جمع بندی و چکیده مباحث طــرح صــــالــحـیــن راســــخــــون

سلام به دوستان گرامی

در این مبحث درباره نوروز از زمان باستان تا به حال صحبت شد و به مسائلی چون دلیل نام گذاری نوروز وریشه های ان وآداب و رسوم مردم و ریشه های این آداب و رسوم پرداخته شد

آغاز جشن های نوروز به درستی مشخص نیست اما این جشنها را به 2500 سال پیش یعنی زمان فرمانروایی کوروش نسبت میدادنند. این جشنها در دوران هخامنشیان ، ساسانیان ، اشکانیان ،صفویان و تا امروز با آداب و رسوم مخصوص به دوران خود باکمیت و کیفیت مناسب اجرا میشده و تا امروز که ما هرسال در اغاز بهار این سنت کهن رابرگزار میکنیم ادامه دارد.

مجمع عمومی سازمان ملل در نشست ۴ اسفند ۱۳۸۸ (۲۳ فوریه ۲۰۱۰) ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز، با ریشهٔ ایرانی به‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد. در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد و امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را جشن می‌گیرند توصیف شده‌است.

عید نوروز در کشورهای مختلفی نظیر ترکمنستان،افغانستنان،تاجیکستان،آذربایجان،قرقیزستان،چین،ترکیه و...با آدابی متفاوت برگزار میشود

هرکدام از آداب و رسوم قدیم دارای ریشه باستانی است .در زمان باستان سال را به شش گاهشمار تقسیم میکردند که در گاهشمارششم سالگرد افرینش انسان بود که شامل پنج روز اخرسال بود که ان را به جشن عید وصل میکرد. درباره ریشه خانه تکانی ، فروهرها سالی یک بار در طلیعه ماه فروردین (= ماه فروهرها) به زمین باز می گردند و هر یک به خانه خود فرود می آیند. آنان از دیدن پاکیزگی و درخشندگی خانه دل خوش می شوند و بر شادکامی خانواده وبر برکت خانه دعا می کنند و اگر خانه را آشفته و درهم، پاک نشده و نا آراسته بینند, غمگین می شوند و دعا نکرده و برکت نخواسته خانه را ترک می کنند

درباره ریشه چهارشنبه سوری،در آغاز پنج روز آخرین گاهانبار و به روایتی در پایان این پنج روز و درست شب نوروز بزرگ، مراسم آتش افروزی بر بام ها انجام می دادند که هم راهگشای فروهرها باشد و هم به دورو نزدیک خبر دهند که سال نو می آید. این آتش افروزی بعد از آمدن اسلام نیز در میان ایرانیان معمول بوده است و چون مراسم به طور رسمی نخستین بار در شب چهارشنبه انجام شد، این رسم در شب چهارشنبه پای برجا ماند و چهارشنبه سوری یکی از جشن های جنبی نوروز شد.
به روایتی «سوری» به معنی «سرخ» است و سرخی دلیل انرژی و تحرک.

زمان جشن نوروز ۱۳ روز است و در اولین روز نوروز ایرانیان سفره ای پهن می کنند و بر آن هفت چیز که نامشان با حرف سین شروع شده باشد, می گذارند و آن را سفره هفت سین می نامند. ( سبزه : نمودارِ گل های زیبا و زینتی ، سرسبزی و خرمی, سیب : میوه ای بهشتی و نماد زایش, سمنو : از جوانه ی گندم، نمود رویش و برکت, سنجد : بوی برگ و شکوفه ی آن محرک عشق و دلباختگی است و...) برای تزیین سفره هفت سین از وسایل دیگری استفاده می شود که هر یک فلسفه خاصی دارند. آینه و شمع برسر سفره هفت سین به نشانه نور, روشنایی و شفافیت استفاده می شود.
معمولا تخم مرغ های رنگ شده با طرح های زیبا نیز برسر سفره ی هفت سین وجود دارد که نماد نطفه و باروری و زایش است. (در اساطیر آمده فلسفه وجود تخم مرغ جهان است که تخم مرغی شکل است و آسمان چون پوسته ی تخم مرغ و زرده اش نمودگار زمین روز است.) یک جلد قرآن مجید نیز همیشه در سفره هفت سین مسلمانان وجود دارد که گویاترین دلیل آمیختگی این عید باستانی با قوانین اسلامی است. قرآن به نشانه اطاعت از خداوند و تقدس, تبرک و روحانی کردن فضای موجود و سال نوی آغاز شده, ازواجبات سفره هفت سین ایرانی مسلمان است. ماهی قرمز کوچک نیز از واجبات سفره هفت سین ایرانیان است که نماد سرزندگی و شادابی است.بنا بر آن چه در اساطیر آمده در تقویم ایرانی ، نخستین دوازده روزسال "جشن زایش انسان ها" تمثیلی از۱۲ هزار سال زندگی و نبرد با اهریمن است و روز سیزدهم تمثیلی از هزاره سیزدهم و آغاز رهایش از جهان مادی است. به همین دلیل نیز، روز سیزدهم که در واقع نمادی از زندگی انسان ها درپردیس است ، متعلق به ستاره باران انگاشته می شد، زیرا نزول باران بهاری باعث سر سبزی و طراوت زمین شده و نمایه ای از بهشت را بوجود می آورد.

نوروز از منظر امام صادق(ع)

امام صادق(علیه السلام) فرمودند:

هیچ نوروزی نیست مگر آنکه ما در آن روز منتظر فرج [ظهور قائم آل محمّد صلی الله علیه و آله و سلم] هستیم؛ چرا که نوروز از روزهاي ما و شیعیان ما است.

مستدرك الوسائل

دعاي عيد نوروز:

دعاي مخصوص عيد نوروز با درود و صلوات بر رسول اكرم ( ص) وآل او و اوصيا و همه انبيا و رسولان آغاز مي شود آن گاه با فرستادن درود بر ارواح و اجساد ايشان ادامه مي يابد .
در اين دعا آمده است: ( هذا الذي فضله و كرمته و شرفته و عظمت خطره ) اين فراز با اندكي جابجايي در كلمات در دعاي مخصوص ماه مبارك رمضان، ماه نزول قرآن نيز آمده است.
فراز پاياني دعاي مخصوص عيد نوروز : ( اللهم .... ما فقدت من شي فلا تفقدني عونك عليه حتي لا اتكلف مالا احتاج اليه يا ذالجلال و الاكرام ) از آن جهت كه در آن سخن از گم شدن و گمشده ها به ميان مي آيد بيش از اندازه قابل توجه است زيرا، چنانكه در گزارش آيين هاي ايراني خواهد آمد عيد نوروز همان روزي است كه حضرت سليمان ( ع ) انگشتري خويش را پس از مدتي پيدا كرده است.

امام صادق(ع) درباره آداب روز نوروز می‌فرماید:

«چون روز نوروز شود، غسل کن و پاکیزه‌‏ترین جامه‏‌هاى خود را بپوش و به بهترین بوهاى خوش خود را خوشبو گردان و در آن روز روزه بدار، پس چون از نماز پیشین و پسین و نافله‌‏هاى آن فارغ شوى چهار رکعت نماز بگذار (یعنى هر دو رکعت به یک سلام) و در رکعت اول بعد از حمد ده مرتبه سوره «قدر» بخوان و در رکعت دوم، بعد از حمد ده مرتبه سوره «کافرون» و در رکعت سوم، بعد از حمد ده مرتبه سوره «توحید» و در رکعت چهارم، بعد از حمد ده مرتبه سوره‌های «فلق و ناس» بخوان و بعد از نماز به سجده شکر برو و این دعا بخوان:

«اللّهمَّ صلِّ على محمد و آل محمد الاوصیاء المرضیین و على جمیع انبیائک و رسلت بافضل صلواتک و بارک علیهم بافضل برکاتک وصل على ارواحهم و اجسادهم. اللهم بارک على محمد و آل محمد و بارک لنا فى یومنا هذا الذى فضّلته و کرّمته و شرّفته و عَظّمت خطره. اللهم بارک لى فیما انعمت به علىّ حتى لا اشکر احداً غیرک و وسّع علىَّ فى رزقى یا ذاالجلال و الاکرام. اللهم ما غاب عنّى فلا یغیبنَّ عنى عونک و حفظک و ما فقدتُ من شى‏ءٍ فلا تفقد نى عونک علیه، حتى لا اتکلَّف ما لا احتاج الیه یا ذاالجلال و الاکرام» چون چنین کنى گناهان پنجاه ساله تو آمرزیده شود».

خیلی جالب است در اکثر اعیاد مانند عید قربان و غدیر از ما خواسته‌اند که به بهانه‌های مختلف همسفره فقرا بشویم، اما در عید نوروز از ما خواسته شده که یک گام جلوتر برویم و مهمان خداوند شویم و این روز را روزه بداریم، در واقع تأکید بر درک بار توحیدی نوروز است.

ودر آخراگر ما از جهت آینده‌نگری دینی نگاه کنیم و برنامه زندگی را طوری بچینیم که اعیادمان هم نمادی و نشانی از آن عید دینی یعنی روز ظهور امام مهدی(عج) و توفیق درک حضور او باشد، این بهترین ثمره‌ای است که می‌تواند باشد، من احساس می‌کنم بهترین مزیت برای گسترش آرمانشهری که وجود دارد، این است که این عید را به فرهنگ اسلامی و نگاه مهدویت گره بزنیم، پس اگر رفتارمان را مخصوصاً با توجه به اینکه ایام فاطمیه در عید امسال قرار گرفته است با این فرهنگ جلو برویم، امید است که حقیقت به روز شدن و توحیدی زندگی کردن است را درک کنیم.

زیرا امام زمان(عج) می‌فرماید: «فِی ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ(ص) لِی أُسْوَةٌ حَسَنَة»، فاطمه زهرا(س) بهترین اسوه حسنه است و می‌فرماید مسیر زندگی من مسیر زندگی فاطمه(س) است.

باتشکر از همه دوستانی که با ارسال مطالب خود باعث پر بار شدن این مبحث شدند

دوستان امیدوارم که درسال جدید که مقارن با شهادت حضرت فاطمه(س)شده است همه دوستان با عنایت ایشان روزهایی پر از موفقیت داشته باشند