¨توفيق بزرگ
دوشنبه 30 دی 1392 8:36 AM
¨توفيق بزرگ
يكي از توفيقات بزرگ مرحوم آخوند همداني، ترويج اخلاق و عرفان ناب در حوزه علميه است. عرفان ناب تشيع با دسيسه‌هاي صوفيه و جهالت‌ها و تنگ‌نظري‌ها، مورد سوء استفاده و رو به نابودي بود. اما او توانست با صبر در اين مسير و بهره‌مندي از توفيق الهي و استفاده از محضر استاد بزرگي چون سيدعلي شوشتري، سيري متقن براي سالكان الهي بنا نهد و اين خطر را از اين مسير الهي دور كند.
آقا بزرگ تهراني در مورد ايشان مي‌نويسد: «او در علم اخلاق، وزنه عظيمي است كه به توصيف نيايد. مدت‌هاي مديدي گذشت و زمانه همانند او در علم اخلاق و تهذيب نفوس نديد و اين فن به او ختم شد و پس از وي نظيري برايش پيدا نشد؛ زيرا او عده‌اي را تربيت كرد و آنان را در مسير تهذيب نفس قرار داد. آنان بعد از او همانند ستارگان، زينت‌بخش آسمان علم و فضيلت گرديدند. در يك كلام، او بر بسياري از علما و دانشمندان برتري دارد».3
او با روح لطيف و ملكوتي، اراده و عزم راسخ، و همت بالا و بي‌نظير توانست منازل سلوك و قلل عرفاني را به درستي بپيمايد و به بالا‌ترين قله‌هاي معرفت صعود كند و در درجاتِ عاليِ قرب، مأنوس حضرت رب العالمين باشد. از اين رو، نفس او از مصاديق نفحات رب العالمين شد و به هر كس كه مي‌رسيد، او را در مسير محبت الهي قرار مي‌داد. روش سلوكي ايشان برگرفته از متن شريعت اسلام و با توجه به همه شرايط سلوك و سالك بود.
مرحوم ملكي تبريزي، از شاگردان برجسته و خاص ايشان مي‌فرمايد: «اوقات توقّف ايام تحصيل كه نجف اشرف بوديم، جناب عالم جليل و حكيم بزرگوار بي‌بديل آخوند ملاحسينقلي همداني قدس‌الله‌روحه به يكي از طلاب راه آخرت، عمل توبه را تلقين فرمود. دو سه روز به جهت انجام اين مهم غائب شد. بعد كه آمد، ديديم كه بدنش كه چاق و نشيط و رنگش كه خيلي آبدار بود، [در اثر تلقين توبه]بدنش كانّه نصف شد و رنگش زرد و پريشان گرديد كه عادتاً در يك دو روز رياضت متوقّع نبود كه اين مقدار تغيير در صورت پديد آيد...
