تعريف و اقسام لعن

(1): تعريف لعن و نفرين
لعن در لغت به معناى خوار كردن ، راندن و دور كردن از روى خشم و غضب ، و در علم اخلاق ، به معناى طلب و درخواست دور شدن شخص از رحمت خداوند است . وقتى انسان ، شخصى را لعن مى كند، مى خواهد كه او از درگاه لطف و رحمت خداوند دور شود و ملعون به كسى گفته مى شود كه از رحمت خداوند به دور است ؛ البته لعن از سوى خداوند به اين معنا است كه كسى را از درگاه رحمت خويش دور سازد كه در آخرت به صورت عقوبت و كيفر نمايان مى شود؛ اما ((نفرين )) به معناى درخواست هر گونه بدى و شر از خداوند براى ديگران است ؛ حال چه درخواست دورى از رحمت و چه امر ناخوشايند ديگرى باشد؛ بدين سبب مى توان ((نفرين )) را داراى معنايى شامل تر از ((لعن )) دانست ؛ يعنى هر لعنى ، نفرين است ؛ ولى هر نفرينى ، لعن نيست .
(2): اقسام لعن
لعن به دو صورت انجام مى گيرد:
1 - لعن از راه اخبار
يعنى انسان خبر مى دهد و حكم كند كه فلان شخص از رحمت خداوند دور است و خداوند او را از درگاه رحمت خويش طرد كرده است . در اين قسم از چيزى خبر مى دهد و بر كسى حكم مى كند.
2 - لعن از راه انشا
به اين معنا كه انسان لعن را ايجاد كند؛ مانند آن كه بگويد: خداوند لعنتش ‍ كند يا لعنت خدا بر او باد! در اين جا ديگر خبر نمى دهد؛ بلكه چيزى را تقاضا مى كند؛ يعنى از خداوند مى خواهد كه او را از رحمت خويش دور سازد.
لعن از جهت معين بودن يا نبودن ملعون به دو صورت انجام مى گيرد:
1 - لعن فرد يا افراد معين
گاه انسان ، فرد يا افرادى را كه لعن مى كند، با نام مشخص مى سازد؛ مانند آن چه در برخى زيارت ها گفته مى شود: اللهم العن اباسفيان و معاويه و يزيد ابن معاويه
2 - لعن فرد يا افراد نامعين
گاه فرد يا افراد مورد لعن فقط با وصف و بدون تعيين نام و مشخصات لعنت مى شوند؛ مانند آن چه خداوند متعالى در قرآن فرموده :
فلعنه الله على الكافرين .
در اين جا به نام و مشخصات كسى اشاره نشده و فقط به وصف كفر تصريح شده و افرادى كه ببه اين صفت متصف هستند، لعنت شده اند.