مبحث هفتم:جایگاه ما در زندگی کجاست؟

دو نکته مهم

نخستین نکته مهم و اساسی در این میان، این است که: وجود این سه ویژگی در موجودی چون انسان، گویای چه هدف و چه معنایی برای حیات اوست؟ ایا شناخت انسان از ابعاد وجودی خویش، پیش شرط رسیدن او به هدفی اساسی تر است؟ مثلاً این که بفهمیم هدف و معنای زندگی آدمی چیست؟ ایا آدمی آمده است چند روزی در این جهان زندگی کند و سپس با هر آنچه انجام داد، از این جهان برود و دیگر هیچ؟ سرمنزل و مقصود آدمی کجاست؟

اینها سؤالات اساسی ای هستند که در پرتو آنها آدمی به حیات خویش معنا می دهد و وقتی برای این سؤالاتْ پاسخی نیابد، به خود خواهد گفت: زندگی، پوچ و بی معناست.

جایگاه انسان در هستی، از یک سو بسته به ویژگی های انسان و از سوی دیگر، تابع اهداف آفرینش اوست. هدف هر موجود، نشان دهنده جایگاه آن موجود، در جهان هستی است. بدین ترتیب که هر چه این هدف، در سطحی عالی تر قرار داشته باشد، به طبع، جایگاه آن موجود نیز در سطحی والاتر قرار دارد. پس به طور کلّی می توان گفت که تعاملی بسیار نزدیک، میان هدف و جایگاه آدمی وجود دارد. از این رو، بسیاری از مکتب های فکری، پس از بحث درباره ویژگی های آدمی، به تبیین اهداف زندگی او می پردازند. در پرتو هدف، جایگاه آدمی و معنای زندگی او مشخّص می گردد، چه این هدف را تعیین شده توسط خداوند بداند و چه آن را خود برای زندگی خویش انتخاب کند.

نکته مهمّ دیگر، این است که هدف نهایی یا همان کمال مطلوب آدمی، هر چه باشد، تمام فعالیت های زندگی او را تحت تأثیر قرار می دهد و بر تمامی ابعاد زندگی او سایه می افکنَد.