واكنش‌هاي دارويي عبارت است از انواع مختلفي از واكنش‌هاي آلرژيك كه در اثر داروها ايجاد مي‌شوند. اين واكنش‌ها ارثي يا مسري نيستند.
علايم شايع
بثور، خارش، يا كهير
پوست برافروخته
اضطراب
بيماري سرم (تب، بثور، درد مفصلي، و آسيب به رشته‌هاي عصبي)
آنافيلاكسي (شوك آلرژيك) (خس خس سينه و مشكل در تنفس)
اختلالات متنوع خوني، مثل كم‌خوني هموليتيك (همراه با تخريب گلبول‌هاي قرمز)
آسيب رشته‌هاي عصبي محيطي
واسكوليت (التهاب رگ‌هاي خوني) توجه داشته باشيد كه واكنش‌هاي دارويي زير معمولاً ناشي از آلرژي نيستند: ـ استفراغ يا اسهال ـ تب ـ حساسيت به نور (واكنش پوستي به نور آفتاب)
علل
داروها در واقع مواد «خارجي» هستند كه وارد بدن مي‌شوند. وقتي كه تزريق دارو انجام مي‌گيرد يا به صورت قرص و كپسول و شربت و غيره خورده مي‌شود، بدن پادتن‌هايي را عليه دارو توليد مي‌كند. به اين ترتيب زمينه براي بروز واكنش دارويي در مواجهه بعدي با دارو فراهم مي‌شود. توجه داشته باشيد كه بيشتر از اثر تزريق دارو اين سلسله از وقايع پيش مي‌آيد.
عوامل افزايش‌دهنده خطر
مصرف هرگونه دارو، اما خصوصاً داروهاي زير: ـ آنتي‌بيوتيك‌هاي از گروه پني‌سيلين‌ها و سفالوسپورين‌ها ـ داروهاي سولفاميدي ـ سرم‌هاي حيواني ـ واكسن‌ها ـ بي‌حس كننده‌هاي موضعي ـ نمونه‌هاي تلخيص شده مواد آلرژيك ـ تركيبات حاوي يد، مثل مواد رنگي مورد استفاده در عكس‌برداري با اشعه ايكس
نوع تزريقي داروها، خصوصاً در دوز بالا
سابقه ساير آلرژي‌ها، مثل تب يونجه، آسم، يا آگزما
وجود عفونت (شايد به اين علت كه عفونت خود باعث تحريك دستگاه ايمني مي‌شود).
پيشگيري
در هنگام مراجعه به پزشك، سابقه هر گونه واكنش دارويي را بگوييد.
اسم داروهايي را كه مصرف مي‌كنيد ياد بگيريد. اگر نسبت به هر دارويي واكنش نشان داديد، بايد در آينده از آن اجتناب كنيد.
اصولاً داروها را مگر در موارد ضرورت مصرف نكنيد.
عواقب مورد انتظار
اغلب واكنش‌هاي دارويي را مي‌توان با توقف دايمي مصرف داروي مسؤول براي هميشه به فراموشي سپرد.
عوارض احتمالي
مرگ در اثر واكنش آنافيلاكسي شديد
چندين ماه ناتواني در اثر بيماري سرم
درمان
اصول كلي
هميشه با خود يك دست‌بند يا گردن‌آويز كه نشان‌دهنده واكنش دارويي و داروي مسؤول باشد را به همراه داشته باشيد.
هميشه در منزل، همراه خود، در محل كار، و در اتومبيل، كيت آنافيلاكسي در دسترس داشته باشيد تا در موارد اورژانس بتوانيد خود يا اعضاء خانواده را در صورتي كه قبلاً واكنش دارويي شديد داشته‌ايد نجات دهيد.
واكنش‌هاي دارويي
اطلاعات اوليه
اطلاعات اوليه