"چت" يا همان "گپ زدن" يكی از كاركردهای ارتباطی فضای سايبر است و یکی از پايه ای ترين نيازهای بشر يعنی "برقراری ارتباط" را ممکن ساخته است. چت به معنی گپ خودمانی است نه گفت و گوی رسمی و در نهايت صميمی شدن و راحت صحبت کردن معنایی است که از آن برداشت می شود.
چت كردن برای خود قواعد نانوشته ای دارد كه كاربران با آنها آشنا می شوند و به آنها عمل می کنند. حتی مختصرسازی كلمات، نوعی از فرهنگ چت به شمار می رود که با ادبیات و شیوه های رفتاری خاص، کاربران خاص خود را ایجاد کرده است.
از جمله ویژگی های اساسی چت، اتکاء ارتباط بر نوشتار است و اين نوشتار اجازه تفكر بيشتر و مكث كردن می دهد. در چت، نوشته را آن طور كه خود دوست داريم می خوانيم و اين باعث كج فهمی هايی می شود که گاه بسیار خطرناک است.
نتایج یک پژوهش میدانی نشان می دهد که درصد زیادی از جوانان ایرانی از ورود به چت روم استقبال می کنند. با توجه به اینکه اینترنت تبدیل به یکی از سرگرمیهای اصلی نوجوانان و جوانان شده و هیچ کنترلی بر روی افراد و موضوعات مطرح شده در چت روم ها وجود ندارد، بنابراین افراد حاضر در اتاقهای گفت و گو براساس سلیقه و فکر خود اقدام به گفت و گو کرده و در بسیاری از موارد افراد با مشخصات، جنسیت، نام، شغل و دیگر ویژگی های کذب به این کار اقدام می کنند.
در برخی مواقع متأسفانه شاهد هستیم که این فضا در عین ایجاد اعتیاد برای کاربران خود و تغییرات اساسی در رفتار آنها زمینه های انحراف و حضور در سایت های مختلف ضد دینی و ضد اخلاقی را فراهم می سازد.
بر اساس اطلاعات موجود برخی اشخاص معاند با مبانی دین اسلام و نظام اسلامی، از اشخاص حاضر در چت روم ها یارگیری نموده و در بسیاری از موارد ادامه گفت و گوها در فضای مجازی را به حضور در سایتهای منحرف دیگر هدایت می کنند که به دنبال آن پایه بسیاری از روابط منفی و ضد اخلاقی نهاده می شود.
وجود برخی کمبودهای شخصیتی در دنیای واقعی باعث شده است که برخی افراد نداشته های خود را در فضای مجازی دنبال کنند و چنانچه نشانه هایی از برآورده شدن این نیازها در فضای اتاق های گفت و گو را پیدا نمایند، میتوان گفت که این تازه شروع گرفتاریها و مشکلات پیش روی یک چنین افرادی است که گاه تا سرحد اعتیاد به اینترنت و وابستگی شدید به اتاق های گفت و گو پیش می رود.
ضعف مهارتهای اجتماعی در برقراری ارتباط از سوی خانواده و نهادهای آموزشی، محدودیتهای اجتماعی در گفت و گوهای حضوری، انزوا طلبی و نیازهای عاطفی، نوجوانان و جوانان را به اتاق های گفت و گو می کشاند. همچنین علت گرايش افراد به استفاده اعتيادآور از اينترنت، تمايل آنها به دوري‌گزيدن از مشكلاتي است كه در زندگي شخصي با آنها مواجهند. به عبارتي، افراد براي اينكه از مشكلات زندگي فرار كنند، به اينترنت روي مي آورند.
از جمله مسائل قابل نقدی که باید مورد توجه قرار گیرد، مراجعه کاربران داخلی به برخی سایتهای انحرافی فارسی زبان و خارجی است. به طوری که یکی از سایتهای فارسی زبان که به ارائه مفاهیم و تصاویر انحرافی، ضد دینی و ضد اخلاقی می پرداخته، در طول زمان فعالیت خود بیش از سه و نیم میلیون بازدید کننده داشته است که این موضوع نیازمند رفتارشناسی جامعه در رویارویی با چنین فضاهایی است. ریشه یک چنین رفتارهایی را در ضعف آموزشهای لازم و عدم آشنایی به سواد رسانه ای می توان جستجو کرد؛ موضوعی که ریشه مراجعه غیر ضروری افراد به اتاقهای گفت و گو را باید در آن جستجو کرد.
به نظر می رسد با توجه به اینکه نیاز به گفت و گوی آنلاین در فضای مجازی به عنوان یکی از لازمه های بشر امروز مطرح است، باید موضوع ایجاد فضاهای سالم گفت و گو که امروزه تحت عنوان اتاقهای گفت و گوی دینی و یا حوزه های تخصصی و علمی دیگر مطرح است، مد نظر قرار گیرد و با توسعه و گسترش این فضاها به کاهش آسیبهای ناشی از این فضا کمک شود.
به نظر می رسد سازمانهای متولی امر جوانان و نهادهای فرهنگی برای مقابله با آسیبهای ناشی از اتاقهای گفت و گوی بدون کنترل می توانند اقدام به راه اندازی تالارهای گفت و گوی مجازی نموده و با طرح موضوعات روز و جوان پسند این نیاز جوانان و دیگر مخاطبین این فضا را پوشش دهند؛ امری که به سالم سازی هر چه بیشتر فضای مجازی و کاهش اثرات منفی اتاقهای گفت و گوی عمومی منتهی خواهد شد.
◄◄مستند مرزهای شیشه ای [قسمت ششم]
