راز برکت زمین در دوران غیبت به روایت آیت‌‌الله سبحانی

آنچه خدا به عنوان خزائن مطرح می‌کند، در زبان قرآن و عرفان، ولایت مطلقه است. آن خزینه‌ای که عالَم از آن خزینه خرج می‌شود و تمام هم نمی‌شود، امامت و ولایت است. تمام اشیا و موجودات عالم از وجود نازنین امام زمان(عج) ناشی شده است؛ امـــام زمان(عج) خزینه خداست. امام زمان(عج) یکی از برکات جهان شمولی است که خداوند متعال، عالَم برزخ و بهشت و تمام عوالم را از این خزینه‌اش خرج کرده است و خزینه هم، دست نخورده باقی مانده است.

آیت‌الله جعفر سبحانی استاد حوزه علمیه قم در مورد برکات زمین در دوران حضور حضرت حجت(عج) این چنین می‌گوید:

زیارت جامعه کبیره، همه امامان ما را یک حقیقت معرفی می‌کند: «أنَّ أرواحَکُم وَ نُورَکُم وَ طینَتَکُم واحِدَهٌ طابَت وَ طَهُرَت، بَعضُها مِن بَعضٍ».[1] همانا روح‌های شما و نور شما و طینت شما، واحد است. اینها یک حقیقت هستند. یک خزینه از خزائن الهی هستند؛ اما جلوه‌های مختلف هستند. آیینه‌ها و نمودهای مختلف هستند و گرنه یک حقیقت هستند؛ نه کم می‌شوند و نه زیاد.

انبیاء از این خزینه استفاده کردند؛ اولیای الهی از این خزینه برگرفتند؛ اشقیاء هم از این خزینه برگرفتند. تمام موجودات عالم، همه جلوه‌های حضرت مهدی(عج) هستند؛ همه پیاده شده‌های این خزینه هستند؛ همه حرف هستند و همه این کلمات و کتابات معین شده، همه از آن روح و آن عِلم و آن وجود نازنین امام زمان پیاده شده است.

این یک حقیقت عالی عرفانی است که اگر شما متوجه بشوید که هستید، آن وقت وابستگی دائمی خود را به امام زمان(عج) درک خواهید کرد. دل پاک می‌خواهد که این حرف‌ها را متوجه بشود؛ به علم نیست؛ به نورانیت است. متوجه خواهید شد که دم به دم وجود ما تازه می‌شود؛ هر لحظه ما یک حرف از حروف خدا هستیم.

ما دائماً از خدا وجود می‌گیریم؛ دائماً از وجود امــام زمان خیر و برکت دریافت می‌کنیم. اگر می‌بینیم، به اذن امام زمان می‌بینیم؛ اگر می‌شنویم به اذن امام زمان می‌شنویم؛ اگر قیام می‌کنیم، با نیروی امام زمان قیام می‌کنیم؛ اگر می‌نشینیم، با نیروی امام زمان می‌نشینیم؛ لذا انفکاک [و جدایی] بین انسان و انسان کامل که حضرت حجت(عج) است، یک لحظه هم محال است. امام زمان از هیچ موجودی جدایی ندارد؛ لذا فرمود: «وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا»[2]؛ خداوند متعال، زمین را به نور رب روشن کرد، این نور ربی که تمام زمین، تحت الشعاع و در پرتو آن است؛ ائمه فرموده‌اند که این نور، وجود نازنین امام عصر است.

برکات زمین به دست امام زمان(عج) است. تأثیر و تأثّر در فعل و انفعالات همه‌ امور زمین، همه با عنایت امام زمان(عج) است. لذا شما در زیارت جامعه کبیره می‌گویید: «بِــکُم فــَتَحَ اللهُ وَبِــکُم یختِمُ وَبِکُم ینَزِّلُ الغَیثَ وَبِکُم یمسِکُ السَماءَ أن تَقَعَ عَلَی الأَرضِ إلاّ بِإذنِهِ وَ بِکُم ینَفّسُ الهَمَّ وَ یکشِفُ الضُرَّ»[3] خدا عالم وجود را با شما آغاز کرد و با شما به پایان می‌برد و به وجود شما، باران را نازل می‌کند و به خاطر شما، غم و اندوه را می‌گشاید و سختی و گرفتاری را برطرف می‌کند.

«بِیمنِهِ رُزِقَ الوَرَی»[4] الوَرَی؛ یعنی ما سِوَی الله، تمام موجودات غیر از خدا، به یمن وجود امام زمان روزی داده می‌شوند؛ یعنی عالَم امکان، سفره وجود امام عصر است. او کل است؛ این سفره که باز شد، رشحات وجودش، زمین و زمان است و علی الدوام متعلق به وجود نازنین حضرت حجت(عج) اســـت. هر نَفَسی که می‌کشی، به امام زمان وابسته هستی؛ هر بازدمی که داری، به امام زمان وابسته هستی. وجود ما، هم در بُعد ظاهری و هم در بُعد معنوی و روحی، در تمام لحظات وابسته به اوست.

وقتی که ما به یاد خدا هستیم؛ نماز که می‌خوانیم؛ سفره نماز ما را امام زمان پهن می‌کند. جمکران که آمدید، به وجود خودش قسم، ایشان عنایت داشته است؛ وگرنه کسی بدون عنایت حضرت، اهل جمکران نیست. بعضی‌ها اصلاً اعتقاد به جمکران ندارند، امام زمان(عج) این در را اصلاً به رویشان باز نمی‌کند.

کسی از حضرت آیت‌الله بهجت سؤال کرد: این سند مسجد جمکران درست است؟ اینکه می‌گویند در خواب بوده است؟! حضرت آیت‌الله بهجت فرمودند: « اولاً خواب نبوده است، بلکه در بیداری حسن مُثله جمکرانی آمد و علایمی را که امام زمان علامت‌گذاری کرده بودند دید و با حضرت حرف زد؛ ثانیاً این قدر در این مسجد جمکران شفا حاصل شده و حاجت‌ روا شده که از حدّ تواتر هم گذشته است».

وجود نازنین امام زمان(عج)، همه درهای توفیق را باز می‌کند؛ هم رزق ظاهری و هم رزق معنوی و باطنی ما، به یمن قدوم امام عصر(عج) است و هم به وجود امام زمان، آسمان و زمین تثبیت می‌شود. وجود امام زمان لطف خداست. اگر امام زمان نبود هیچ موجود دیگری نبود. این لطف الهی است که به وجود آمده است و این وجود نازنینی که منشأ تمام موجودات است، وجود حضرت امام زمان است « وُجُوُهُ لُطفٌ وَتَصَرُّفُهُ لُطفُ آخَرُ»، وجودش لطف است و تصرفاتش لطفی دیگر.

اگر ما ذوب در امام زمان(عج) بشویم و مجذوب جذبه‌های ولایی او بشویم و قطره وجودمان را به دریای وجود امـــام زمان متصل کنیم، آن گاه ما هم در کرسی «کُن فَیکُونُ» قرار می‌گیریم. یک قطره، نه تشنه را سیراب می‌کند، نه گلی را می‌رویاند و نه جایی را آباد می‌کند. آدمی وقتی وجودش یک قطره باشد، یک قطره که کاری نمی‌کند، اما این یک قطره وقتی به دریا ریخت، کارخانه‌های برق را راه می‌اندازد، کشتی‌ها را حرکت می‌دهد و این همه موجودات را در دل خودش روزی می‌دهد.

اینکه خداوند فرمود: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی»[5] چون عشق است که آدم را با معشوق یکی می‌کند؛ وقتی عاشق امام زمان بشوی و در به در و کوه به کوه، دنبال آقا جانت، سرگردان باشی و به عشق دیدارش به جمکران بیایی، اگر دلت واقعاً «صاحب الزمان» بگوید و با حضرت جوش بخورد، شما هم مثل مرحوم شیخ حسن علی نخودکی اصفهانی می‌شوی، شما هم می‌توانی مثل ملاحبیب‌الله علیه بشوی.

ما می‌خواهیم پاک زندگی کنیم، توبه هم می‌کنیم؛ ولی دوباره گرفتار و آلوده می‌شویم. اوست که این دِلِ گِل من را طلا می‌کند: «تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزکیهِم بِها» تو پاکشان می‌کنی و تو آن‌ها را تزکیه می‌کنی و به آن‌ها رشد و نمو می‌دهی.

آن‌ها را شجره طیبه می‌کنی تا سرشان از عرش بالا بیاید و نور الهی بشوند و مثل ستارگان عرش الهی، مقام «عند ربهم» پیدا کنند. هر کسی در باب خوبی، بندگی، طهارت، توبه و امورخیر، به جایی می‌رسد به واسطه این نگاه ولایی است.

بنابراین، وجود مبارک حضرت ‌حجت(عج) علاوه بر اینکه یمن قدومشان همه عالم و همه انسان ها را اداره می‌کند برای معراج دل‌های اهل دل این کم‌ها را از ما قبول می‌کند و سلیمان وار از کرامت بارگاه سلیمانی‌اش به همه خاتم بخشی می‌کند.

*پی‌نوشت‌ها:

[1]. من لا یحضره الفقیه، ج‏2، ص613

[2].زمر: 69. الْمُفَضَّلُ بْنُ عُمَرَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ(ع) یَقُولُ إِنَّ قَائِمَنَا إِذَا قَامَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها؛ الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج‏2، ص381

[3].من لا یحضره الفقیه، ج‏2، ص615

[4].زاد المعاد، ص423

[5].بگو من از شما برای این (رسالتم) مزد و پاداشی در خواست نمی‌کنم، مگر دوست داشتن نزدیکان و اهل بیتم. (شوری، آیه 23)