتماعی سالمندان ، می تواند به رفع اختلالاتی همچون افسردگی و اضطراب و بطور کلی بهبود سلامت سالمندان مفید و موثر است .