مبحث پنجم:خود آگاهی چیست؟

ويژگي‌هايي كه شايد به نظر فرد مثبت باشد ولي در عمل مانع خودشكوفايي وي شود، عبارتند از:

• توقعات و انتظارات بيش از حد از ما: اگر خود را به همان صورتي كه هستيم نپذيريم و به دنبال ايده‌آل ها باشيم، خودخواه باشيم، بدون تلاش بخواهيم انتظارات‌مان برآورده شود، به جاي خواهش، دعوا راه بيندازيم تا به خواسته‌هايمان برسيم و خواسته‌هاي غيرمعقول داشته باشيم، توقعات بيش از حد داريم.

• كمال گرايي: آرزوي كامل بودن، هم احساس رضايت از خودتان را از شما مي‌گيرد و هم بيشتر شما را در معرض ناكامي مي‌گذارد. ترس از بازنده بودن، اشتباه كردن، نارضايتي، همه يا هيچ‌پنداري، تاكيد زياد بر بايدها و اهداف غير قابل دسترسي هستند.

• غرورها: غروري كه بر پايه‌ي خودايده‌آلي باشد يا موجب احساس مبالغه‌آميز باشد مثبت است. غرور محبوب بودن كه فرد فكر مي‌كند هر كس را بخواهد مي‌تواند داشته باشد.  غرور عقلي كه فرد تصور مي‌كند قادر به حل تمام مشكلاتش است. غرور مهم بودن، غرور شجاعت، غرور درستي و عدالت، غرور آزادي مطلق، يعني حساسيت زياد به بايدها، نبايدها و مقرراتي بودن در جامعه.

(مهارت خودآگاهي، توانايي شناخت خصوصيات، نقاط ضعف و قدرت، خواسته‌ها، ترس‌ها و انزجارهاست. براي اكثر ما توصيف ويژگي‌هاي اخلاقي و رفتاري خود براي ديگران كار سخت و دشواري مي‌باشد. ممكن است پاسخ به اين سوال كه چه كسي هستيم؟ سخت و دشوار باشد.

اكثر ما فقط در مورد ويژگي‌هاي كلي و عمومي خود صحبت مي‌كنيم و از ويژگي‌هاي شخصيتي و رفتاري خود اطلاعات كافي و مناسبي نداريم.

نمي‌دانيم كه چه كارهايي را خوب انجام دهيم؟ به چه علت مهربان هستيم؟ چه‌آرزوهايي داريم؟ اولويت‌هاي زندگي ما چيست؟ رشد خودآگاهي، به فرد كمك مي‌كند تا دريابد، تحت استرس قرار دارد يا نه و اين معمولاً پيش شرط و شرط ضروري روابط اجتماعي و روابط بين فردي موثر و همدلانه است).