پاسخ به:هنر در اسلام
یک شنبه 3 فروردین 1393 3:56 PM
فرمایشات حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی درباره هنردر جمع مدیران جشنواره هنر آسمانی ویژه طلاب سراسر کشور
بسم ا....الرحمن الرحيم.
الحمدلله رب العالمين و صلوت و السلام علي خاتم الانبياء و المرسلين سيدنا و نبينا ابي القاسم محمد و علي اهل بيته الطيبيين الطاهرين المعصومين سيما بقيه ا... العرضين و العن علي اعدائهم اجمعين.
مسئله هنر مسئله بسيار مهمي است قبل از هر چيز بايد ما توجه كنيم كه هنر منفي و هنر مثبت دو جور به كار رفته هنر منفي هنري است كه سابقاً خيلی معمول بود ،هنري بود كه در خدمت ظالمان و ستمكاران و در خدمت لذت گرايان و پادشاهان و در خدمت مستكبران بود كه قرآن كريم از آن به خيال واقعي تعبير مي كند.
مثلاً مثل شب است و شاهد و شمع و شراب و شيريني سعي كرده كه در اين شعر آنچه در آن شين است جمع كند و يا تملق هائي را، نه كرسي فلك نهد انديشه زير پاي تا بوسه به پاي غزل ارسلان.
حتي در اشعار حافظ مثلا جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه چون نديدند حقيقت ره افسانه زدند متأسفانه از اين قبيل اشعار در اشعار شعراء بسيار است.
اما هنر مثبت هنري است كه در خدمت انقلاب باشد در خدمت اسلام باشد.
هنر مثبت هنري است كه ارزش هاي اسلامي را به تصوير بكشد.
حالا يا با فيلم هاي جذاب يا قلم هاي رسا يا با اشعار پر محتوا يا با نقاشي به هر شكلي كه هنر بتواند ارزشهاي اسلام و انقلاب را به تصوير بكشاند. و همچنين چنان چه بتوانيم با فيلم، با قلم، با اشعار جنايات سلاطين استبداد را كه مثلاً در غزه اين همه جنايت مي كنند را به تصوير بكشيم خدمت بزرگي كرديم، اگر بتوانيم درد و رنج مستضعفان در طول تاريخ را به تصوير بكشيم كار بزرگي كرده ايم، بنابراين هنر قبل از هر چيز به دو قسمت تقسيم مي شود ،هنر منفي و هنر مثبت، پس اينكه شما هنرمندان، هنر دوستان كه سازمان هنري حوزۀ علميۀ قم چه اينكه حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي چه مركز پژوهشهاي اسلامي واقعاً كار بسيار بسيار بزرگي انجام مي دهيد چون
اين تأثير احساسات حركت مي آفريند شور مي آفريند خروش مي آفريند و در ميدانهاي جنگ و جهاد احساسات و عواطف حركت بوجود مي آورد بنابراين ما بايد بدانيم كه در حوزۀ علميۀ قم و ساير مراكز مربوطه دو گروه خدمت مي كنند يك گروه خدمتشان ارتباط دارد با عقل و فكر و استدلال و منطق كه آن هم در جاي خود بسيار بسيار مؤثر است اما گروهي هم خدمتشان با احساسات و عواطف ارتباط دارد احساسات و عواطف در زندگي نقش كمتر از عقل و فكر ندارد، بلكه بيشتر دارد . سر و كار شما و هنرمندان كه خداوند به شما توفيق داده با اين جنبه است اين جنبه دو چيز دارد اول محتواي آن كه بايد صحيح باشد به نحو صد در صدي و دوم آن كه آن محتوي صحيح در غالب هنر قرار بگيرد حال چه فيلم باشد چه نقاشي چه عكاسي.
قرآن مجيد ،صحيفۀ سجاديه، نهج البلاغه، اين دو را با هم دارند از لحاظ الفاظ و عبارات بسيار زيبا جذاب و محتواي هم محتواي صد در صد صحيح و شما هم بايد اين مطلب را در نظر بگيريد.اول محتواي صد در صد صحيح انتخاب كنيد .
هر محتوايي كه در آن ضعفي است ولو كه ما پيرايۀ هنر را بر روي آن ببنديم اثر نخواهد داشت.
اما در انتخاب محتوا خيلي دقت كنيد كه صد در صد صحيح و ارزشي باشد، بعد از آن هر قدر در هنر مهارت داشته باشيم كه بتوانيم اين محتوا را لباس زيبا بپوشانيم اثر بيشتري خواهد داشت امام صادق (ع) مجلسي داشتند و احكام و فقه و ساير علوم مي فرمودند يك زمان شاعري وارد مي شد.
امام صادق درس را تعطيل مي فرمودند و به آن شاعر خير مقدم مي گفتند و مي فرمودند شما اشعاري براي ما بخوانيد و شاعر مي خواند و اشعار اشعار مصيبت حضرت سيد الشهداء بودند.
وقتي ما خود نيز مقتل مي خوانيم البته متأثر مي شويم اما زماني يك مداح اين اشعار را مي خواند كه منقلب مي شويم و چشمها پر از اشك مي شود اين اثر براي آن هنر است .
هرچه ما بتوانيم حقايق را درغالب هنر ارائه دهيم بسيار اثر گذاري بيشتري دارد.مانند علامه اميني كه در غالب اشعار وارد ميدان مي شوند و چقدر هم اثر گذار است اشعاري كه ايشان توضيح دادند ائمه هم دوست داشتند در همان الغدير است كه شاعري به نام ابن حجاج از شعراي زبر دستي است كه اشعاري راجع به عيد غدير گفته است.
شعر اولش اين است كه:
يا صاحب القبة البيضاء في النجفي
من زار قبرك و استشفاء ولديك شفي
اي صاحب قبۀ بيضاء در نجف هركس تو را زيارت كند و شفاء بخواهد خدا شفاء مي دهد.اين اشعار را نگه داشته بود در زبان عضد الدوله ديلمي كه اينها شيعه بودند و عضد الدوله روزي دعوت كرد از سپاهيان و بزرگان كه بيايند براي افتتاح صحن و سرائي كه عضد الدوله ساخته بود و ابن حجاج هم اشعارش را آورد آنجا كه بخواند و وقتي كه خواست آن شعر اول را بخواند بعد از آنكه خواند در آن جلسه كه سيد مرتضي هم حضور داشت،
در قرآن مجيد در سورۀ شعراء بعد از آنكه استثناء مي فرمايد 4 صفت براي شعراء متعهد بيان مي فرمايد كه درس بزرگي است اول: ايمان، دوم: عملشان بيانگر تعهد آنهاست كه عمل صالح انجام مي دهند، سوم: زياد به ياد خداوند هستند و چهارم: پيروزي آن ها بعد آنكه مورد ظلم قرار مي گيرند.
بنده خود نيز اشعاري دارم اما وقتي شعر مي خوانم اثر آن بسيار بسيار بيشتر از صحبت كردن است مثلاً وقتي درباره جبهه در سفر اولم به جبهه اين اشعار را گفتم اثر آن را بيشتر از صحبت كردن ديدم.
خطوط جبهه جنگ آنچنان كه من ديدم |
همه چو آهن پولاد سخت بنيان است |
همه قواي مســــلح قوي و نيرومــند |
قيافه ها همگي جلوه گاه ايمان است |
كنار سنــــگر هر رزمجوئي ســــجاده |
مــــحل ذكر خــــدا نغمه گاه قرآن است |
ميان آتش و دود آن مجاهدان شجاع |
براي حمله به دشمن چو سيل و طوفان است |
خروش و غرش و شور و حماسه و حركت |
به كوه و دشت و بيابان همه نمايان است |
ز توپهاي130، ز راكت و از بــــمب |
فـــــتاده لرزه به جــــان عدو گريزان است |
به آرپيجي متلاشي شده است چندين تانك |
جـــنازه هاي عــــدو نقش بر بيابان است |
سلام من به تو اي پاسدار جبهه حق |
سپاه كفر عراق ازتو سخت ترسان است |
و غيره كه اشعار بسيار است همچنين راجع به انقلاب.
خلاصه تأثير هنر خيلي والاست اميدواريم شما انشاء ا... توفيق بيشتري پيدا كنيد كه بتوانيد حقايق اسلام و انقلاب را هم به تصوير بكشيد و اميدوارم خداوند در اين كار مقدس شما را موفق بدارد.