موانع تمركز حواسموانع تمركز حواس
حواس پرتي غالبا به دو دسته كلي تقسيم مي شود:
۱ _ دروني: معمولاً به دلايلي از قبيل بيماري، ضعف، خستگي، گرسنگي، بي خوابي و مانند آن ايجاد مي گردد.
۲ _ بيروني: معمولاً به دلايلي از قبيل مشكلات روحي و عقلي، مشكلات خانوادگي، عدم وجود علاقه، دل زدگي، مشغله ذهني، تخيلات، شرايط نامساعد جوي، سر و صدا، و مانند آن ايجاد مي گردد.
موارد مذكور ، همگي سبب كاهش تمركز حواس مي شوند. تمركز حواس، كليد كارآمدي در امر مطالعه به شمار مي رود. كليد اساسي تمركز حواس، كاربرد فنوني است كه خواننده را در عمل مطالعه فعال مي سازد و سبب ايجاد واكنش در حين مطالعه مي شود.
اين فنون عبارتند از:
۱ _ سؤال كردن: خواننده را به سمت نويسنده هدايت مي كند.
۲ _ استنباط كردن: نتيجه بررسي هايي است كه خواننده از موارد مطالعه شده و نتيجه اي كه از آن مي گيرد انجام مي دهد.
۳ _ تجسم كردن: كاربرد حواس خواننده و جان دادن به كلمات نويسنده است.
۴ _ علامت گذاري و حاشيه نويسي: خواننده را وامي دارد تا درباره ساختمان مطلب مورد مطالعه تصميم گيري كند.
۵ _ ربط دادن: خواننده، مطلب و انديشه هاي نويسنده را با ساير اطلاعات خود ربط مي دهد.
نكات اساسي در مطالعه
۱ _ برنامه مطالعه خود را با ديدي واقع بينانه طرح ريزي كنيد و مقدار زيادي از كار را براي يك مدت محدود نگذاريد.
۲ _ گاهي كارهاي غيرمنتظره و پيش بيني نشده ممكن است برنامه مطالعاتي شما را به هم بزند، بنابراين براي اين كارها وقت لازم را پيش بيني كنيد.
۳ _ از بهترين ساعات خود براي مطالعه استفاده كنيد و درسهاي سنگين تر را براي ساعاتي كه بهتر مي توانيد كار كنيد قرار دهيد يعني زماني كه آمادگي ذهني شما بيشتر است.
۴ _ مطالب مشابه را با هم نخوانيد، زيرا با هم اشتباه مي شوند و در كار شما مزاحمت ايجاد مي كنند.
۵ _ به آنچه كه ياد مي گيريد فرصت دهيد تا جا بيافتد، يعني تحكيم پيدا كند تا بيشتر در حافظه باقي بماند و زود از بين نرود.
۶ _ با فاصله زماني مطالعه كنيد تا يادگيريهاي بعدي در يادگيريهاي قبلي تداخلي نكنند.
۷ _ سعي كنيد آنچه را كه آموخته ايد مورد استفاده قرار دهيد و به كار بنديد و حتي الامكان به آنها فكر كنيد.
۸ _ سعي كنيد كل مطلب را در نظر بگيريد و روابط بين اجزا را درك كنيد.
۹ _ براي مطالعه يك فصل ابتدا عناوين درشت را بخوانيد و سپس يك نگاه كلي به فصل بيندازيد و اگر خلاصه فصل وجود داشت آن را بخوانيد و سپس جزء به جزء مطالب را بخوانيد.
۱۰ _ از مطالب مهم يادداشت برداريد.
۱۱ _ روي يك فصل از كتاب زياد معطل نشويد. درك كامل يك فصل زماني حاصل مي شود كه كل كتاب يا لااقل نصف آن را بخوانيد بنابراين ابتدا با سرعت پيش برويد، بعد دوباره به اول كتاب برگرديد و مطالعه دقيق مطالب را از سر بگيريد.
۱۲ _ اگر در زمان مطالعه افكار مزاحم و فكر كارهاي روزمره در يادگيريهاي شما اخلال ايجاد مي كند، سعي كنيد كه از آنها يادداشت برداريد و هر چه سريعتر آن را از حافظه خود دور كنيد.
۱۳ _ مجموعه ساعات خود را در هفته بر حسب اولويتي كه به درس خاص مي دهيد بين دروس مختلف تقسيم كنيد. اولويت بندي درسها بر حسب ضعف شما در آن درس يا اهميت درس و يا ضريب آن درس معين مي شود.
۱۴ _ درسهاي سخت را در يك روز يا يك هفته متمركز نكنيد.
۱۵ _ سعي كنيد پس از هر يك ساعت درس خواندن، پانزده دقيقه به خود استراحت دهيد و در اين مدت هيچ گونه مطالعه (حتي غير درسي) نداشته باشيد.
۱۶ _ اوقات درس خواندن خود را از كم به زياد برنامه ريزي كنيد. يعني ابتدا با ساعات كمتر شروع كنيد و سپس به مرور تعداد ساعات فعاليت درسي خود را افزايش دهيد.
۱۷ _ سعي كنيد در خلال برنامه تان به فعاليت هاي اجتماعي دلخواه و يا سرگرمي و ورزش مورد علاقه تان بپردازيد و يا در جمع دوستان و اقوام قرار گيريد.
۱۸ _ حتي الامكان در سكوت و فضاي بسته و خلوت مطالعه كنيد.
۱۹ _ مكان مطالعه شما بايد داراي تهويه مناسب و نور كافي باشد.
۲۰ _ معمولا يادگيري در ساعات اوليه روز بسيار بهتر از ساعات انتهاي شب صورت مي گيرد.
۲۱ _ داشتن تفكر مثبت و خريد خوش بينانه نسبت به نتيجه امتحان، بهترين تأمين رواني براي استفاده از حداكثر تواناييهاست.
۲۲ _ با قطعه قطعه كردن مطلب هر كتاب و اختصاص دادن هر دوره زماني به يك قطعه خاص، استرس ناشي از حجم درسها را به حداقل برسانيد.
