پروتز سینه؛ آری یا نه؟

پروتز سینه - امروزه استفاده از پروتز‌های سینه و عمل‌های جراحی زیباسازی یا اصلاح‌سازی طرفداران زیادی بخصوص در بین زنان دارد. این جراحی اغلب به خواست بیماران انجام می‌شود. متقاضیان همیشه درصدد بزرگ کردن سینه نیستند، بلکه گاه می خواهند ایرادهایی را که در سینه دارند اصلاح کنند. زیباسازی یا اصلاح یک جراحی محسوب می شود و ممکن است عوارضی را هم به دنبال داشته باشد.

با دکتر ملکان راد، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی درباره خوبی ها و بدی های پروتزسینه گفت وگو کردیم.

پروتز سینه چیست و از چه موادی ساخته می شود؟
پروتز سینه چیست ؟ پروتز ها پوششی سیلیکونی دارند که قبلا داخل آن را با سرم نرماسالین پر می کردند. فایده این نوع سیلیکون آن بود که جراح می توانست پوشش سیلیکونی را لوله کرده (بدون آن که داخلش مایعی وجود داشته باشد) و از سوراخ کوچکی که روی پوست سینه ایجاد کرده بود به داخل سینه منتقل کند و بعد داخل محفظه سیلیکونی را از مایع پر کند، اما اشکال این نوع سیلیکون ها این بود که بیمار هنگام حرکت حس می کرد داخل سینه اش مشکی وجود دارد که از آب پر شده و تکان می خورد که احساس ناخوشایندی است. اشکال بعدی این بود که به مرور زمان ناحیه ای از پوشش سیلیکونی چروک خورده و از همان ناحیه پاره و سرم خالی می شد.

آیا خالی شدن سرم به بافت سینه صدمه ای هم می رساند؟
خیر، سرم نرماسالین بعد از خروج از محفظه بسرعت در بافت پخش شده و قابلیت جذب داشته و اثر بدی روی سینه نمی گذاشت.

پروتز های فعلی چه جنسی دارد؟
جنس پروتز سینه  - پروتز هایی که امروزه در جراحی ها استفاده می کنیم پوشش سیلیکونی دارند، ولی داخل آن با ژل سیلیکون پر شده و براساس انتخاب بیمار، میزان پرشدگی شان متفاوت است و اندازه های خاص دارد. جنس روی پروتز ها نیز مختلف بوده و ممکن است صاف یا زبر باشد. البته شکل آنها هم فرق می کند؛ بعضی گرد است و بعضی نیز مانند یک قطره اشک بوده که قسمت فوقانی آن باریک تر و پایین آن پهن تر و بزرگ تر است. انتخاب آن نیز به عهده بیمار است.

آیا پروتز فقط در سینه کاربرد دارد؟
خیر، پروتز را می توان در فردی که مثلا در اثر تصادف قسمتی از استخوان جمجمه اش یا قسمتی از استخوان حفره چشمش از بین رفته، استفاده کرد. البته در زیباسازی گونه نیز به کار می رود. پروتز های صورت هم دو نوع است؛ سیلیکونی و مدپوری (ماده مصنوعی حفره داری است که بعد از قراردادن، بافت به داخلش نفوذ کرده و چون سلول های خونی که با میکروب ها مبارزه می کنند می توانند وارد شوند، احتمال عفونت در این نوع کمتر است).

پروتز سینه می تواند در آینده مشکلاتی برای فرد به وجود آورد؟
عوارض پروتز سینه - تا به حال مشکل خاصی گزارش نشده است، فقط کسانی که پروتز سینه دارند حتما باید برای سونوگرافی یا رادیوگرافی به رادیولوژیستی مراجعه کنند که در این باره تجربه دارد. ضمن این که وجود پروتز، ماموگرافی یا سونوگرافی را کمی با مشکل مواجه می کند.

شیردهی چطور؟
در شیردهی هیچ تاثیری ندارد، زیرا پروتز در دو نقطه جای داده می شود؛ زیر بافت پستان یا زیر بافت عضله. خونرسانی بافت پستان نیز تغییر نمی کند. خانمی که به طور ذاتی توانایی شیردهی دارد، با پروتز نیز می تواند این کار را انجام دهد.

دوام آن چقدر است؟
دوام پروتز سینه - به نظر من تا وقتی ضربه جدی به پروتز وارد نشده، مشکلی برای آن به وجود نمی آید.

آیا پروتزگذاری عوارضی هم دارد؟
بله، این عوارض به دو دسته کوتاه مدت و درازمدت تقسیم می شوند. از شایع ترین عوارض کوتاه مدت می توانیم به عفونت اشاره کنیم. به طور کلی ورود هر جسم خارجی در بدن می تواند احتمال عفونت را بالا ببرد. در درازمدت هم شایع ترین عارضه، کپسولار کانترکچر است. وقتی بافت خارجی درون بدن قرار می گیرد، بدن یک لایه هم بندی کیسه مانند را به دور آن تشکیل می دهد و بافت خارجی را درون کیسه ای حبس می کند.

این حالت ممکن است باعث شود بافت های کلاژنی اطراف دچار انقباض شده و پروتز را تحت فشار قرار دهد. شرایط به وجود آمده شکل پروتز را تغییر می دهد و به دنبال آن شکل سینه نیز تغییر می کند و بدشکل می شود. البته درد نیز ایجاد می شود. پس علامت اصلی در درازمدت، درد و ایجاد نامنظمی در شکل سینه است.

میزان شیوع این آسیب زیاد است؟
آمار های مختلفی ارائه می شود؛ بین 3 تا 30 درصد، ولی به نظر من 3 درصد بیشتر به واقعیت نزدیک است.

اندازه پروتز را همیشه بیماران تعیین می کنند؟
اندازه پروتز سینه - اندازه پروتز با همفکری بین پزشک و بیمار تعیین می شود. البته ما استانداردهایی داریم که باید به آنها دقت کنیم؛ یعنی دور سینه با دور باسن باید تناسب داشته باشد. ولی در ایران شایع ترین شکایتی که بیمار بعد از عمل جراحی دارد، این است که ای کاش پروتز بزرگ تری انتخاب می کرد.

پروتز ها در خانم هایی که مثلا به دلیل بیماری سرطان سینه قسمتی یا تمام بافت سینه خود را از دست داده اند نیز کاربرد دارد؟
علاوه بر سرطان سینه، بیماری هایی وجود دارد که به طور مادرزادی یک طرف قفسه سینه رشد خوبی ندارد و فرد دچار نوعی عدم تقارن در دو طرف بدنش می شود. در این مواقع باید بازسازی انجام شود. برای این کار سینه را کمی پاکسازی کرده؛ یعنی بافت های اضافه را بر می داریم و پروتز می گذاریم، اما مشکل اینجاست اگر پروتز را به تنهایی بگذاریم زیر پوست نازک بدن براحتی قابل لمس است به همین دلیل از راه دیگری که تزریق چربی است برای ترمیم استفاده می کنیم تا سینه طبیعی تر به نظر برسد.

چربی از ناحیه ای از شکم گرفته می شود که از نظر جنس شباهت بیشتری به بافت سینه دارد. چربی به ناحیه سینه تزریق می شود و بعد از این که ضخامت مشخصی پیدا کرد، پروتز را زیر آن جای می دهیم ولی راه خیلی بهتر این است که چربی از ناحیه تحتانی شکم بخصوص در خانمی که زایمان هم داشته گرفته و از طریق تزریق به سینه منتقل شود. ممکن است این چربی ها به تنهایی بتواند حجم کافی تولید کند (یعنی بتوان شکلی مانند سینه مقابل به دست آورد) اگر نتوانیم این کار را بکنیم مجبور به استفاده از سیلیکون خواهیم بود.

آیا تزریق چربی روش بهتری نیست؟
خیر، برای تزریق چربی حداقل به 300 سی سی چربی نیاز داریم. به دست آوردن این حجم از چربی کار دشواری است و خیلی از بدن ها چنین بافتی ندارند و خاصیت این بافت این است که هر چقدر بیشتر تزریق شود، احتمال جذبش بالاتر می رود. مثلا وقتی در صورت ده سی سی چربی تزریق می کنیم، ممکن است فقط 3 سی سی آن باقی بماند و نیاز به چند بار تزریق داشته باشیم. در سینه نیز به همین ترتیب است و همیشه نمی توانیم نتیجه صد درصد و قطعی از این راه به دست آوریم.

معمولا چنین جراحی هایی برش هایی را هم بر جای می گذارد. آیا ناحیه برش را می توان از بین برد؟
از راه های مختلفی می توان پروتز را گذاشت؛ از راه زیر بغل، از راه زیر سینه و از طریق برشی در ناحیه هاله سینه. ولی به نظر من راه زیر بغل روش مناسبی نیست، زیرا نمی توان سیلیکون را به دقت جا گذاری کرد. ولی دو روش دیگر بهتر است. برش زیر سینه برشی شش تا هفت سانتی متری است که بعد از یک سال، خط کمرنگی از آن باقی می ماند. دور هاله قهوه ای سینه هم کمترین جلب توجه را می کند. البته در مواردی که از طریق دور هاله سیلیکون وارد می شود باید به قطر آن توجه داشته باشیم.