نیکی متناسب با معرفت

در روایت نقل شده که عربی بادیه‌نشین خدمت امام‌حسین(ع) رسید و عرض کرد: ای فرزند رسول خدا(ص) خونبهای کاملی را ضمانت کرده‌ام و اکنون از پرداخت آن عاجزم، پیش خود گفتم از بزرگوارترین مردم درخواست کمک ‌کنم، کسی را بزرگوارتر از آل‌محمد(ص) ندیدم. حضرت فرمود: «از تو سه مسئله می‌پرسم، اگر یکی را پاسخ دادی یک سوم خونبها را به تو می‌دهم، و اگر دو تا را پاسخ گفتی، دو سوم آن را و اگر همه را پاسخ دادی، همه خونبها را به تو خواهم داد.» 
اعرابی عرض کرد: تو که دانا و بزرگواری، آیا از مثل من می‌پرسی؟! امام حسین(ع) فرمود: «بله از جدم رسول خدا شنیدم فرمود: نیکی(باید) به اندازه معرفت سائل باشد. اعرابی عرض کرد: آنچه به خاطر مبارک می‌رسد بپرس، اگر پاسخ گفتم که چه بهتر، و اگر نه، آن را از شما یاد می‌گیرم.
حضرت پرسید: بافضیلت‌ترین عملها کدام است؟ عرض کرد: ایمان به خدا
پرسید: آنچه از مهلکه نجات می‌بخشد چیست؟ عرض کرد: اطمینان به خدا
پرسید: آنچه آدمی را زینت می‌بخشد چیست؟ عرض کرد: دانشی که با بردباری همراه باشد. 
پرسید: اگر آن نادرست بود (و نشد) چه چیز؟ عرض کرد: ثروتی که با جوانمردی (و بخشش) همراه باشد.
پرسید: «اگر آن نیز نادرست بود (و نشد) چه چیز؟ عرض کرد: فقری که با شکیبایی همراه باشد. پرسید: «اگر آن هم نادرست بود (و نشد) چه چیز؟ عرض کرد: صاعقه‌ای که از آسمان فرود آید و او را بسوزاند زیرا چنین کسی، شایسته آن است. پس امام حسین(ع) (از پاسخ او) خندید و کیسه‌ای را که هزار اشرفی داشت، به او داد و انگشتر خود را که نگین آن دویست درهم می‌ارزید به او بخشید و فرمود: «ای اعرابی طلاها را به طلبکاران خود بپرداز و انگشتر را در مخارج زندگی صرف کن» اعرابی هدایای حضرت را گرفت و گفت: «خدا بهتر می‌داند رسالت خود را در کجا قرار دهد (و چه کسی را این مقام رفیع بخشد.)
 

منبع : فرهنگ جامع سخنان امام حسین، (ع)  ک833

ا ستدراج الهی 
قال الحسین(ع): الاستدراج من الله سبحانه لعبده ان یسبغ علیه النعم و یسلبه الشکر.
امام حسین(ع): استدراج خدای سبحان نسبت به بنده خود این است که نعمت‌های خود را بر او سرشار ببارد و توفیق شکر آنها را از او بگیرد.

1- فرهنگ جامع سخنان امام حسین(ع)، (ع) ک 850