مبحث چهلم طرح صالحین: روز پرستار

آسمان را بنگر که بر زمین ستاره می ریزد. زمین را بنگر که لباس خوش عطر یاس بر تن می کند. چشم عالم بر این شاهکار خلقت خیره مانده است. فرخنده باد میلاد دختر مهربانی و صلابت، دختر عفّت و استقامت، زینب کبری(س).

خانه ای ساده و گلی، با کم ترین وسایل زندگی، در لفافه ای از نور پیچیده شده است. زهرا(س) چشم به راه تولد نوزادی است. فرشتگان در هلهله اند و نور معطر بال هایشان از آسمان تا زمین جاده ای از نور کشیده است. غنچه ای آرام شکفته می شود، غنچه ای از جنس نور، از تبار یاس. بوی عطری خوش عالم را پر می کند. زینب متولد می شود، چشم می گشاید و خانه را صفایی تازه می بخشد. خوش آمدی ای نوگل زهرا(س)، ای غنچه نوشکفته علی(ع)، ای زینب حسن و حسین(ع).
آسمان از تو درس ایستادگی گرفت
آن روز که در بارگاه پر از جلال و شکوه و امّا خیالی یزید، با آن اقتدار ایستادی، چون درّی گران در میان مشتی سنگریزه بی هیچ اعتنایی به آن همه زر و زیور، بی توجه به یزید که آن گونه پرنخوت و مغرور بر بارگاه قدرت تکیه زده بود، با آن دم مسیحایی، از عشق به ولایت دم زدی و تمام جلال و جبروت یزید را درهم پاشیدی، آسمان هم از تو درس ایستادگی گرفت؛ زمین هم صلابت را آموخت و چشم های گل مریم برای همیشه سرشار از حیا و عفّت شد. سلام بر تو که عاطفه جاری در معرفت و ایمانی.
حضرت زینب کبرى (س) در روز پنجم جمادى الاول سال پنجم یا ششم هجرى قمرى در شهر مدینه منوّره متولّد گردید وجهان را به قدوم خویش مزین فرمودند.
نام مبارک آن بزرگوار زینب، و کنیه گرامیشان ام الحسن و ام کلثوم است .آنحضرت درکسب فضایل و مناقب و کمالات انسانی زبانزد عام وخاص گشت ،به حدی که برای ایشان بیشاز  60لقب ذکر شده است.برخی از این القاب عبارتند از: صدّیقه الصغرى، عصمه الصغرى، ولیه اللّه العظمى، ناموس الکبرى، شریکه الحسین علیهالسّلام و عالمه غیر معلّمه، فاضله، صابره،عارفه، کامله و…
پدر بزرگوار آن حضرت، اوّلین پیشواى شیعیان، حضرت امیرالمؤمنین على بن ابیطالب (ع) و مادر گرامى آن بزرگوار، حضرت فاطمه زهرا (س) می باشد.
نامگذاری آنحضرت:
وقتی حضرت زینب (س) به دنیا آمدند ، خداوند توسط جبرییل امین، نام آن دختر را به پیامبر اعلام کرد.
زینب(س)، خجسته ترین نام برای فرزند زهرا(س)، به رسم هدیه ای ارجمند از آسمان، از سوی خدا برپیامبر(ص) عطا می گردد. پس آنگاه حضرت محمد (ص) کودک را در آغوش می گیرد و می بوسد و نام او را زینب می نهد و به کسانی که در خانه بودند می فرماید: «به آن‏هایی که حاضرند و نیز کسانی که بعدها این سخن مرا می‏شنوند، سفارش می‏کنم که احترام این دختر را نگه دارند؛ این دختر شبیه خدیجه است».
حضرت زینب (س) تحت تربیت جدش پیامبراکرم (ص) و پدرش علی (ع) و مادرش فاطمه زهرا (س) قرار گرفت و سالهای کودکی را با برادرانش امام حسن و امام حسین (ع) سپری کرد و در سال هفدهم هجری با پسر عموی خود، عبدالله بن جعفر بن ابی طالب، ازدواج کرد. ثمره این ازدواج پنج فرزند بود به نام های محمد، جعفر، عون، علی و ام کلثوم، که عون و محمد در کربلا در رکاب دائی بزرگوارشان امام حسین(ع) به شهادت رسیدند.

زینب در جوار علی (ع) و امام حسن (ع) بهره های معنوی فکری بسیار یافت و آن چه را از مادر و جدش فرا گرفته بود فراتر و گسترده تر از این دو بزرگوار به ویژه علی (ع) آموخت . حال برای این که به تاثیر این آموزش ها و تعلیم در شکل گیری خصیت حضرت زینب پی ببریم به چند مورد از فضائل و خصائل ایشان اشاره می کنیم:
1 – علم و آگاهی: زینب (س) در خانه ای رشد و تربیت یافت که اهل آن، همگی از علم و دانش الهی بهره داشتند و به ذره ذره هستی آگاه بودند. مسلما پرورش یافتن در چنین خانواده ای، ابواب دانش را به رویش گشوده و او را جرعه نوش چشمه علم خدایی کرده است . او از لحاظ علمی به درجه ای رسید که امام زین العابدین (ع) می فرماید: «عمه جان تو بحمدالله زن دانشمندی هستی که رنج معلم و مدرسه را نچشیده ای و فهمیده ای می باشی که به تو علم و درایت نیاموختند ».
2 – صبر و پایداری: زینب (س) در پرتو عنایت و توجه آل عبا بر دشواری ها و سختی ها صبر کرد، رنج ها و مصیبت هایی را تحمل نمود که «اگر بر کوه های استوار و راسخ نازل می شد از هم فرو می پاشید».
صبر زینب از نوع صبری نبود که هر فرد زبون و ناتوانی به آن تن می دهد بلکه صبری خداپسندانه و هدفدار و اندیشیده بود . وی می دانست این نوع صبر با ایمان رابطه تنگاتنگ دارد .او از پدرش علی (ع) این سخن را شنیده بود که: «انسان حقیقت ایمان را درک نمی کند مگر این که سه ویژگی در او باشد: آگاهی به دین، صبر بر دشواری ها و تدبیری نیکو در امور زندگی .»
3 – ایثار: خاندان صدیقه صغرا (س) همگی به از خود گذشتگی و مقدم داشتن دیگران بر خود زبانزد عام و خاص بودند، پدرش علی (ع) برای حفظ جان پیامبراکرم (ص) بی هیچ ترس و واهمه ای بر بستر پیامبر می خوابید و زندگی پیامبر را بر زندگی خویش ترجیح می داد. مادرش فاطمه زهرا (س) بی هیچ تشویش و اضطرابی، گردن بندش را در اه خدا هدیه می کرد و افطار سه روزه شان را به درماندگان و نیازمندان می بخشید.
4 – عبادت: حضرت زینب(س) فلسفه خلقت را در عبادت می دید حتی در شدیدترین لحظه های زندگی عبادت و ستایش خداوند را از یاد نمی برد . فاطمه دختر امام حسین (ع) در این باره می گوید: «عمه ام زینب در شب عاشورا همواره در محراب عبادتش ایستاده بود و با خدای خویش مناجات می کرد». امام سجاد(ع) نیز می فرماید: «آنحضرت حتی در شب یازدهم عاشورا نماز شبش ترک نشد و نشسته نماز خواند».
زینب (س) در عبادت و طاعت خداوند به مقامی دست یافته و به آن درجه از شناخت و معرفت حق رسیده بود که امام حسین (ع) در روز عاشورا به هنگام وداع این گونه او را خطاب کرد: “خواهرم در نماز شب مرا فراموش مکن».
5 – فصاحت و بلاغت: شاید بارزترین ویژگی زینب (س) که دوست و دشمن او را به آن می ستایند درست گویی و شیوا سخنی است . زیبا سخن گفتن و روانی عبارت ها و الفاظ چنان در زینب (س) ملکه شده بود که در سخت ترین و بحرانی ترین لحظه با موازین ادبی سخن می گفت . نیشابوری در این باره می گوید: «زینب در فصاحت و بلاغت در پارسایی و عبادت مانند پدرش علی (ع) و همانند مادرش زهرا بود».
رسالت حضرت زینب (س):
حضرت زینب(س) تربیت شده خاندان وحی و امامت بود و به حقیقت دین آشنایی کامل داشت.ایشان وقتی دین را در دست عده ای ستم گر دید و مردم زمانه را از ظلم و جور حکام خود غافل یافت، به صرافت دریافت اگر مردم را به گونه ای از بدعت ها و ظلم و ستم ها و ناحق بودن حاکمان زمانه آگاه نسازند از دین چیزی جز ظاهر آن باقی نمی ماند، از این رو با امام حسین (ع) همراه شد به امید آن که نادرستی ها و ناشایستگی ها را از دین بزدایند. البته تا زمانی که امام حسین (ع) در قید حیات بودند، ایشان در همه امور از امام (ع) اطاعت می کرد، اما وقتی متوجه شد از مردان بنی هاشم کسی جز امام زین العابدین (ع) باقی نمانده، تصمیم گرفت در کنار امام سجاد (ع) به رسالتی که برای خویش احساس می کرد عمل نماید .
حضرت زینب (س) موارد زیر را از وظایف اصلی رسالت خویش می دانست:
1 . سعی داشت در هر فرصتی با خطبه و سخنرانی عمال و حکومتیان را رسوا سازد و مردم را از جنایتی که آنان مرتکب شده بودند آگاه نماید، تا با مفتضح ساختن دستگاه حکومتی، خون عزیزانش هدر نرود و انقلاب کربلا بی ثمر نماند، انقلابی که ثمره اش معیاری برای تمیز حق از ناحق بود .
2 . آرامش دادن به زنان و کودکان داغدیده تا مبادا با ناله و شیون، دشمن از حال رقت بار آنان شاد شود .
3 . سومین وظیفه ای که حضرت زینب (س) خویش را به آن ملزم می دید، مراقبت از امام سجاد (ع) بود، به همین علت خود را در جلو شمشیرهایی می انداخت که قصد داشتند امام را به شهادت برسانند .
شهادت آن حضرت:
حضرت زینب (س)، شیرزن دشت کربلا سرانجام پس از عمری دفاع از طریق حقه ولایت و امامت در 15 رجب سال 63 هجرى قمرى، در ضمن سفرى که به همراه همسر گرامیشان عبداللّه بن جعفر به شام رفته بودند، به شهادت رسیده و بدن مطهر آن بانوى بزرگوار در همانجا دفن گردید.
مزار ملکوتى آن حضرت (دمشق/سوریه)، اینک زیارتگاه عاشقان و ارادتمندان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السّلام مى باشد.
زینب(س)، بزرگ پرستار همیشه تاریخ:
پرستاری از آغازین لحظات طلوع اسلام، به صورت حرفه ای مقدّس مطرح بوده است. تاریخ اسلام از پرستارانی چون ام‌سَلَمه، رَبیع، ام‌سَنان، لیلا غفاری و در رأس همه آنها، حضرت فاطمه و حضرت زینب علیهماالسلام نام می بَرَد.
اینان با کمال اخلاص و حفظ حریم عفاف و نجابت، به بیمار داری و معالجه مجروحان می‌پرداختند.
حضرت زینب (س) آن وارث معدن عاطفه و شجاعت فاطمی، مقام پرستار را در دشت نینوا چنان اعتبار بخشید که امروز، روز پرستار، به زاد روز آن بانوی بزرگ، شکوه و عظمت یافته است.
او که توانست با پیام رسانیِ شایسته، از بازماندگان حادثه جان سوز عاشورا نیز به نیکویی پرستاری کند و لقبِ «بزرگ پرستار همیشه تاریخ» را زیبنده خود کند.
حضرت زینب(س)، بزرگ پرستاری است که در سال های گوناگون حیات خود، از پنج امام بزرگوار، پرستاری کرده است؛ حضرت علی علیه السلام به هنگام ضربت خوردن، امام حسن مجتبی(ع) در هنگام مسمومیت، امام حسین (ع) در لحظات تنهایی و غربت، امام سجاد (ع) در رویارویی با سوز تب جان سوز، و از امام محمد باقر (ع) به همراه کودکان صحرای کربلا.
نام زینب، این پرستار جاودان همیشه تاریخ، همیشه بر تارک زمان می درخشد و همگان را به یاد صبر، مقاومت و ایثار می‌اندازد.
تاریخ انقلاب اسلامی نیز شاهد جان فشانی و از خود گذشتگی های پرستاران رشیدی است که وظیفه امداد رزمندگان غیور میهن اسلامی را به عهده داشتند. بعضی از این بزرگواران نیز، شربت شیرین شهادت نوشیدند و برگ زرّینی در صفحه خدمات پرافتخار این قشر زحمتکش به جا نهادند.
فرمایش امام خمینی(ره) درمورد زیبایی شغل پرستاری ورفتار پرستار با بیمار:
«یک مریضی که از خانه‌اش آمده است به بیمارستان، این مریض، خودش را مثل یک غریب می‌داند. اگر این پرستارها با او با ملایمت، با رفتار انسانی، با محبت… رفتار کنند، این حس غربت از او منفصل می‌شود و آرامش برایش حاصل می‌شود و این آرامش روحی، در بهبودی او کمک می‌کند».
فرمایش مقام معظم رهبری، درباره اهمیت شغل پرستاری:
«برای حفظ سلامت در جامعه، اهمیت پرستاری در طراز اول قرار دارد؛ یعنی اگر بهترین پزشکان و جراحان، کار خودشان را با بیمار به بهترین وجه انجام دهند، اما از آن بیمار پرستاری نشود، به طورغالب، کار آن پزشک یا جراحِ عالی قدر، بی فایده خواهد بود».
میلاد مبارک زینب کبری(س) بر همه شیعیان و دوستداران آنحضرت فرخنده باد