گندم بریان شهداد، گرمترین نقطه زمین
دوشنبه 1 آذر 1389 1:19 PM
گندم بریان تپه ای به مساحت ۴۸۰ كیلومتر مربع است كه از گدازه های سیاهرنگ آتشفشانی پوشیده شده است. این تپه به عنوان گرمترین نقطه كره زمین از سوی پروفسور پرویز كردوانی معرفی شده است كه دمای آن در سایه در تابستان به ۶۷ درجه سلیسوس می رسد و در حقیقت قطب گرمایی كره زمین بشمار می رود. گرمترین نقطه موجود در كره زمین با دمای نزدیك به 70 درجه در سایه که در دشت لوت ایران واقع شده است.
دیدن این ایمیل برای همه دوستداران ایران و طبیعت گردی جالب خواهد بود. قبلا" کلیاتی راجع به گرمترین نقطه موجود در کره زمین که در ایران واقع شده را شنیده بودم ولی چیز بیشتری نمیدانستم، لیکن در این ایمیل اطلاعات بیشتری راجع به این موضوع خواهیم دید و شاید ترغیب شویم که ما هم سری به این نقطه بزنیم. به جایی که در واقع گرمترین نقطه زمین است.
دكتر پرویز كردوانی، بیابان‌شناس معروف ایرانی با اعلام این مطلب گفت: منطقه گندم بریان در دشت لوت كه در 80 كیلومتری شهداد و در شرق رود بیرجند قرار گرفته است، منطقه‌ای با پوشش آتشفشانی است و همین پوشش سیاه آتشفشانی موجب بالا رفتن شدید گرما در این منطقه می‌شود. به گفته وی این منطقه همچنین پست‌ترین منطقه داخلی ایران نیز محسوب می‌شود و این موضوع نیز از دیگر دلایل گرمای شدید آن است.
كردوانی معتقد است كه در گندم بریان، در منطقه‌ای به‌طول 200 كیلومتر و عرض 150 كیلومتر هیچ موجود زنده‌ای زندگی نمی‌كند و شرایط به‌گونه‌‌ای است كه امكان زیست هیچ گیاه یا حیوانی وجود ندارد.
گواه كردوانی بر این موضوع این است كه در تحقیقات خود مشاهد‌ه كرده است كه گاو و گوسفند مرده‌ای كه توسط كامیون‌های عبوری در گندم بریان رها شده بودند تجزیه نشده و نگندیده بودند بلكه فقط در اثر حرارت خورشید خشك شده بودند. به گفته وی این موضوع نشان می‌دهد كه در این منطقه حتی باكتری هم امكان حیات ندارد.
كردوانی اضافه كرد: در نزدیكی گندم بریان پدیده‌های طبیعی بسیار زیبایی از جمله كلوت‌های بیابان لوت قرار دارد. این كلوت‌ها رشته دالان‌های موازی هستند كه بر اثر باران و باد شدید به مرور زمان ایجاد شده است و ارتفاع دیواره‌های آن‌ها به 200 متر می‌رسد.
دكتر كردوانی گفت: پیش از اعلام میزان گرمای گندم بریان گمان می‌شد صحرای لیبی در شمال صحرای آفریقا با 7/57 درجه سانتی‌گراد حرارت، گرمترین منطقه كره زمین باشد اما امروز مشخص شده است كه گندم بریان در بیابان لوت با دمایی بیش از 67 درجه سانتی‌گراد در سایه، گرمترین نقطه كره خاكی است.
"گندم بریان" یا "ریگ سوخته" در ۸۰ كیلومتری شمال شهر شهداد در كویر لوت واقع است و به دلیل نداشتن جاده و راه مشخص دستیابی به آن به سختی و تنها با همراهی تعداد معدودی كه آشنا به مسیرها هستند امكان پذیر است. این تپه هم از لحاظ زمین شناسی و هم به عنوان یك جاذبه گردشگری نیاز به بازشناسی و معرفی بیشتر دارد و باید زمینه دستیابی آسانتر علاقمندان به آن نیز فراهم شود. دمای هوا از آبان تا فروردین در این نقطه از كره زمین قابل تحمل و طبیعی است و تنها در همین فرصت است كه می توان به سفر به گندم بریان فكر كرد.
كویر شهداد بخشی از كویر لوت به شمار می رود. سرزمینی با پدیده ها و شگفتی های ناشناخته كه می تواند پنجره ای نو به صنعت طبیعت گردی ایران بگشاید. كویر، تنها یك اقلیم و جغرافیا نیست، خوب كه بنگریم تن پوش فرهنگ و تاریخ را هم بر تن لوت و عریانش می بینیم. كویر با آسمان پرستاره، سكوت، شب های آرام، طلوع و غروب های زیبا، ســراب فریبنده، كلوت های افسانه ای شهر مانند كه به قصرهای شكوهمند می مانند در كنار محوطه های باستانی و طعم شیرین پرتقال و رطب های خرمای بزمانی شهداد برای همه افراد با سلایق و ملیت های متفاوت جذاب است. در كنار جاذبه های یاد شده، رود دایمی شور با بــــــلورهای زیبای نمك، تپه گندم بریان، گدار باروت، نمك های تخم مرغی شكل، منطقه بدون حیات و باكتری عمق كویر، بوته های گز(نبكا ) در حاشیه آن، زیبایی كویر را صد چندان كرده اند. جایی كه همچون سیاره های ناشناخته نیاز به كشف و شناسایی بیشتر دارد.
شب كویر هم كه خیال انگیز و توصیف نشدنی است چنـــــانكه در هیچ جای دیگری نمی توان شب های سرمه ای و پرستاره را این چنین تجربه كرد. شــــب كه بر كویر چتر می گسترد می خواهی دستت را به هوای چیدن ستاره ها بالاببری. اینجا آسمان و زمین بهم نزدیك ترینند. هر چه روزها آسمان و خورشید پرفروغش به نامهربانی بر زمین سوخته و تفتیده كویر گرما و آتش می پاشند شب ها اما به جبران آن، گویی با مهربانی تمام فاصله ها را از میان برمی دارند و آسمان ستاره های زیبایش را به سخاوت تمام به زمین می بخشد. بخش شهداد با ۲۴ هزار كیلومتر مربع وسعت ۳۰ هزار نفر جمعیت و ۲ نقطه شهری در ۹۵ كیلومتری شمال شرق كرمان در همسایگی كویر لوت واقع است.
