حضرت عبدالعظیم حسنی (علیهالسلام) (مدفون در شهر ری) با چهار واسطه به امام حسن مجتبی (علیهالسلام) میرسد.[1] او از فقها و علمای برجسته و دارای حوزهی بزرگ درسی و موجب گسترش تشیع در شهر ری و اطراف آن بود.
امام هادی (علیهالسلام) در فضیلت او به حماد رازی فرمود: «ای حماد! اگر در شهر خود (ری) در مسائل دینی دچار مشکل شدی از حضرت عبدالعظیم (علیهالسلام) بپرس و سلام مرا به او برسان.» او روزی به حضور حضرت هادی (علیهالسلام) مشرف شد. حضرت خطاب به او فرمود:
«مرحباً بک یا اباالقاسم، انت ولینا حقاً.» «آفرین بر تو ای ابوالقاسم [2] به راستی که تو یاور و دوست ما هستی.» حضرت عبدالعظیم (علیهالسلام) گفت: «ای فرزند رسول خدا! اینک که در خدمت شما هستم میخواهم دین خود را بر شما عرضه نمایم تا اگر پسندیده و مرضی خداوند است بر آن ثابت بمانم.» امام (علیهالسلام) فرمود: «بیان کن برایم اعتقادات خود را.»
او گفت: «میگویم: «خداوند یکی است و مانندی ندارد و چیزی شبیه او نیست. او نه جسم است و نه صورت و نه عرض و نه جوهر بلکه پدیدآورندهی اینهاست.» و میگویم که: «محمد (صلی الله علیه وآله) بنده و رسول الهی و خاتم پیامبران است و پس از او پیامبری نخواهد آمد و پس از شریعت او تا روز قیامت شریعتی نیست.» و میگویم که: «امام و خلیفه و ولی امر بعد از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) امیرمؤمنان علی (علیهالسلام) است و پس از او حسن (علیهالسلام) و آنگاه حسین (علیهالسلام) و بعد امام سجاد (علیهالسلام) و سپس امام باقر (علیهالسلام) و آنگاه امام صادق (علیهالسلام) و بعد امام کاظم (علیهالسلام) و بعد امام رضا (علیهالسلام) و بعد امام جواد (علیهالسلام) و بعد از این بزرگواران شما مولا و امام من هستید.»» امام هادی (علیهالسلام) فرمود «آری و پس از من فرزندم حسن، امام خواهد بود.» آنگاه فرمود: «پس حال مردم در زمان امام پس از او چگونه خواهد بود.»
حضرت عبدالعظیم گوید: گفتم: «چرا اینگونه فرمودید؟» فرمود: «برای آنکه او دیده نمیشود و از نظرها غائب خواهد گشت. نام او را بر زبان آوردن حلال نمیباشد [3] تا آنکه خروج کند و ظاهر شود و زمین را از عدل و داد پر کند پس از آنکه از ظلم و جور پر شده باشد.» حضرت عبدالعظیم (علیهالسلام) در ادامه گفت: «من هم به آنچه که اکنون فرمودید تماماً قائل هستم و میگویم: «دوستان شما اهلبیت دوستان خدا و دشمنان شما دشمنان خدایند.» و میگویم که: معراج پیامبر حق است؛ و سؤال در قبر حق است و بهشت و جهنم حق است و صراط حق است و میزان (سنجش اعمال در قیامت) حق است و بلاشک قیامت خواهد آمد و خداوند مردگان را زنده خواهد کرد. و میگویم که: «واجبات پس از ولایت اهلبیت (علیهمالسلام) نماز است و روزه و زکات و خمس و حج و جهاد و امر به معروف و نهی از منکر.»» در این هنگام امام هادی (علیهالسلام) به او فرمود: «یا اباالقاسم! هذا والله دینی و دین الذی ارتضاه لعباده، فاثبت علیه، ثبتک الله بالقول الثابت فی الحیاة الدنیا و الاخرة.» «ای ابوالقاسم! به خدا سوگند این همان دین من و دین کسانی است که خداوند آنرا برای بندگانش پسندیده است. پس بر آن محکم و پا برجا باش، خداوند تو را در دنیا و آخرت بر آن ثابت قدم کند.» [4] .
پی نوشت ها:
[1] عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن امام حسن (علیهالسلام).
[2] کنیهی حضرت عبدالعظیم (علیهالسلام).
[3] نام امام دوازدهم همان نام رسول خدا (صلی الله علیه وآله) یعنی (محمد) است که در لسان روایات از ذکر آن تا پیش از ظهور منع شده است و شاید دلیل آن این باشد که مخالفان اسلام در نیامدن و مبعوث نشدن رسول خدا محمد مصطفی (صلی الله علیه وآله) مصممتر نشوند.
[4] بحار الانوار، ج 3، ص 268، به نقل از کمال الدین، صدوق.
****