در برخی از روایات، با تعبیری لطیف از مسجد، به عنوان «بازار آخرت»، یاد شده است. به این معنا که همان گونه که بازار، محل خرید و فروش و مبادله کالا و متاع های دنیوی است، مسجد نیز محل کسب امور معنوی و اسبابی است که در سرای آخرت دارای کاربرد و تأثیر می باشد. در سخنی از رسول گرامی اسلام (ص) آمده است: «مسجدها بازارى از بازارهاى آخرت هستند. از کسانی که به آن وارد می شوند با مغفرت و آمرزش پذیرائی می کنند و تحفه و هدیه آنها بهشت است».[۱] از سوی دیگر که بیشترین  اهتمام انسان مؤمن متوجه تهیه و تأمین اسبابی است که­در سرای آخرت بدان نیاز دارد، شوق و انس وی به بازار آخرت (مسجد) به مراتب بیش از علاقه او به بازارهای دنیا است و در جانب مقابل، آنان که دنیا، و حرص و آز بر متاع آن را وجهه همت خویش قرار داده اند، معمولا با بازار و سوداگری و سودجویی انس بیشتری دارند. بنابراین طبیعی است که مؤمنان در هنگام رفتن به مساجد، سعی کنند بر دیگران پیشی گیرند و به هنگام خروج، دیرتر از همه مسجد را ترک کنند و بالعکس اهل دنیا پیش از همه به بازار رفته و پس از همه خارج شوند. روایت ذیل بیانگر همین مطلب است: «امام باقر (ع) از پدران خویش (ع) از رسول خدا (ص) نقل می کند که آن حضرت از جبرئیل (ع) سؤال کرد: کدام­یک از مکان­ها نزد خداوند، محبوب تر است؟ جبرئیل (ع) عرض کرد: مساجد، و دوست داشتنی ترین اهل مسجد نیز کسی است که، پیش از همه به مسجد داخل و پس از همه از مسجد خارج می شود. پیامبر اکرم (ص) فرمود: کدام مناطق نزد خداوند از همه مبغوض تر است؟ جبرئیل (ع) عرض کرد: بازارها و مبغوض ترین اهل آن نزد خداوند کسی است که قبل از همه به بازار وارد و پس از همه از آن خارج می شود».[۲]

لازم به ذکر است که منظور از اولین کسی که به بازار وارد می شود، کسبه بازار نیستند، بلکه منظور کسی است که برای خرید و احیانا پرسه زدن و دیدن جلوه ها و مظاهر دنیایی موجود در بازار وارد آن­جا می شود.

در برخی از روایات از آنان که در رفتن به مسجد شتاب کرده و گوی سبقت را از دیگران می ربایند، به عنوان پرچمدار بهشتیان که در روز قیامت، پیش از دیگران به بهشت وارد می شوند، یاد شده است. پیامبر اکرم (ص) خطاب به ابوذر (ره) می فرماید: «ای ابوذر! خوشا به حال پرچمداران روز قیامت که پرچم­ها را به دوش بر گرفته و پبش از دیگران به بهشت وارد می شوند. آنان همان کسانی هستند که در سحرگاهان و دیگر اوقات در رفتن به مساجد بر دیگران پیشی می گیرند».[۳]