آیا دین افیون توده هاست؟!!

حتما تا حال بارها این شعار را شنیده اید که " دین افیون توده هاست "
خاصیت مواد افیونی ( مخدر ) از بین بردن تفکر و اندیشه در مبتلایان به آن و ایجاد خمود و سستی در ایشان است که در نتیجه فرد معتاد، هویت انسانی خویشتن را از دست میدهد. خمود و سستی و عدم تلاش برای پیشرفت در زمینه های انسانی، در نتیجه همان عامل اولی است که بیان کردیم و آن از بین رفتن تفکر و اندیشه است. اگر کسی دارای فکر سالم باشد و اگر اهل اندیشه باشد، هیچ گاه در مسیر حرکت برای نیل به مقاصد انسانی خویش، توقف نخواهد نمود.
ادیان الهی از همان ابتدا در صدد مبارزه با طاغوت ها و مستکبرای و ظالمان بوده اند و در نتیجه دشمن اصلی ادیان الهی نیز همان ظالمان بودند و هستند و خواهند بود. ظاغوتیان زمانهای مختلف، چون میدیدند که منافعشان در نتیجه گرایش مردم به ادیان الهی به خطر می افتد، در صدد منع مردم از این گرایش بوده اند. این منع گاهی شکل سخت به خود گرفته است که در آن با زور و ضرب و شتم و قتل و غارت، میخواستند جلو این گرایش را بگیرند و گاهی شکل نرم به خود گرفته است که در این روش دیگر زوری در کار نیست و عمده کار ظاغوتیان، در تبلیغات مسموم و دروغین لکن در قالبی به ظاهر زیبا و عقل پسند، خلاصه میشود. آنچه ظاهر است این است که همیشه روش دوم موثرتر از روش اول بوده است و به همین دلیل در زمان معاصر، بیش از روش اول مورد توجه قرار گرفته است. شعار " دین افیون توده هاست " نیز بر روی همین روش مبارزه با ادیان الهی است. بهترین روش برای جواب به اینگونه شعارها، مراجعه به قرآن و احادیث است که ما ببینیم که آیا دین اسلام ما را به تفکر و اندیشه و تلاش دعوت میکند یا به عدم تعقل و سستی و رکود.

قرآن :
خداوند تعال در آیه 46 سوره مبارکه سبا میفرماید :
" قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثْنىَ‏ وَ فُرَادَى‏ ثُمَّ تَتَفَكَّرُواْ مَا بِصَاحِبِكمُ مِّن جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَّكُم بَينْ‏َ يَدَىْ عَذَابٍ شَدِيد "
تفسیر :
در تفسیر نمونه ذیل این آیه ، نکاتی ذکر شده است که عینا نقل میشود:
" مكتبهاى مادى و كمونيستى كه هميشه از ناحيه مذاهب راستين احساس خطر مى‏كنند هميشه اصرار دارند كه دعوت اديان را دعوت به تخدير افكار توده‏ها معرفى كنند، تعبير رسواى آنها كه" دين افيون توده‏هاست" معروف است.
همچنين استعمارگران شرق و غرب به خاطر هراسى كه از قيام توده‏هاى مؤمن در سايه افكار مذهبى و استقبال از شهادت در راه خدا داشته‏اند سعى مى‏كردند كه به روان‏شناسان و جامعه‏شناسان خود اين مطلب را تلقين كنند، تا در كتابهاى به اصطلاح علميشان منعكس سازند كه مذهب زائيده جهل و نادانى بشر نسبت به عوامل طبيعت است! البته اين بحثى است دامنه‏دار و در جاى خود جوابهاى قاطع و دندان‏شكن به آنها داده شده كه اينجا جاى شرح همه آنها نيست، ولى آياتى از قبيل آيات مورد بحث كه دعوت به تفكر و انديشه مى‏كند، بلكه عصاره دين و خميرمايه تكامل و پيشرفت انسان را همين انديشه و تفكر مى‏داند مشت اين دروغپردازان را باز مى‏كند.
چگونه ممكن است آئينى همچون اسلام وسيله تخدير يا مولود جهل باشد در حالى كه آورنده‏اش به اعلا صوت خود همه انسانها را مخاطب ساخته و مى‏گويد قيام و نهضت كنيد براى زنده كردن انديشه‏هاى خفته، آنهم در محيطى آرام و خالى از غوغا.
در محيطى دور از هوا و هوس و امواج تبليغاتى مسموم.
دور از تعصبها، و دور از لجاجتها.
براى خدا قيام كنيد و انديشه كنيد.
كه تنها اندرز من به شما همين است و بس! آيا چنين آئينى را كه نه تنها در اينجا بلكه در موارد بسيار زيادى همين دعوت را تكرار كرده متهم به تخدير افكار ساختن مضحك نيست؟! به خصوص اينكه مى‏گويد نه فقط در حال تنهايى و انفرادى انديشه كنيد، بلكه به صورت دو نفرى و با معاضدت يكديگر بتفكر پردازيد، محتواى دعوت انبياء را بشنويد، دلائل آنها را مورد مطالعه قرار دهيد، اگر با عقل شما هماهنگ بود پذيرا شويد.
حوادثى كه در عصر و زمان ما به خاطر قيام مسلمانان انقلابى در كشورهاى مختلف در برابر قدرتهاى جهنمى شرق و غرب روى داد، و دنيا را در نظر مستكبران تيره و تار كرد و پايه‏هاى قدرتشان را لرزان ساخت نشان داد كه آنها اين نكته را درست فهميده بودند كه عقائد اصيل مذهبى دشمن سرسخت آنها و خطر عظيمى است براى آنها، و نيز نشان داد كه هدف اين اتهاماتى كه به مذهب بسته‏اند چيست؟
راستى عجيب است در تحليلهاى به اصطلاح فلسفى جامعه‏شناسان غربى اين مساله را مسلم مى‏گيرند كه جهانى ما وراء طبيعت نيست و دين يك پديده ساختگى بشر است، سپس بر سر اين مساله دعوا مى‏كنند كه عامل آن چيست؟ مسائل اقتصادى است؟ ترس انسانهاست؟ عدم آگاهى بشر است؟ عقده‏هاى روحى است و ...؟
اما حاضر نيستند حتى يك لحظه خود را از اين پيشداورى غلط تهى كرده و احتمال دهند ما وراى عالم طبيعت عالم ديگرى است و در دلائل روشن توحيد و نشانه‏هاى آشكار نبوت پيامبرانى همچون محمد ص بينديشند.
اينها بى‏شباهت به مشركان عصر جاهليت نيستند با اين تفاوت كه آنها متعصب و لجوج بودند و درس نخوانده، اينها نيز متعصب و لجوجند اما درس خوانده! و به همين دليل خطرناكتر و اغوا كننده‏ترند! جالب اينكه آخرين قسمت بسيارى از آيات قرآن دعوت به تفكر يا تعقل يا تذكر است:
گاه مى‏گويد: إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (نحل- 11 و 69).
و گاه مى‏گويد: إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (رعد- 3 و زمر- 42 و جاثيه- 13).
و گاه مى‏گويد: لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (حشر- 21 و اعراف- 176).
و گاه همين جمله را به صورت رويارو مطرح ساخته مى‏فرمايد: كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الآيات لعلكم تتفكرون:" اينگونه خداوند آياتش را براى شما بيان مى‏كند شايد انديشه كنيد" (بقره 219 و 266).
و از اين قبيل در قرآن فراوان است، مانند دعوت به" فقه" (فهم) در آيات زيادى از قرآن، دعوت به" عقل و تعقل" و مدح آنها كه عقل خويش را به كار مى‏گيرند، و مذمت شديد از آنها كه فكر خود را به كار نمى‏اندازند كه در 46 آيه از قرآن مجيد وارد شده! توصيف زيادى كه از علما و دانشمندان و مقام علم و دانش نموده كه اگر بخواهيم همه آيات آن را گردآورى و تفسير كنيم خود كتاب مستقلى مى‏شود. 
در اين مورد همين بس كه قرآن يكى از صفات دوزخيان را نداشتن تفكر و تعقل ذكر كرده است: وَ قالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما كُنَّا فِي أَصْحابِ السَّعِيرِ" دوزخيان مى‏گويند: اگر ما گوش شنوا و عقل بيدارى داشتيم در ميان دوزخيان نبوديم"! (كه جاى عاقلان در دوزخ نيست) (ملك- 10).
و در جاى ديگر مى‏گويد: اصولا افرادى كه گوش دارند و نمى‏شنوند، چشم دارند و نمى‏بينند و عقل دارند و انديشه نمى‏كنند، براى جهنم نامزد شده‏اند! وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ:
" به طور مسلم گروه بسيارى از جن و انس را براى دوزخ قرار داديم، نشانه آنها اينست كه عقل دارند و با آن انديشه نمى‏كنند، چشم دارند و با آن نمى بينند، و گوش دارند و با آن نمى‏شنوند، آنها همچون چهارپايانند، بلكه گمراه‏تر! آنها همان غافلانند" (اعراف- 179)"
روایات:
بعد از این تفسیر که از آیه مورد بحث در تفسیر نمونه ارائه شده، احادیثی ناب نیز به مناسبت موضوع ذکر شده است که آنها هم عینا نقل میشود :
در حديثى از امام على بن موسى الرضا ع مى‏خوانيم
ليس العبادة كثرة الصلاة و الصوم انما العبادة التفكر فى امر اللَّه عز و جل:
" عبادت به زيادى نماز و روزه نيست، عبادت واقعى تفكر در كار خداوند متعال و اسرار جهان آفرينش است «1».
در روايت ديگرى مى‏خوانيم
كان اكثر عبادة ابى ذر التفكر
" بيشترين عبادت ابوذر تفكر و انديشه بود" «2».
در روايتى از امام صادق ع مى‏خوانيم شخصى سؤال كرد اينكه مردم از (پيامبر ص نقل مى‏كنند:
تفكر ساعة خير من قيام ليلة:
" يك ساعت انديشه كردن بهتر از يك شب عبادت نمودن است" منظور از آن چيست؟ و چگونه بايد تفكر كند؟
امام ع در پاسخ فرمود:
يمر بالخربة او بالدار فيقول اين ساكنوك اين بانوك مالك لا تتكلمين:
" هنگامى كه از كنار ويرانه، يا خانه‏اى (كه از ساكنان خالى شده) مى‏گذرد بگويد: ساكنان تو كجا رفتند؟ بنيان‏گذارانت چه شدند؟
چرا سخن نمى‏گويى"؟ «3».
امير مؤمنان على ع مى‏فرمايد:
ان التفكر يدعوا الى البر و العمل به:
" تفكر دعوت به نيكى و عمل به آن مى‏كند" «4».( پایان نقل از نمونه )
با توجه به مطالب فوق جواب این سوال مشخص است که " آیا دین افیون توده هاست؟!!!! "

*****************************************************************************************************************************************************************

پی نوشت ها به نقل از نمونه:
(1)" اصول كافى جلد 2 كتاب" الكفر و الايمان" باب التفكر (صفحه 45).
(2)" سفينة البحار" جلد دوم صفحه 383 ماده" فكر". [.....]
(3 و 4) همان مدرك.